Μονόδρομος οι κυρώσεις- Κρίσιμες ώρες, κρίσιμες αποφάσεις

Προσπαθώντας να δικαιολογήσει την ήπια, αν όχι υποκριτική, στάση της Γερμανίας και άλλων ευρωπαϊκών χωρών έναντι της Τουρκίας, στην τελευταία Σύνοδο Κορυφής, ο πρωθυπουργός διατύπωσε αρκετές φορές το επιχείρημα πως είναι προτιμότερη η “απειλή κυρώσεων” από τις ίδιες τις κυρώσεις. Στην τελευταία του, δε, συνέντευξη στην εφημερίδα “Τα Νέα” τόνισε (πριν ανακοινωθεί η νέα Navtex και αρχίσει ο πλους του Oruc Reis προς το Καστελόριζο) πως η Τουρκία “αναδιπλώθηκε-προσαρμόσθηκε μετά τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου”. Κάτι που διαψεύσθηκε με τον πλέον ηχηρό και προκλητικό τρόπο από τον Ταγίπ Ερντογάν. Δατύπωσε, δε, την άποψη πως εάν αποφασίζονταν κυρώσεις θα έπρεπε να είμαστε έτοιμοι για μια περίοδο ακόμα μεγαλύτερης έντασης με την Τουρκία. Άποψη ιδιαιτέρως αμυντική, για να μην πούμε κάτι άλλο…

του ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΚΟΤΡΩΤΣΟΥ

Δυστυχώς, η κλιμάκωση της έντασης ήρθε παρά το γεγονός πως δεν αποφασίστηκαν κυρώσεις με επιμονή του Βερολίνου. Δεν διαψεύσθηκαν, όμως, μόνο οι προσδοκίες του Κυριάκου Μητσοτάκη και η άποψη πως είναι προτιμότερη η απειλή κυρώσεων. Κατέρρευσε πρωτίστως η φιλόδοξη διαμεσολάβηση της ίδιας της Γερμανίδας καγκελαρίου. Ο Ερντογάν πρόσβαλλε κατάμουτρα την Άγκελα Μέρκελ και επιδεικνύει περισσή αλλαζονεία απέναντι στην ισχυρότερη ευρωπαϊκή χώρα.

Υπό το φως αυτών των εξελίξεων το Μέγαρο Μαξίμου εκπέμπει, τώρα, το μήνυμα πως οι κυρώσεις θα είναι στο τραπέζι της προσεχούς Συνόδου Κορυφής. Η δε απόφαση του Γερμανού ΥΠΕΞ Χάϊκο Μάας να μην ταξιδέψει στην Άγκυρα δημιουργεί την αίσθηση πως το Βερολίνο μπορεί να μεταβάλλει τη στάση του σχετικά με το θέμα των κυρώσεων.

Προσωπικά δεν το πιστεύω, αν και ελπίζω να διαψευσθώ.

Το ερώτημα, όμως, προβάλλει επιτακτικά. Μετά την ευθεία απειλή παραβίασης δυνητικής εθνικής κυριαρχίας (σε θαλάσσια ζώνη μεταξύ 6 και 12 μιλίων) από το Oruc Reis και την παταγώδη αποτυχία της γερμανικής διαμεσολάβησης –αλλά και την απόδειξη πως και ο μηχανισμός αποκλιμάκωσης του ΝΑΤΟ είναι μόνο “διακοσμητικός”– τι άλλο πλην της ενεργοποίησης των κυρώσεων απομένει στην διπλωματική φαρέτρα του πρωθυπουργού στο επόμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο;

Είναι σαφές πως με τις διερευνητικές επαφές (έστω ως μηχανισμός μείωσης της έντασης) να αναβάλλονται …μέχρι νεωτέρας, και τον Ερντογάν να συνεχίζει τις προκλήσεις του σε Κύπρο (Βαρώσια, Barbaros) και Καστελόριζο, είναι μονόδρομος για τον Κυριάκο Μητσοτάκη η παρουσία του στη Σύνοδο Κορυφής, σε μέτωπο με το Νίκο Αναστασιάδη, με αίτημα την ενεργοποίηση της διαδικασίας των κυρώσεων. Τυχόν συνέχιση της τακτικής περί “απειλής κυρώσεων” χωρίς κυρώσεις είναι βέβαιο πως θα εκληφθεί από τον Τούρκο πρόεδρο ως ελληνικό φοβικό σύνδρομο και θα ενισχύσει την προκλητικότητά του.

