“Δεν είναι αθώοι” – Μεγάλο αφιέρωμα του libre λίγο πριν από την ιστορική απόφαση για τη Χρυσή Αυγή (μέρος 1ο)

«…Ήμουν παρούσα όταν αυτόπτες μάρτυρες περιέγραφαν πώς οι ναζιστές περικύκλωσαν το γιο μου και έκαναν στην άκρη όταν ήρθε ο Ρουπακιάς με το μαχαίρι στο χέρι. Υπέμενα καρτερικά όταν προβάλλονταν οι φωτογραφίες και τα βίντεο που τους έδειχναν να εκπαιδεύονται σκληρά για να σκοτώσουν και το παιδί μου. Ήμουν εκεί όταν διάβαζαν τα μηνύματά τους που λέγανε ότι τον ξέρανε τον Παύλο μου, τον ψάχνανε, και όταν άκουγα με λεπτομέρεια την περιγραφή του ιατροδικαστή για τα μαχαιρώματα στο μηρό και στην καρδιά του γιου μου. Ήταν ο πατέρας του στο ακροατήριο όταν ο Ρουπακιάς είπε ‘μια ανθρωποκτονία ήτανε που την κάνανε ολόκληρη ιστορία’ και όταν ο Αρχηγός μάς κορόιδευε ότι τάχα όλη νύχτα κοιμόταν και δεν ήξερε τίποτε. Ο Μιχαλολιάκος, που ενημερώθηκε πιο γρήγορα από μένα ότι σκότωσαν το δικό μου παιδί…»

Μάγδα Φύσσα (από τον πρόλογό της στην έκδοση της «Εφημερίδας των Συντακτών», με αποσπάσματα από τις αγορεύσεις των συνηγόρων της πολιτικής αγωγής).

Του Νίκου Παπαδημητρίου

Τα λόγια αυτά της μητέρας του Παύλου Φύσσα, παρότι με τεράστια φόρτιση ειπωμένα, θα αρκούσαν πιθανώς για την καταδίκη εκτελεστή και εγκεφάλων, όλων ως μελών της ίδιας εγκληματικής οργάνωσης. Αυτό όμως είναι και το μεγάλο επίδικο της απόφασης που θα ακούσουμε να ανακοινώνει την Τετάρτη η πρόεδρος της έδρας, αρεοπαγίτης Μαρία Λεπενιώτη.

Χωρίς υπερβολή, άλλωστε, το ότι βρίσκεται σήμερα το πανελλήνιο και συζητά για την καταδίκη ή μη, του αρχηγού του ελληνικού νεοναζιστικού κόμματος, πρώην βουλευτών, στελεχών για εγκληματικές ενέργειες, αυτό οφείλεται στη θυσία του Παύλου Φύσσα και τα αντανακλαστικά της Πολιτείας που αυτή προκάλεσε. Γιατί, ως τότε, οι επιθέσεις χρυσαυγιτών κατά Ελλήνων που δραστηριοποιούνται στην Αριστερά, τον αναρχικό χώρο και εν γένει το αντιφασιστικό κίνημα, αλλά και κατά μεταναστών, δεν είχαν κατορθώσει να αφυπνίσουν την τότε κυβέρνηση.

Η μεγαλύτερη δίκη νεοναζί

Δικαίως η δίκη που φθάνει τώρα στο τέλος της, έχει χαρακτηρισθεί ως η μεγαλύτερη διεθνώς, δίκη για εγκλήματα του ναζιστικού χώρου που τελέσθηκαν εν καιρώ ειρήνης. Ήταν 20 Απριλίου 2015, όταν ξεκινούσε η δίκη και συνεχίστηκε με πολλές διακοπές και προσκόμματα, ωστόσο το πεπρωμένο φυγείν αδύνατο.

453 συνεδριάσεις, 153 μάρτυρες κατηγορίας, 61 μάρτυρες υπεράσπισης, 68 κατηγορούμενοι, μία δολοφονία και απόπειρες ανθρωποκτονίας περιμένουν τη λύση από τα χείλη της προέδρου του δικαστηρίου.

Μεμονωμένη δράση ή εγκληματική οργάνωση;

Ήταν λοιπόν -για να επανέλθουμε και στο κεντρικό επίδικο- η ίδια η οργάνωση, η ηγεσία της που ωθούσε τα μέλη της να ασκούν βία, με δολοφονικά, κάποιες φορές, αποτελέσματα; Η εισαγγελέας της έδρας έδειξε να μην πείθεται. Υπάρχουν, ωστόσο, ενδείξεις και στοιχεία που συνηγορούν στο αντίθετο: πρώτα και κύρια, η σειρά των τηλεφωνημάτων από ποιους και προς ποιους, πριν και μετά τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα- και δεν είναι το μόνο στοιχείο.

