Ρεπορτάζ libre/ΝΟΚ: Αντιδράσεις Δήμων και στη διόρθωση με “κόφτη” στο ύψος κτιρίων-Απάντηση από μηχανικούς

Έως 3 μέτρα το μπόνους ύψους κτιρίων σύμφωνα με τροπολογία που κατέθεσε την Πέμπτη το Υπουργείο Ενέργειας και Περιβάλλοντος, μετά τις αντιδράσεις. Η ρύθμιση του ΥΠΕΝ έχει ως στόχο να δράσει ως προσωρινή μέτρηση μέχρι την τελική έγκριση των Τοπικών Πολεοδομικών Σχεδίων της χώρας, προγραμματισμένη για τα τέλη του 2025. Η ειδική αυτή ρύθμιση παρουσιάζεται με κλιμακωτό τρόπο, ανάλογα την περιοχή και τις συγκεκριμένες ανάγκες κάθε χώρου. Κύκλοι μηχανικών σχολιάζουν στο libre την τροπολογία.

Με τροπολογία του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας επανακαθορίζονται τα κίνητρα του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού με κλιμακωτό περιορισμό για τα ύψη των κτιρίων.

Όπως τονίζεται στη σχετική τροπολογία, πρόκειται για μεταβατική ρύθμιση με σκοπό τον εξορθολογισμό των κινήτρων για την περιβαλλοντική αναβάθμιση και βελτίωση της ποιότητας ζωής σε πυκνοδομημένες και αστικές περιοχές έως την έγκριση των Τοπικών Πολεοδομικών Σχεδίων (έως τα τέλη του 2025).

Το Υπουργείο θεσμοθετεί και την ενίσχυση των ελέγχων περί ορθής εφαρμογής των πολεοδομικών διατάξεων, κυρίως αυτών που συμβάλλουν στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.

Αναλυτική η ρύθμιση προβλέπει ότι:

• Εισάγεται μεταβατική ρύθμιση η οποία θα ισχύει από την 1η Μαΐου και μέχρι την έγκριση των Τοπικών Πολεοδομικών Σχεδίων και σε κάθε περίπτωση όχι πέραν της 31ης Δεκεμβρίου 2025
• Σε περιοχές με συντελεστή δόμησης μικρότερο του 0,8 δεν εφαρμόζεται το άρθρο 10 του ΝΟΚ.
• Τα κίνητρα του ΝΟΚ θα εφαρμόζονται μόνο στις περιοχές του πεδίου εφαρμογής του με ισχύοντα συντελεστή δόμησης μεγαλύτερο του 0,8.

Το συνολικό ύψος της προσαύξησης κατά την εφαρμογή των κινήτρων της παρ. 1 του άρθρου 10, δε δύναται:

α) να υπερβαίνει συνολικά τα δυόμιση μέτρα (2,50 μ.) για συντελεστή δόμησης μεγαλύτερο του 0.8 έως και 1.6 και

β) να υπερβαίνει συνολικά τα τρία μέτρα (3,00 μ.) για συντελεστή δόμησης μεγαλύτερο του 1.6.

• Η εφαρμογή της νέας ρύθμισης θα συνδυαστεί με κατεπείγουσα μελέτη τεκμηρίωσης που συντάσσεται από το Πράσινο Ταμείο, για την αξιολόγηση της εφαρμογής των κινήτρων από το ΥΠΕΝ.
• Oι οικοδομικές άδειες που εκδόθηκαν προ της 1ης Μαΐου 2024 με χρήση κινήτρων εκτελούνται όπως εκδόθηκαν και αναθεωρούνται δυνάμει των ισχυουσών κατά την έκδοσή τους διατάξεων, όπως σημειώνεται «για λόγους προστασίας της εμπιστοσύνης των διοικουμένων και για να αποφευχθούν ιδιαίτερα επιβλαβείς επιπτώσεις».
• Επεκτείνεται το περιεχόμενο της εξουσιοδοτικής διάταξης της παρ. 3 του άρθρου 18 του ΝΟΚ προκειμένου να συμπεριλάβει και στοιχεία αναφορικά με τους ελέγχους και τις κυρώσεις που σχετίζονται με την κατασκευή φυτεμένων επιφανειών στα δώματα, ούτως ώστε να διασφαλιστεί η εν τοις πράγμασι κατασκευή και διατήρηση αυτών.
• Θεσμοθετείται επαναληπτικός έλεγχος για τις περιπτώσεις οικοδομικών αδειών κτιρίων σχεδόν μηδενικής κατανάλωσης ενέργειας, βάσει του άρθρου 25 του ΝΟΚ, καθώς και δημιουργίας φυτεμένων επιφανειών ανά πενταετία από ελεγκτή δόμησης.

