Ανάλυση: Είναι “γραφική λεπτομέρεια” η κίνηση Μπογδάνου, ή μήπως όχι;

Πρώτα, τα γεγονότα (facts): Ο αποπεμφθείς από τη Ν.Δ (ανεξάρτητος πλέον) βουλευτής Κωνσταντίνος Μπογδάνος (με “βέτο” του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια για το αντικομμουνιστικό του παραλήρημα στη Βουλή-όπως ισχυρίστηκε, τότε, ο ίδιος) ιδρύει πολιτική κίνηση υπό την επωνυμία “Εθνική Συμφωνία”. Σύμφωνα με πληροφορίες, βρίσκεται σε προχωρημένες συζητήσεις με το κόμμα “Δημιουργία” των Φαήλου Κρανιδιώτη και Θάνου Τζήμερου για κοινή κάθοδο στις επόμενες εκλογές.

του ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΚΟΤΡΩΤΣΟΥ

Σημαίνει, άραγε, κάτι αυτό; Αξίζει της προσοχής μας αυτή η κινητικότητα στον ευρύ χώρο της ακροδεξιάς, ή ultra right πτέρυγας του πολιτικού φάσματος; Εφόσον είχαμε να κάνουμε με μία (μόνο) εθνική εκλογική αναμέτρηση προσεχώς, και εάν η Ν.Δ διέθετε αλώβητη πολιτική ηγεμονία, όπως μέχρι περίπου ένα χρόνο, αυτή η κινητικότητα δεν θα ήταν τίποτε περισσότερο από μία “γραφική λεπτομέρεια” στον πολιτικό χάρτη, ή η προσπάθεια ενός “συναισθηματικά” πληγωμένου βουλευτή να εκδικηθεί την πολιτική του μήτρα για τον άδικο, κατ΄ αυτόν, εξοστρακισμό του.

Μπροστά μας, όμως, ανοίγεται ένας εκλογικός διάδρομος που οδηγεί σε δύο (τουλάχιστον) εκλογικές αναμετρήσεις, η πρώτη από τις οποίες θα διεξαχθεί με απλή αναλογική, και δη σε ένα κοινωνικό, οικονομικό και πολιτικό περιβάλλον εξαιρετικά ακανθώδες που προκαλεί ήδη πολύ σοβαρές δημοσκοπικές απώλειες για το κυβερνών κόμμα. Αίφνης, λοιπόν, αυτό που θα μπορούσε να είναι “γραφικό” καθίσταται ενδιαφέρον.

Ο παρακάτω πίνακας, όπως παρατίθεται στην τελευταία δημοσκόπηση της MRB (για το newsbomb) εξηγεί, ίσως, κάποια πράγματα, σε συνδυασμό με τα ποσοστά των κομμάτων με αναγωγή των εγκύρων.

Με τον υφιστάμενο εκλογικό νόμο (τον οποίο ψήφισε προ διετίας η κυβερνητική πλειοψηφία), η Ν.Δ απέχει πολύ από το ποσοστό που απαιτείται για αυτοδυναμία (37,5%), εφόσον, βεβαίως, είναι πρώτο κόμμα. Αυτό αφορά την δεύτερη αναμέτρηση, δεδομένου πώς η πρώτη θα διεξαχθεί με το σύστημα της απλής αναλογικής. Με μία πιθανή επαλήθευση αυτών των ποσοστών στις κάλπες, ο πρωθυπουργός θα βρεθεί προς του διλήμματος, ή να αναζητήσει κυβερνητικό εταίρο προς το κέντρο (ΚΙΝ.ΑΛ), ή προς τα δεξιά του, αλλιώς θα πρέπει να οδηγήσει τη χώρα σε μία τρίτη αναμέτρηση, με ό,τι αυτό σημαίνει ως επιπτώσεις στην οικονομία.

Ο Νίκος Ανδρουλάκης θα είναι εξαιρετικά δύσκολο -όχι, όμως, απίθανο- να αποδεχθεί πρόταση συγκυβέρνησης του Κυριάκου Μητσοτάκη, δεδομένου πως αυτό μπορεί μεν να ευαρεστήσει μια μερίδα ψηφοφόρων του που ταλαντεύονται μεταξύ του ΚΙΝ.ΑΛ και της Ν.Δ (είχαν πιθανότατα ψηφίσει το κυβερνών κόμμα στις κάλπες του 2019), είναι, ωστόσο, βέβαιο πως θα προκαλέσει και μεγάλες διαρροές προς τον ΣΥΡΙΖΑ, με επιπτώσεις ανάλογες με εκείνες που υπέστη το ΠΑΣΟΚ από την συγκυβέρνηση με τον Αντώνη Σαμαρά (2012-14).

