Ανησυχία από Διεθνή μελέτη για την εγκεφαλική φλεβοθρόμβωση μετά το εμβόλιο – Τι λέει στο libre η B. Παπαευαγγέλου για τροποποιήσεις εμβολίων

Η σοβαρή παρενέργεια της εγκεφαλικής φλεβοθρόμβωσης που καταγράφεται μετά τον εμβολιασμό έναντι του SARS-CoV-2 με εμβόλια με φορέα αδενοϊό ήταν ένας από τους σημαντικότερους λόγους που προκάλεσαν επιφύλαξη στους πολίτες απέναντι στον εμβολιασμό κατά της Covid-19, παρά τις διαβεβαιώσεις των ειδικών ότι πρόκειται για πραγματικά σπάνια παρενέργεια. Την εβδομάδα που μας πέρασε, και συγκεκριμένα την Τρίτη, δημοσιεύτηκε, στο διεθνούς κύρους επιστημονικό περιοδικό «Jama Neurology», διεθνής πολυκεντρική μελέτη, με ελληνική συμμετοχή, που εξέτασε διεξοδικά το φαινόμενο αυτό.

Της Ρούλας Σκουρογιάννη

Τα δεδομένα της μελέτης δείχνουν ότι η εγκεφαλική φλεβοθρόμβωση στο πλαίσιο του συνδρόμου θρόμβωσης και θρομβοπενίας (Thrombotic Thrombocytopenia Syndrome – TTS) εκδηλώνεται σχεδόν αποκλειστικά μετά από εμβολιασμό έναντι του SARS-CoV-2 με εμβόλια με φορέα αδενοϊό (δηλαδή AstraZeneca και Johnson&Johnson) κατά κανόνα σε ασθενείς χωρίς αγγειακούς παράγοντες κινδύνου και με την κλινική εκδήλωση της ενδοεγκεφαλικής αιμορραγίας.

Στη μελέτη, συμμετείχε από ελληνικής πλευράς ο καθηγητής Νευρολογίας του ΕΚΠΑ και Διευθυντής της Β’ Νευρολογικής Κλινικής του ΕΚΠΑ στο Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο «Αττικόν», Γιώργος Τσιβγούλης, ο οποίος, σε δηλώσεις του, επεσήμανε ότι η θνησιμότητα σε αυτές τις περιπτώσεις είναι μεγάλη και αγγίζει το 60%, χωρίς τη λήψη της ενδεικνυόμενης αγωγής με νέας γενιάς αντιπηκτικά και ενδοφλέβια έγχυση ανοσοσφαιρίνης.

Η κατανόηση της επιπλοκής μείωσε την ενδονοσοκομειακή θνητότητα

Σύμφωνα με τον καθηγητή, οι θρομβώσεις φλεβωδών κόλπων εγκεφάλου ήταν συχνότερες στις γυναίκες και οι ασθενείς ήταν κατά κύριο λόγο μέσης ηλικίας.

Όπως τόνισε ο καθηγητής κ. Τσιβγούλης, «από τη στιγμή που έγινε γνωστή στην ιατρική κοινότητα η επιπλοκή της εγκεφαλικής φλεβοθρόμβωσης μετά από εμβολιασμό έναντι του SARS-CoV-2, η ενδονοσοκομειακή θνητότητα μειώθηκε, πιθανότατα λόγω της γρηγορότερης διάγνωσης και της έναρξης κατάλληλης θεραπείας».

• «Συγκεκριμένα, με ορόσημο την 19 Μαρτίου 2021, οπότε και ανακοινώθηκαν τα πρώτα περιστατικά με αυτήν την επιπλοκή, η ενδονοσοκομειακή θνητότητα μειώθηκε από 61% (πριν τη 19 Μαρτίου) στο 42% (μετά τη 19 Μαρτίου)».

Σχετικά με τη μείωση της θνητότητας, ο κ. Τσιβγούλης τόνισε: «γίνεται κατανοητό πόσο καθοριστική ήταν η ενημέρωση της ιατρικής κοινότητας και η έκδοση κατευθυντήριων οδηγιών για την έγκαιρη διάγνωση και ορθή θεραπεία αυτών των ασθενών».

Όσον αφορά τα MRNA εμβόλια, ο καθηγητής υπογραμμίζει ότι η μελέτη αυτή τεκμηριώνει με τον πιο εμφατικό τρόπο την ασφάλεια τους ως προς το σύνδρομο της εγκεφαλικής φλεβοθρόμβωσης, μετά από εμβολιασμό για νόσο Covid-19.