Ο στόχος της προτεινόμενης ρύθμισης

Το ΥΠΕΝ μετά τις παραπεμπτικές αποφάσεις του ΣτΕ  και διαπιστώνοντας «αστοχία» στην εφαρμογή των κινήτρων του ΝΟΚ σημειώνει στην αιτιολογική έκθεση ότι «ο στόχος της προτεινόμενης ρύθμισης είναι διττός:

α) ο εξορθολογισμός της χρήσης των κινήτρων για την περιβαλλοντική αναβάθμιση του ΝΟΚ και η βελτίωση της ποιότητας ζωής σε πυκνοδομημένες και αστικές περιοχές έως την έγκριση των Τοπικών Πολεοδομικών Σχεδίων προκειμένου να επιτευχθεί ασφάλεια δικαίου δια της ενσωμάτωσης της μέχρι σήμερα νομολογίας του Συμβουλίου της Επικράτειας, καθώς και

 β) η ενίσχυση των ελέγχων περί ορθής εφαρμογής των πολεοδομικών διατάξεων, κυρίως αυτών που συμβάλλουν στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής».

Η τροπολογία αυτή βρίσκει αντιδράσεις. Να σημειωθεί ότι πρόκειται για ‘’βελτιωτική’’ τροπολογία, καθώς ισχυρές αντιδράσεις είχε συναντήσει το αρχικό πλάνο, η οποία όμως και πάλι βρίσκει απέναντί της τους δήμους. Αρνητική στάση ως προς την νομοθετική ρύθμιση εκφράζει ο δήμαρχος Βάρης-Βούλας-Βουλιαγμένης λέγοντας ότι δεν καλύπτει τις απαιτήσεις της ΚΕΔΕ και ότι “κουρεύει” μόνο κατά ¼ τα ύψη των κτιρίων. Ο Δήμος Κηφισιάς εκφράζει επίσης την αντίθεσή του και εξαγγέλλει περαιτέρω κινητοποιήσεις για την ακύρωση οικοδομικών αδειών που θα ενσωματώνουν τα μπόνους του Οικοδομικού Κανονισμού. Ο δήμαρχος  Κηφισιάς κ. Ξυπολυτάς συμμετείχε χθες σε εκδήλωση της Ελληνικής Εταιρείας Περιβάλλοντος και Πολιτισμού (ΕΛΛΕΤ) με θέμα τις επιπτώσεις των μπόνους του ΝΟΚ στην Κηφισιά, υποστηρίζοντας ότι υπάρχουν ήδη στο δήμο 2.000 υπογραφές πολιτών που εναντιώνονται στην εφαρμογή των «μπόνους». Όπως τόνισε, μεταξύ όσων αντιστέκονται είναι επιχειρηματίες και πολιτικοί που κατοικούν στο προάστιο της Αθήνας.

Το ΤΕΕ θα μελετήσει τις αλλαγές που επέρχονται, καθώς αφορά τεχνικά μεγέθη, και θα τοποθετηθεί αναλυτικότερα και επίσημα αργότερα. Πάντως, κύκλοι μηχανικών επισημαίνουν στο libre ότι «οι λίγες, μεμονωμένες περιπτώσεις όπου υπήρξε υπερβολή μέχρι σήμερα στο ύψος νέων οικοδομών από ‘παραθυράκια’ στη συνδυαστική χρήση κινήτρων του ΝΟΚ, που δεν ήταν ούτε στις προθέσεις του νομοθέτη ούτε αποτελούν εκτεταμένη πρακτική στην αγορά, μάλλον αντιμετωπίζονται με την τροπολογία του ΥΠΕΝ, που βάζει αριθμητικό πλαφόν σε μέτρα, τα οποία δεν ‘βγάζουν’ ούτε όροφο. Θα πρέπει όλοι το επόμενο διάστημα να βοηθήσουν να υλοποιηθούν στην πράξη οι προβλέψεις της νομοθεσίας, αφού θα αποτελεί νόμο, και να περάσουν τα θέματα δόμησης σε μια κανονικότητα, όπως πριν, καθώς δεν είναι ούτε λογικό ούτε νόμιμο οι αντιδράσεις 5-10 δήμων, ανεξαρτήτως προθέσεων ή αιτίων, να θέλουν να δημιουργήσουν πρόβλημα σε όλη τη χώρα, σύμφωνα με παράγοντες της κατασκευαστικής αγοράς».

