“Η πανδημία θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί”- Οι εκτιμήσεις ανεξάρτητης επιτροπής

Η παγκόσμια κρίση της πανδημίας Covid-19 θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί αν η διεθνής κοινότητα είχε αντιδράσει ταχύτερα και είχε δώσει στον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας τις εξουσίες που απαιτούνται, αποφαίνεται ανεξάρτητη διεθνής επιτροπή, η οποία κλήθηκε από τον ΠΟΥ να αξιολογήσει τα παγκόσμια αντανακλαστικά.

Στην έκθεσή τους με τίτλο: “Covid-19: Ας είναι η τελευταία πανδημία” (COVID-19: Make it the Last Pandemic) που δημοσιεύθηκε σήμερα, οι ειδικοί αυτοί καταγγέλλουν ένα “πραγματικό Τσερνόμπιλ του 21ου αιώνα” και ζητούν να γίνουν άμεσα αλλαγές στα συστήματα προειδοποίησης και πρόληψης.

“Η κατάσταση στην οποία βρισκόμαστε σήμερα, θα μπορούσε να έχει αποφευχθεί”, δήλωσε η Έλεν Τζόνσον Σίρλιφ, πρώην πρόεδρος της Λιβερίας και μία από τις συμπροέδρους της επιτροπής των ειδικών.

Αν και είναι αυστηρή, η έκθεση των ειδικών δεν θεωρεί ότι υπάρχει μόνο ένας ένοχος για την εξέλιξη της πανδημίας. Αντίθετα “η κατάσταση αυτή οφείλεται σε μυριάδες αποτυχίες, ελλείψεις και καθυστερήσεις στην προετοιμασία και την αντίδραση” στην πανδημία, υπογράμμισε η Σίρλιφ στη διάρκεια συνέντευξης Τύπου.

Αυτό αναφέρεται ρητά και στην έκθεση των ειδικών: “είναι ξεκάθαρο ότι ο συνδυασμός κακών στρατηγικών επιλογών, της έλλειψης επιθυμίας να αντιμετωπιστούν οι ανισότητες και ενός συστήματος από το οποίο έλειπε ο συντονισμός δημιούργησαν ένα τοξικό κοκτέιλ το οποίο επέτρεψε στην πανδημία να μετατραπεί σε μια καταστροφική ανθρωπιστική κρίση”.

Η επιτροπή διορίστηκε από τον Γενικό Γραμματέα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) Τέντρος Αντανόμ Γκρεμπρεγέσους βάσει της απόφασης που υιοθετήθηκε τον Μάιο του 2020 από τις χώρες μέλη και αποτελείται από 13 ειδικούς. Αυτοί εξετάζουν εδώ και οκτώ μήνες την εξάπλωση της πανδημίας και τα μέτρα που έλαβε ο ΠΟΥ, αλλά και οι χώρες για να την αντιμετωπίσουν.

Από την αρχή της υγειονομικής κρίσης ο ΠΟΥ δέχεται επικρίσεις για τον τρόπο που τη διαχειρίζεται, κυρίως για την καθυστερημένη σύστασή του για τη χρήση της μάσκας. Οι ΗΠΑ έχουν κατηγορήσει τον οργανισμό ότι ήταν ιδιαίτερα επιεικής απέναντι στην Κίνα, όπου πρωτοεμφανίστηκε ο νέος κορονοϊός, και ότι καθυστέρησε να κηρύξει παγκόσμια κατάσταση υγειονομικής έκτακτης ανάγκης.

Από την πλευρά της η Κίνα δέχεται επικρίσεις επειδή προσπάθησε να αποκρύψει την επιδημία.

Σίγουρα “μπορούμε να πούμε ότι υπήρξαν ξεκάθαρες καθυστερήσεις στην Κίνα, αλλά υπήρξαν καθυστερήσεις παντού”, σχολίασε η πρώην πρωθυπουργός της Νέας Ζηλανδίας Έλεν Κλαρκ, συμπρόεδρος της επιτροπής.

“Πέρασε πολύς καιρός”, παρατήρησαν οι ειδικοί, μεταξύ του εντοπισμού μιας εστίας επιδημίας άγνωστης προέλευσης πνευμονίας το δεύτερο μισό του Δεκεμβρίου του 2019 και την κήρυξη στις 30 Ιανουαρίου από τον ΠΟΥ κατάστασης υγειονομικής έκτακτης ανάγκης σε παγκόσμιο επίπεδο.

Σύμφωνα με την επιτροπή, ο ΠΟΥ θα έπρεπε να έχει κηρύξει κατάσταση έκτακτης ανάγκης ήδη από την πρώτη συνεδρίαση της Επιτροπής Κρίσεων στις 22 Ιανουαρίου. Ωστόσο, ακόμη κι αν είχε κηρυχθεί κατάσταση έκτακτης ανάγκης μία εβδομάδα νωρίτερα, τα πράγματα δεν θα είχαν αλλάξει πολύ λόγω “της αδράνειας τόσων χωρών”, παραδέχθηκε η Κλαρκ.