Σχετικά με το κρίσιμο αυτό θέμα δημόσιας υγείας, το libre ρώτησε την Καθηγήτρια Παιδιατρικής Λοιμωξιολογίας και μέλος της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων Βάνα Παπαευαγγέλου αν από τη συγκεκριμένη έρευνα προέκυψαν συμπεράσματα σχετικά με πρόληψη του συνδρόμου ΤTS ή με την τροποποίηση των εμβολίων.

• «Γνωρίζουμε τη σχετική μελέτη και τα συμπεράσματά της αλλά να ξέρετε ότι ακόμα δεν έχει διευκρινιστεί πλήρως ο μηχανισμός μέσω του οποίου προκαλείται το σύνδρομο το TTS. Όταν θα έχουμε πιο καλή γνώση του ακριβή μηχανισμού, τότε θα μπορούμε με πιο ευκολία να πούμε ότι θα προχωρήσουμε σε τροποποιήσεις. Είναι γνωστό ότι τα περιστατικά κατά κύριο λόγο αφορούν τα εμβόλια με φορέα αδενοϊό. Ξέρουμε τις ηλικιακές ομάδες (μέση ηλικία) και το φύλο, ότι εκδηλώνεται πιο συχνά στις γυναίκες. Από εκεί και πέρα, δεν υπάρχει μια απόλυτη διευκρίνιση του παθογενετικού μηχανισμού. Πώς, δηλαδή, εκδηλώνεται, ακριβώς, ποια είναι τα στάδια που εξελίσσεται η εγκεφαλική φλεβοθρόμβωση. Τότε μόνο θα μπορούμε με πιο μεγάλη ευκολία να εκφραστούμε στο πώς θα τροποποιήσουμε τα εμβόλια, έτσι ώστε να είναι πιο ασφαλή».

Περισσότερα δεδομένα της διεθνούς μελέτης

Σύμφωνα με όσα δήλωσε στο ΑΠΕ, ο καθηγητής Γιώργος Τσιβγούλης,  η συντριπτική πλειονότητα (των περιστατικών) είχε λάβει μόλις μία δόση του εμβολίου.

«Κατά τη διάρκεια της μεγαλύτερης μέχρι σήμερα μελέτης, συγκεντρώθηκαν τα δεδομένα από 81 νοσοκομεία, σε 19 χώρες (συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας) παγκοσμίως, ασθενών που παρουσίασαν θρόμβωση φλεβωδών κόλπων εγκεφάλου, όπως αυτή επιβεβαιώθηκε με νευροαπεικονιστικές μεθόδους, εντός 28 ημερών μετά από εμβολιασμό έναντι SARS-CoV-2.

Από τους συνολικά 116 ασθενείς, οι 78 (67,2%) πληρούσαν τα κριτήρια του συνδρόμου θρόμβωσης και θρομβοπενίας (Thrombotic Thrombocytopenia Syndrome – TTS), ενώ οι 38 (32,8%) εμφάνισαν θρόμβωση φλεβωδών κόλπων εγκεφάλου χωρίς TTS. (Το ΤΤS είναι ένα σύνδρομο που συνδυάζει θρομβώσεις πολλαπλών φλεβών μαζί με χαμηλό αριθμό αιμοπεταλίων, δηλαδή θρομβοπενία). Από τους 78 ασθενείς με TTS, οι 76 (97%) παρουσίασαν θρόμβωση φλεβωδών κόλπων εγκεφάλου μετά από εμβολιασμό με ChAdOx1 nCov-19, (το εμβόλιο της Astra Zeneca), ενώ μόλις ένας (1) ασθενής είχε εμβολιαστεί με Ad26.COV2.S (το εμβόλιο της Johnson&Johnson) και ακόμη ένας (1) με BNT162b2 (το εμβόλιο της Pfizer).

Στην τελευταία περίπτωση του εμβολίου της Pfizer δεν διαπιστώθηκε αιτιοπαθογενετική συσχέτιση με το εμβόλιο, δηλαδή μπορεί να ήταν τυχαία συσχέτιση. Η συντριπτική πλειονότητα των ατόμων είχε λάβει μόλις μία δόση του εμβολίου, ενώ μόνον ένας ασθενής παρουσίασε την επιπλοκή μετά τη δεύτερη δόση του εμβολιασμού με το Astra Zeneca»._