Φίλοι, σύμμαχοι, και …Eurofighter

Η στάση του Βερολίνου έναντι της Τουρκίας αλλάζει ραγδαία για όσους δεν το έχουν ακόμα καταλάβει. Ο Φρίντριχ Μέρτς, τον οποίο συναντά ο Κυριάκος Μητσοτάκης (μετά την Τζώρτζια Μελόνι), φέρεται αποφασισμένος να ξεκλειδώσει την πώληση των μαχητικών Eurofighter Typhoon στον Ερντογάν, σπάζοντας το άτυπο εμπάργκο του προκατόχου του Όλαφ Σολτς. Το “πετράδι του στέμματος” της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας είναι αποτέλεσμα συνεργασίας του Ηνωμένου Βασιλείου, της Ιταλίας, της Ισπανίας, και της Γερμανίας. Άρα, πρέπει να ακουστούν τέσσερα “ναι”.

Ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ έχει ανάψει ήδη το πράσινο φως. Η υπουργός Άμυνας δήλωσε προ ημερών στο Κοινοβούλιο ότι «το Ηνωμένο Βασίλειο υποστηρίζει πλήρως την πώληση των Typhoon στην Τουρκία», αποκαλύπτοντας πως οι συνομιλίες με την Άγκυρα είναι σε εξέλιξη.

Η Τζόρτζια Μελόνι, την οποία συνάντησε χθες ο Έλληνας πρωθυπουργός, έκλεισε πρόσφατα συμφωνία με τον Τούρκο πρόεδρο για αναβάθμιση της αμυντικής τους συνεργασίας. Τα Eurofighter είναι στο “πακέτο”. Η Ισπανία δεν πρόκειται να προβάλλει εμπόδια, είναι γνωστή η στρατηγική σχέση της με την Τουρκία.

Η αιχμή Μητσοτάκη στην Μελόνι ήταν σαφής, είναι όμως εξαιρετικά αμφίβολο εάν μπορεί να αλλάξει τις αποφάσεις των εταίρων και συμμάχων.

“Είναι κρίσιμο να επιλέξουμε τους συνομιλητές μας με κριτήριο εάν ευθυγραμμίζονται με την εξωτερική πολιτική και τα συμφέροντα της ΕΕ. Γιατί η στρατηγική αυτονομία δεν εξυπηρετείται με νέες εξαρτήσεις. Και υπό την προϋπόθεση ότι υπάρχει συμπόρευση με τα κοινά μας ενδιαφέροντα και λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαιτερότητες κάθε χώρας να δούμε τις συνεργασίες.”, της είπε.

Τα υπερσύγχρονα Typhoon, όμως συνδυάζονται με τους πυραύλους Meteor, εκείνους που προ μηνών προσπάθησε η Αθήνα να πείσει τον Εμανουέλ Μακρόν (στην παραγωγή τους εμπλέκεται και η Γαλλία) να μην πωληθούν στην Τουρκία, εις μάτην, όμως, αφού ο Γάλλος πρόεδρος είπε πως το πρώτο λόγο έχει το Λονδίνο. Οι στρατιωτικοί αναλυτές, αλλά και το δικό μας Πεντάγωνο, επισημαίνουν πως μία τέτοια εξέλιξη θα αλλάξει το σημερινό ισοζύγιο ισχύος στο Αιγαίο και τη Ν.Α Μεσόγειο.

Καθ’ ημάς, αναδείχτηκε δεόντως η επιστολή 22 Αμερικανών βουλευτών στον Τραμπ, με την οποία τον καλούν να μπλοκάρει ενδεχόμενη επιστροφή της Τουρκίας στο πρόγραμμα των F-35, υποστηρίζοντας ότι κάτι τέτοιο θα «ανατρέψει μια ευαίσθητη ισορροπία» στην Ανατολική Μεσόγειο. Θετικό, πλην, όμως, ο Αμερικανός πρόεδρος μιλά απευθείας με τον Ερντογάν, και φαίνεται πως υπό προϋποθέσεις εξετάζει την πιθανότητα να αρθεί ο αποκλεισμός της Τουρκίας από το πρόγραμμα συμπαραγωγής και την πώληση των μαχητικών. Υπενθυμίζουμε πως η Ελλάδα έχει ήδη συμφωνήσει να αγοράσει τα υπερσύγχρονα μαχητικά για να τα προσθέσει στον “στόλο” της, μαζί με τα περίφημα Rafale.

Η κατάσταση δεν εξελίσσεται καλά. Η Τουρκία είναι πολύ κοντά σε μία συμφωνία αγοράς των Eurofighter, πιθανώς προοπτικά να κατορθώσει να προμηθευτεί και F-35. Θα γινόταν κάποτε, λένε οι ειδικοί.

Αφ’ ης στιγμής, μάλιστα, ο Τουρκός πρόεδρος εμφανίζεται “τύπος και υπογραμμός” και ομνύει στην σχέση καλής γειτονίας με την Ελλάδα, μιλάει θερμά για τα “ήρεμα νερά”, και θα συναντηθεί οσονούπω με τον Έλληνα πρωθυπουργό, για ποιούς λόγους να κάνουν δεύτερες σκέψεις οι Ευρωπαίοι; Ως προς τη συμμετοχή της Τουρκίας στην κοινή ευρωπαϊκή άμυνα, άλλωστε, ο κύβος έχει ριφθεί, μένουν το πλαίσιο και οι λεπτομέρειες, παρά τις πρόσφατες αιχμές του Κυριάκου Μητσοτάκη για τη συμμετοχή “τρίτων χωρών”.

Η (αποτρεπτική) υπεροπλία που αποκτήσαμε τα τελευταία χρόνια δεν θα ίσχυε εσαεί, η Τουρκία είναι μεγάλη χώρα, πολύτιμη, ως φαίνεται, στο νέο γεωπολιτικό τοπίο, και πρόθυμη να παίξει ρόλους που εμείς, είτε δεν μπορούμε, είτε δεν θέλουμε.

Μένει ένα δίδαγμα για όλους εκείνους που, αφού πρώτα χαρακτήριζαν τον Ερντογάν “απομονωμένο”, μετά απεραντολογούσαν για τις ισχυρές και ακλόνητες συμμαχίες της χώρας μας, και τους Ευρωπαίους που είναι στο πλευρό μας- ακόμα κι αν, ο μη γένοιτο, υπάρξει συμπλοκή στο Αιγαίο. Καθρεφτάκια και χάντρες.

Το δίδαγμα; Φίλοι δεν υπάρχουν (ακόμα κι αν όλοι μαζί κάθονται στα ίδια έδρανα του ΕΛΚ), οι συμμαχίες, δε, είναι ευκαιριακές και αλλάζουν ανάλογα με το που φυσάει ο άνεμος των συμφερόντων. Ανεμούρια.

Εάν δεν το καταλάβουμε όλοι αυτό, δεν πρόκειται να υπάρξει εθνική στρατηγική που δεν θα μεταβάλλεται ανάλογα με το πώς κινείται ο εσωτερικός πολιτικός, μιντιακός και δημοσκοπικός δείκτης…