Πυρκαγιές: Ουραγός στην πρόληψη στον ευρωπαϊκό νότο η Ελλάδα- Το μοντέλο της Πορτογαλίας- Γιατί η φετινή χρονιά είναι χειρότερη από την περσινή- Οι κίνδυνοι για τον τουρισμό

Στα στατιστικά της ευρωπαϊκής υπηρεσίας Copernicus για τις δασικές πυρκαγιές, η Ελλάδα είναι η μόνη ευρωπαϊκή χώρα όπου η φετινή χρονιά αναφέρεται ήδη ως χειρότερη από την περσινή. Στον αντίποδα η Πορτογαλία παρουσιάζει μια θεαματική βελτίωση σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή, ιδιαίτερα σκληρή για τα δάση της, χρονιά (δείτε εδώ τον σχετικό πίνακα).

Το KREPORT συγκέντρωσε τα σχετικά στοιχεία (ανάλυση ΟΟΣΑ, στοιχεία Copernicus κ.ά), σύμφωνα με τα οποία η Πορτογαλία τα τελευταία χρόνια, σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση του ΟΟΣΑ, μείωσε τις δαπάνες στην πυρόσβεση και σχεδόν διπλασίασε αυτές για την πρόληψη. Στην ίδια έκθεση η Ελλάδα συγκρινόμενη και με τη Γαλλία και την Ισπανία είναι επίσης ουραγός στη χρηματοδότηση στον τομέα της πρόληψης/διαχείρισης. Ιδιαίτερη αναφορά κάνουν οι ειδικοί του ΟΟΣΑ στο χωροταξικό της Ελλάδας, με τις πολλές διαφορετικές χρήσεις και την έλλειψη, μεταξύ άλλων, δασικών χαρτών.

Χαρακτηριστικός είναι ο πίνακας που συγκρίνει τα κονδύλια που διατίθενται για την πρόληψη και την καταστολή δασικών πυρκαγιών σε Γαλλία, Ελλάδα και Πορτογαλία:

*Σημειώσεις: Τα δεδομένα ανακτήθηκαν από το WWF (2019[174]) . Οι πληροφορίες για την Ισπανία βασίζονται σε στοιχεία της Ισπανικής Επίσημης Σχολής Δασολόγων Μηχανικών και αναφέρονται στην περίοδο 2008-17. Περιλαμβάνει κρατικές και περιφερειακές επενδύσεις, καθώς οι περιφερειακές κυβερνήσεις μοιράζονται τις αρμοδιότητες στη διαχείριση των δασών. Οι πληροφορίες για τη Γαλλία βασίζονται σε στοιχεία του Εθνικού Ινστιτούτου Γεωγραφικών και Δασικών Πληροφοριών και αναφέρονται στην περίοδο 2009-18. Οι πληροφορίες για την Ελλάδα βασίζονται σε εκτιμήσεις του WWF.

 Η μετατόπιση της εστίασης από την καταστολή στην πρόληψη στην εθνική δημόσια χρηματοδότηση στην Πορτογαλία, 2017-21

Ελλάδα, η μόνη χώρα στον ευρωπαϊκό νότο που τα πήγε χειρότερα από πέρυσι με τις πυρκαγιές

Στα στατιστικά της ευρωπαϊκής υπηρεσίας Copernicus για τις δασικές πυρκαγιές, η Ελλάδα είναι η μόνη ευρωπαϊκή χώρα όπου η φετινή χρονιά αναφέρεται ήδη ως χειρότερη από την περσινή. Στον αντίποδα η Πορτογαλία παρουσιάζει μια θεαματική βελτίωση σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή, ιδιαίτερα σκληρή για τα δάση της, χρονιά εδώ.

Η Πορτογαλία τα τελευταία χρόνια, σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση του ΟΟΣΑ, μείωσε τις δαπάνες στην πυρόσβεση και σχεδόν διπλασίασε αυτές για την πρόληψη. Στην ίδια έκθεση η Ελλάδα συγκρινόμενη και με τη Γαλλία και την Ισπανία είναι επίσης ουραγός στη χρηματοδότηση στον τομέα της πρόληψης/διαχείρισης. Ιδιαίτερη αναφορά κάνουν οι ειδικοί του ΟΟΣΑ στο χωροταξικό της Ελλάδας, με τις πολλές διαφορετικές χρήσεις και την έλλειψη, μεταξύ άλλων, δασικών χαρτών. εδώ.