To χρονικό των αντιδράσεων

Η τροπολογία ήρθε μετά τις αντιδράσεις για τον ΝΟΚ. Δήμοι βγήκαν μπροστά και αντέδρασαν, με πρώτο εκείνον της Κηφισιάς που ανέστειλε και την έκδοση αδειών. Επίσης, στο ΣτΕ για κάθε οικοδομική άδεια που κάνει χρήση των μπόνους δόμησης θα προσφεύγει ο δήμαρχος «3Β», όπως έκανε ο δήμαρχος Αλίμου, είχε ανακοινώσει ο Δήμος Βούλας Βάρης Βουλιαγμένης.

Σκληρή ανακοίνωση κατά πάντων είχε εκδώσει και το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας, δια του προέδρου του Γιώργου Στασινού. «Είναι ώρα να πούμε αλήθειες: κανείς από όσους φωνασκούν για τα ύψη των κτηρίων δεν νοιάζεται για το περιβάλλον. Νοιάζονται απλώς να εξυπηρετήσουν ατομικά ή συλλογικά συμφέροντα. Κάποιοι για να μη χτιστούν κοντά τους άλλα κτίρια, κάποια ρετιρέ για να μη χάσουν τη θέα τους, κάποιοι για να αυξήσουν την αξία της υφιστάμενης περιουσίας τους, κάποιοι για να εξυπηρετήσουν μικροκομματικά συμφέροντα», είχε δηλώσει ο κ. Στασινός.

Για τους δημάρχους που προχώρησαν σε αναστολή έκδοσης αδειών (όπως ο δήμος Κηφισιάς), ο κ. Στασινός είχε πει πως δεν έχουν καμία αρμοδιότητα. «Δεν θα επιτρέψουμε να πισωγυρίσει η χώρα στο αμαρτωλό παρελθόν της εξάρτησης από έναν δήμαρχο ή έναν υπάλληλο για την εξυπηρέτηση του πολίτη, την εποχή τού “με έναν τενεκέ λάδι κάνεις τη δουλειά σου στην πολεοδομία”, στην εποχή του ρουσφετιού, του γρηγορόσημου και του “αν ξέρεις τον δήμαρχο”», ανέφερε. Επιπλέον υποστήριξε ότι όσοι διαμαρτύρονται είναι οι «προνομιούχοι». «Ποιοι φωνάζουν; Ξεκίνησαν κάποιοι στο Ψυχικό και στην Εκάλη, συνεχίζουν τώρα στον Αλιμο και σε Βάρη – Βούλα – Βουλιαγμένη. Είδατε εσείς μήπως διαμαρτυρίες στο Κερατσίνι, στην Κοκκινιά, στην Αγία Βαρβάρα, στο Αιγάλεω, στο Περιστέρι, σε κάποια περιοχή της Δυτικής Αθήνας ή της Δυτικής Αττικής;».

Τέλος, ο πρόεδρος του συνδικαλιστικού οργάνου των μηχανικών είχε προχωρήσει και σε ερμηνεία του Συντάγματος σημειώνοντας ότι προστατεύει το σύνολο των κτηρίων, παλαιών και νέων, ενώ ορίζει ότι οι τεχνικές επιλογές για την οικιστική ανάπτυξη γίνονται κατά τους κανόνες της επιστήμης. Για να επιτεθεί και στο ΣτΕ υποστηρίζοντας ότι δεν είναι σε θέση να κρίνει τέτοια ζητήματα: «Το ίδιο το ΣτΕ σε αναρίθμητες αποφάσεις του αναγνωρίζει ότι δεν έχει αρμοδιότητα και γνώση να κρίνει αυτές ακριβώς τις τεχνικές επιλογές και σταθμίσεις, καθότι αυτές γίνονται κατά τους κανόνες της επιστήμης και όχι του διοικητικού δικαίου», αναφέρει. «Το να κρίνει το ΣτΕ κάθε οικοδομικό μέγεθος ή κάθε σχεδιαστική επιλογή που γίνεται μέσα στα νόμιμα όρια σε μια οικοδομική άδεια, νομίζω ότι εκφεύγει του ρόλου του».