Σε αυτή την πιθανότητα, ο πρωθυπουργός για να αποφύγει την τρίτη αναμέτρηση θα πρέπει να αναζητήσει κυβερνητικό εταίρο στα δεξιά του.

Η παράμετρος της “μη αυτοδυναμίας”

Εκεί ακριβώς η “γραφική λεπτομέρεια” του πολιτικού τριδύμου Φαήλος-Τζήμερος-Μπογδάνος αποκτά υπόσταση. Πάντοτε, βεβαίως, εάν και εφόσον έχουν συγκεντρώσει το 3% στην κάλπη της απλής αναλογικής και το έχουν διατηρήσει και στην δεύτερη με τον σημερινό εκλογικό νόμο. Η διάσταση του εκλογικού νόμου τονίζεται, καθώς, παρά τις δεσμεύσεις του κ. Μητσοτάκη ότι δεν πρόκειται να τον αλλάξει, οι πιέσεις να συμβεί τελικά κάτι τέτοιο παραμένουν έντονες και αποσκοπούν στο ότι υπό τις παρούσες συνθήκες ο στόχος της αυτοδυναμίας θεωρείται άπιαστος. Ας σημειωθεί πως στην τελευταία μέτρηση της Alco (Open) είναι πολύ υψηλό το ποσοστό των ψηφοφόρων της Ν.Δ που τάσσονται υπέρ της αλλαγής του εκλογικού νόμου.

Υπό τέτοιες συνθήκες, δεν πρέπει να υποτιμάται η πιθανότητα μιας προσπάθειας να βρεθεί κοινός τόπος μεταξύ της Ν.Δ και του Κυριάκου Βελόπουλου, ο οποίος αν και υποκαταγράφεται –όπως λένε οι ειδικοί– στις μετρήσεις, φαίνεται πως συγκεντρώνει πολύ υψηλά ποσοστά, ιδιαίτερα σε κάποιες εκλογικές περιφέρειες της Βόρειας Ελλάδας. Ο ίδιος ο επικεφαλής της Ελληνικής Λύσης, ωστόσο, πέραν του ότι κατηγορηματικά δηλώνει πώς δεν θα συμμετάσχει σε ένα τέτοιο σχήμα συγκυβέρνησης (το ίδιο και το Μέγαρο Μαξίμου, για να είμαστε δίκαιοι και ακριβείς), γνωρίζει ότι σε μία τέτοια περίπτωση θα έχανε την αυτοτέλειά του και θα κατέληγε ως μια νέα εκδοχή του ΛΑΟΣ που εξαερώθηκε πολιτικά μετά την συγκυβέρνηση Παπαδήμου.

Συμπέρασμα: Για τον Κυριάκο Μητσοτάκη, ο,τιδήποτε πέραν της αυτοδυναμίας ισοδυναμεί με μία μεγάλη πολιτική περιπέτεια. Επειδή, εάν δεν την κατακτήσει, θα βρεθεί στην δύσκολη θέση να αναζητήσει κάθε πιθανό σχήμα που θα κρατήσει τη Ν.Δ κορμό σε μία κυβέρνηση συνεργασίας.

Εκεί, ίσως αρχίζει η …χρησιμότητα του Κωνσταντίνου Μπογδάνου, ή αλλιώς εκεί η “γραφική λεπτομέρεια” ενός βουλευτή που επαίρεται συχνά για τον αντικομμουνισμό του και τον ακραίο λόγο του αποκτά θέση και ρόλο στο πολιτικό φάσμα.

Στο ίδιο σημείο, από την άλλη, η σημερινή Ν.Δ κινδυνεύει –για να επιβιώσει κυβερνητικά– να απομακρυνθεί εντελώς από το κεντρώο προφίλ που επιμόνως καλλιεργεί ο πρωθυπουργός (η επιλογή να λάβει, ασθμαίνοντας και αναγκαστικά, θέση σχετικά με την υπόθεση του μαθητή Σαϊντού Καμαρά ήταν μία τέτοια εκδοχή). Προς τέρψην, βεβαίως, του Αλέξη Τσίπρα και του Νίκου Ανδρουλάκη, για ευνόητους λόγους. Ενίοτε, ωστόσο, η ανάγκη υπερβαίνει τους σχεδιασμούς.