Παραδόξως και οι εκτιμήσεις στην Κυβέρνηση για τις φετινές επιδόσεις στην πυρόσβεση ξεκινούν από την «απουσία μακροχρόνιου σχεδιασμού διαχείρισης και πρόληψης». Από τους αρμοδίους αναφέρονται επιπλέον τρείς παράγοντες, ο εξής ένας, οι…εκλογές:

(α) Χαλάρωση των δημάρχων: Λόγω εκλογών βουλευτικών και αυτοδιοικητικών, ορισμένοι δήμαρχοι αδράνησαν. Δεν καθάρισαν τα δάση που βρίσκονταν στην αρμοδιότητά τους ούτε επέβαλαν πρόστιμα σε ιδιώτες. Οι δήμαρχοι κινούν τον μηχανισμό εκλογής των βουλευτών και η κυβέρνηση από την πλευρά της δεν θέλησε ούτε να τους ελέγξει ούτε να τους πιέσει.

(β) Ο συντονισμός: Ανάμεσα στη δασική υπηρεσία, στην πυροσβεστική και στην αστυνομία ήταν ελλιπής, και σε κρίσιμες στιγμές αποδείχθηκε και καταστροφικός γιατί δεν επέτρεψε να υλοποιηθούν άμεσα οι αποφάσεις που λαμβάνονταν στο Συντονιστικό Κέντρο. Με τις εκλογές χάθηκαν πολύτιμοι κρίκοι στην αλυσίδα της πρόληψης/καταστολής.

(γ) Οι ακραίες καιρικές συνθήκες.

Βαθύτερες βλέπει τις ρίζες του προβλήματος, ο δασολόγος περιβαλλοντολόγος Ελευθέριος Σταματόπουλος εξηγώντας στο KReport τι πήγε στραβά στη Ρόδο και στην Αγχίαλο. «Στην Ρόδο δεν έγινε τίποτα διαφορετικό από όσα έγιναν στην Βόρεια Εύβοια, από όσα έγιναν στις φωτιές του 2021 ή στο έγκλημα στο Μάτι. Απόλυτη ασυνεννοησία, συνεχείς αναζωπυρώσεις, που σημαίνει ότι δεν υπήρχε η ελάχιστη αντίληψη για τα δάση, για το ανάγλυφο, για τους δασικούς δρόμους και τις αντιπυρικές λωρίδες. Από τον κανόνα δεν εξαιρούνται αγροτικές φωτιές όπως αυτή στη Νέα Αγχίαλο»

Οι συχνοί καύσωνες και οι πυρκαγιές στη Μεσόγειο, εκτός από τον αντίκτυπο στα οικοσυστήματα και τη δημόσια υγεία, προκαλούν αλυσιδωτές επιπτώσεις και στην οικονομία, επισημαίνει το Nationalnews.com. Σύμφωνα με έκθεση της Μοody’s, οι καύσωνες μπορεί να μειώσουν μακροπρόθεσμα την ελκυστικότητα προορισμών όπως η Ελλάδα. Ένα τέτοιο ενδεχόμενο θα επιφέρει βαρύ πλήγμα στην εθνική οικονομία, αν σκεφτεί κανείς ότι μόνο πέρυσι τα έσοδα από τον τουρισμό έφτασαν τα 38 δις ευρώ, ποσό που ισοδυναμεί με το 18,5% του ΑΕΠ. Οι ακραίες καιρικές συνθήκες επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό και τον αγροτικό τομέα με μείωση της παραγωγής και αύξησης των τιμών σε προϊόντα, όπως το ελαιόλαδο και τα φρούτα, εδώ.

Ως έναν εφιάλτη από το μέλλον περιγράφει ο Guardian την επιχείρηση εκκένωσης τουριστικών περιοχών της Ρόδου και της Κέρκυρας, ενώ μαίνονταν οι πυρκαγιές. Οι εικόνες αυτές όπως τονίζει η βρετανική εφημερίδα, φέρνουν τον ευρωπαϊκό Νότο πιο κοντά στην οδυνηρή πραγματικότητα της κλιματικής αλλαγής. Την τελευταία δεκαετία, σχεδόν 22 εκατομμύρια άνθρωποι εκτοπίζονται κάθε χρόνο λόγω ακραίων καιρικών φαινομένων. Μέχρι το 2050, προβλέπεται ότι 1,2δισεκατομμύρια άνθρωποι θα γίνουν κλιματικoί μετανάστες, ώστε να μπορέσουν να επιβιώσουν. Αν και ο εκτοπισμός λόγω φυσικών καταστροφών μοιάζει μακρινό σενάριο για τον ανεπτυγμένο κόσμο, οιειδικοί προειδοποιούν ότι «η ζωή μας μπορεί να εκτροχιαστεί για χρόνια, ακόμη και σε κοινωνίες με σχετικά καλούς πόρους»,