Είναι σαφής η τοποθέτηση επί των νέων δεδομένων από την έμπειρη πρώην υπουργό Εξωτερικών Ντόρα Μπακογιάννη:

“Όλοι όσοι ήταν κατά των κυρώσεων εκτίθενται με τις νέες προκλήσεις της Τουρκίας. Τα Βαρώσια και η νέα Navtex δείχνουν έλλειψη φερεγγυότητας εκ μέρους της Τουρκίας και όλοι γνωρίζουμε πόσο σημαντική είναι η φερεγγυότητα στην εξωτερική πολιτική.
Ο δρόμος προς τις κυρώσεις στην Τουρκίας είναι μακρύς, έχουμε όμως διανύσει τον μισό. Οι ίδιες οι πρακτικές του Ερντογάν πείθουν σιγά-σιγά και εκείνους οι οποίοι, για τους δικούς τους λόγους, ήταν επιφυλακτικοί ως προς το ότι χρειάζονται κυρώσεις”.

Τι θα πράξει ο πρωθυπουργός εάν –όπως είναι και το πιθανότερο– βρεθεί ξανά ενώπιον μιας νέας άρνησης και κωλυσιεργίας από την Άγκελα Μέρκελ και το φιλοτουρκικό μπλοκ της ΕΕ;

Η αποστολή του είναι αναμφίβολα δύσκολη αλλά –όπως έλεγε και ο διευθυντής του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων Κων. Φίλης– εάν δεν αποτρέψουμε διπλωματικά ή και στρατιωτικά την παραβίαση δυνητικής κυριαρχίας από το Oruc Reis “θα μπλέξουμε άσχημα”. Θα δημιουργηθούν εξαιρετικά επικίνδυνα τετελεσμένα που θα τα βρίσκουμε μπροστά μας τις επόμενες δεκαετίες.

Έτσι, ο πρωθυπουργός:

1ον Πρέπει να συνομιλήσει καθαρά και αυστηρά με την Γερμανίδα καγκελάριο. Ή πείθει πως μπορεί πράγματι να επηρεάσει τον Ερντογάν και να αποδειχθεί αυτό άμεσα (πριν το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο), ή η γερμανική διαμεσολάβηση δεν έχει απολύτως κανένα νόημα. Και λήγει εδώ.

2ον Σε αντίθετη περίπτωση οφείλει να προβάλλει ακόμα και με την απειλή βέτο (σε ευρωπαϊκές αποφάσεις), μαζί με την Κύπρο, την ανάγκη να ενεργοποιηθούν αμέσως οι κυρώσεις κατά της Τουρκίας.

3ον Πρέπει να συνομιλήσει de profundis με τον Εμανουέλ Μακρόν, ώστε ο τελευταίος να στηρίξει το αίτημα για κυρώσεις εφόσον αποτύχουν οι διπλωματικές προσπάθειες της τελευταίς στιγμής. Επίσης ο Γαλλός πρόεδρος οφείλει να συμφωνήσει στην ενεργοποίηση ρήτρας αμυντικής συνδρομής υπέρ της Ελλάδας στο ορατό ενδεχόμενο πολεμικής συμπλοκής. Ειδάλλως, ο πρωθυπουργός πρέπει να καταστήσει σαφές πως δεν έχει νόημα να ενισχύουμε την γαλλική πολεμική βιομηχανία αγοράζοντας Rafale.

4ον Να ενημερώσει πλήρως τα πολιτικά κόμματα και να διεκδικήσει την συγκρότηση συμπαγούς μετώπου έναντι της τουρκικής κλιμάκωσης και της πιθανότητας να βρεθούμε απέναντι στους Ευρωπαίους εταίρους εάν συνεχίσουν την υποκριτική αβελτηρία που βοηθά την Τουρκία.

5ον Να ενημερώσει τον ελληνικό λαό για όλα τα ενδεχόμενα. Και να συμπεριλάβει, πλέον, στη στρατηγική του όλα τα ενδεχόμενα. Η τακτική του κατευνασμού πνέει τα λοίσθια. Κι όταν μιλάμε για κατευνασμό δεν παραπέμπουμε, φυσικά, σε στρατιωτική εμπλοκή αλλά σε όλες εκείνες τις πρωτοβουλίες που μπορούν να οδηγήσουν όντως στην αποφυγή της. Και οι κυρώσεις είναι μία από αυτές. Άλλη γλώσσα δεν κατανοεί ο Ερντογάν.

Ας μην ξεχνάμε, τέλος, τι συμβαίνει στην Κύπρο. Μπορεί, βεβαίως, τον πρώτο λόγο να έχει η κυβέρνηση της Λευκωσίας, όμως η πιθανότητα μιας βίαιης, ή μιας “βελούδινης” (όπως λένε κάποιοι) διχοτόμησης είναι πιο κοντά παρά ποτέ. Και μας αφορά.