Τούτων δοθέντων, ο πίνακας (MRB) που παραθέσαμε αποκτά μεγάλο ενδιαφέρον.

Μερικές παρατηρήσεις:

–Η Ν.Δ χάνει προς τον ΣΥΡΙΖΑ το 4,1% των ψηφοφόρων του του 2019, ενώ την ίδια ώρα παίρνει από το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης το 2,8% εκείνων που το ψήφισαν στις προηγούμενες εκλογές. Η απευθείας “επικοινωνία” μεταξύ των δύο κομμάτων και οι περίπου ισοδύναμες απώλειες του ενός προς το άλλο είναι ένα στοιχείο άξιο παρατήρησης.

–Η Ν.Δ χάνει 3,6% (των ψήφων του ’19) προς άλλα κοινοβουλευτικά κόμματα, 4,9% προς άλλα ΜΗ κοινοβουλευτικά κόμματα (κρατήστε το…), ενώ το 7,9% προτιμά να “κρυφτεί” στη ζώνη της αδιευκρίνιστης ψήφου. Πρακτικά, και με βάση τα αποτελέσματα των προηγούμενων εκλογών, περίπου 180.000 ψηφοφόροι της αμφισβητούν πώς θα την ξαναψηφίσουν, άλλοι περίπου 120.000 μετακινούνται προς άλλα μη κοινοβουλευτικά κόμματα, και άλλοι περίπου 90.000 κινούνται, είτε προς το ΚΙΝ.ΑΛ, είτε προς τον ΣΥΡΙΖΑ. Δημοσκοπικά, δηλαδή, το κυβερνών κόμμα εμφανίζεται να χάνει (ενεστώτας) έναν στους έξι ψηφοφόρους του 2019.

Η “περιοχή” Μπογδάνου

Δημοσκοπικά, πάντοτε, διαμορφώνεται ένας πιθανός εκλογικός χώρος από το 4,9% των ψηφοφόρων της Ν.Δ που δηλώνουν ότι προτιμούν να ψηφίσουν στις επόμενες εκλογές κάποιο ΜΗ κοινοβουλευτικό κόμμα, και, επιπλέον, από ένα (άγνωστο) τμήμα του 7,9% εκείνων που προσώρας σταθμεύουν στη ζώνη της αδιευκρίνιστης ψήφου.

Πρέπει να επισημανθεί, ακόμα, πως στην δημοσκοπική καταγραφή εντοπίζεται ένα ποσοστό που φθάνει, ίσως και ξεπερνάει, το 10% του εκλογικού σώματος, το οποίο επιλέγει κόμματα με υπερδεξιό, εθνικιστικό και ακροδεξιό προφίλ. Τα υψηλά ποσοστά που καταγράφει η Ελληνική Λύση, μετά το κίνημα των αρνητών-αντιεμβολιαστών και υπό τη σκιά του πολέμου στην Ουκρανία και της υπαρκτής φιλορωσικής τάσης, εξηγούνται εν μέρει, όμως προκαλεί μεγάλη ανησυχία το γεγονός πως η νεοναζιστική παραφυάδα της εγκληματικής οργάνωσης συγκεντρώνει ποσοστό κοντά στο κατώφλι του 3%.

Η κίνηση Μπογδάνου, Φαήλου, Τζήμερου θα προσπαθήσει να αλιεύσει σε αυτά τα δημοσκοπικά και εκλογικά θολά νερά, συγκεντρώνοντας υπερδεξιές ψήφους από δυσαρεστημένους της Ν.Δ, ελάχιστους, ίσως, από την Ελληνική Λύση, ενώ θα …αυτο-προσφερθεί και ως ανάχωμα έναντι της μετακίνησης δεξιών ψηφοφόρων προς τον Κασιδιάρη.

Αξιολογώντας την δημόσια ρητορική του Φαήλου Κρανιδιώτη και του Θάνου Τζήμερου, αμφότεροι ασκούν μεν κριτική προς τον Κυριάκο Μητσοτάκη, από την άλλη, όμως, επιτίθενται με δριμύτητα προς τον ΣΥΡΙΖΑ (ως η πιο σκληρή εκφανση του αντι-ΣΥΡΙΖΑ μετώπου), διέπονται από αντιμεταναστευτικά έως ρατσιστικά και αντι-αριστερά χαρακτηριστικά, ενώ την ίδια ώρα κρατούν ανοικτούς διαύλους επικοινωνίας με το νεοδημοκρατικό ακροατήριο. Ο Κωνσταντίνος Μπογδάνος είναι, ίσως, το “λούστρο” που τους λείπει για να προσεγγίσουν καλύτερα το τελευταίο. Ο βουλευτής διατηρούσε, όπως αναφέρουν κάποιες πληροφορίες, μέχρι σχετικά πρόσφατα, ελπίδες για επιστροφή του στα ψηφοδέλτια της Ν.Δ, όπως και μία “διακριτική” επικοινωνία με το ευρύτερο περιβάλλον του πρωθυπουργού. Η πιθανότητα αυτή, όμως, φαίνεται πως έχει κλείσει οριστικά.

Αυτό που δεν έχει κλείσει –αν και δεν πρόκειται ποτέ να ομολογηθεί, αντιθέτως θα διαψεύδεται σχεδόν μετά βδελυγμίας– είναι να τα φέρει έτσι η κάλπη ώστε η Ν.Δ να χρειάζεται κυβερνητικό “παρτενέρ”, τον οποίο δεν θα μπορεί να βρει προς το κέντρο. Προς το παρόν, η κίνηση Μπογδάνου (και η σχεδόν βέβαιη συνεργασία με Κρανιδιώτη-Τζήμερο) “κρύβεται” στον δημοσκοπικό χάρτη, μεταξύ της νεοδημοκρατικής ψήφου προς άλλα “μη κοινοβουλευτικά κόμματα” και της γαλάζιας αδιευκρίνιστης ψήφου, έτσι ώστε να θεωρείται από πολλούς “μη υπαρκτή”, ή έστω μη διακριτή. Μπορεί, όντως, να επιβεβαιωθεί και να αποδειχθεί μία ακόμα πολιτική “φούσκα”, και η υπερδεξιά ψήφος να κινηθεί προς τον Κυριάκο Βελόπουλο, ή, λιγότερο, προς το νεοναζιστικό μόρφωμα.

Άλλες πληροφορίες,πάντως, που έχουν άμεση σχέση με τα παραπάνω, αναφέρουν πως το Μέγαρο Μαξίμου εγκαταλείπει σταδιακά την σκληρή ρητορική περί αυτοδυναμίας και θα αφήνει ολοένα και συχνότερα, πλέον, ανοικτό το παράθυρο των συνεργασιών. Εστίαζοντας, βεβαίως, προς την κατεύθυνση του ΚΙΝ.ΑΛ.

Άλλωστε, στο συνέδριο του Οικονομικού Ταχυδρόμου, χθες, ο Πρωθυπουργός έβγαλε είδηση στη Νίκη Λυμπεράκη και τον Νίκο Φιλιππίδη: «ο λαός θα μας υποδείξει τελικά αν η χώρα θα κυβερνηθεί από ένα κόμμα ή από περισσότερα. Η χώρα θα κυβερνηθεί με τον έναν ή τον άλλο τρόπο». Είναι η πρώτη φορά που λέγεται κάτι τέτοιο και, ουσιαστικά, αποκαλύπτει πως το Μέγαρο Μαξίμου αποστασιοποιείται από το αφήγημα περί αυτοδυναμίας.

Όσο, όμως, στην προσπάθειά του να δώσει με καλύτερους όρους τη μάχη του Κέντρου (όπου Ανδρουλάκης και Τσίπρας έχουν καταλάβει σημαντικό χώρο και ανταγωνίζονται τον πρωθυπουργό) ο κ. Μητσοτάκης αφήνει κενά στα δεξιά του, τόσο βρίσκουν ρόλο φωνές σαν του Μπογδάνου, του Κρανιδιώτη και του Τζήμερου. Συγκεχυμένες, ακραίες, εχθροπαθείς, βεβαίως, αλλά, από την άλλη, μήπως δεν είναι σε σύγχυση μία μερίδα του εκλογικού σώματος;

Και, σε κάθε περίπτωση, έχοντας εγκλωβιστεί στο δίλημμα της αυτοδυναμίας το κυβερνών κόμμα, η αναζήτηση εταίρου υπό συνθήκες πολιτικής, κοινωνικής και οικονομικής κρίσης, δεν είναι απίθανο να καταστήσει τους “κολλίγους” μουσαφίρηδες…