Είναι και η τηλεφωνική συνομιλία του στελέχους της Χρυσής Αυγής στον Πειραιά, Νίκου Αποστόλου με φίλη του, μια συνομιλία που μαγνητοφωνήθηκε, προβλήθηκε από τα μέσα ενημέρωσης και εμπεριέχεται στα αναγνωστέα ντοκουμέντα της δίκης.

Την μεταφέρουμε, έτσι όπως παρατίθεται στο βιβλίο του Δημήτρη Ψαρρά, «Ο Αρχηγός – Το αίνιγμα του Ν. Μιχαλολιάκου» (εκδόσεις «Πόλις»): «Η φίλη του τον ενημερώνει: ‘Μιλούν στο STAR οι γονείς του Παύλου. Λέει… Και είπανε γι’ αυτό, είπε αυτό το μεγαλοστέλεχος του Πειραιά, αυτός ο πρώην χρυσαυγίτης του Πειραιά, ότι ενημερώσανε το μεγαλοστέλεχος της Νίκαιας, αυτός πήρε βουλευτή κι ο βουλευτής πήρε τον Μιχαλολιάκο και πήγε και τον εσκότωσε…’. Και ο Αποστόλου απαντά: ‘Ναι μωρέ, εντάξει, αυτό είναι ιεραρχία, πώς πήγαινε. Για να κάνεις κάτι, παίρνεις πρώτα τον Γιάννη, ο Γιάννης το λέει στον Μεγάλο και αν δώσει το o.k. ο Μεγάλος πας’».

Αλλά όμως από το βιβλίο του Δημήτρη Ψαρρά, -ένα δημοσιογράφο που εδώ και χρόνια συλλέγει στοιχεία για τη δράση της Ακροδεξιάς στη χώρα μας- ας συγκρατήσουμε ένα ακόμη στοιχείο που συνηγορεί στο πώς ήταν δομημένη η οργάνωση: στο σκληρό δίσκο της κόρης του Νίκου Μιχαλολιάκου, Ουρανίας, βρίσκεται σημείωμα στο οποίο περιγράφεται η ιεραρχία της οργάνωσης.

Διαβάζουμε:

«Στην κορυφή αυτής της Ιεραρχικής πυραμίδας βρίσκεται ο Άνθρωπος που όλοι σεβόμαστε και όλοι ακολουθούμε. Ο γνήσιος εκφραστής της Ιδεολογίας μας, ο Αρχηγός μας ο Νίκος Μιχαλολιάκος. Η έννοια του Αρχηγού – Καθοδηγητή στην Ιδεολογία μας προσλαμβάνει μεταφυσικό περιεχόμενο. Ως μεταφυσικό περιεχόμενο ορίζουμε την ακράδαντη πίστη όλων των χρυσαυγιτών πως ο Αρχηγός μας είναι ο Άνθρωπος που θα οδηγήσει την Ιδεολογία μας στην Τελική Νίκη εναντίον των δυνάμεων του σκότους που απεργάζονται τον θάνατο του Ελληνισμού…» κ.ο.κ.

Και με μεταφυσικές ιδιότητες, λοιπόν, ο, ισόβιος εκ των πραγμάτων, Αρχηγός, ο Καθοδηγητής, ο Άνθρωπος, όλα με κεφαλαία. Από τον οποίον περνούσαν όλες οι σοβαρές αν μη τι άλλο, αποφάσεις –την απόφαση για να χτυπηθεί με μαχαίρι ένας αντιφασίστας ποιος την πήρε; Και δεν ενημερώθηκε για τη σύλληψη του στελέχους της Χ.Α.; Ενώ από το έγγραφο της Ουρ. Μιχαλολιάκου αξίζει να συγκρατήσουμε και κάτι ακόμη: τον αγώνα ως την Τελική Νίκη, όρος («Τελική Νίκη»), που παραπέμπει στο ναζιστικό χαιρετισμό, Sieg Heil (Ζήτω η νίκη).

Στοχευμένα χτυπήματα

Από τα πειστήρια που κατατέθηκαν στη δίκη, εκείνο που ήταν το πιο σοκαριστικό, ίσως, ήταν η ιατροδικαστική έκθεση στο σώμα του Παύλου Φύσσα:

εκτός από εκδορές και εκχυμώσεις (αφού το θύμα πάλεψε με την ομάδα εκείνη που δεν τον άφηνε να φύγει, περιμένοντας τον εκτελεστή), έφερε και τα εξής τραύματα από μαχαίρι:

• Τραύμα 1 –τρώση πνεύμονα και περικαρδιακού σάκου.
• Τραύμα 2 –τρώση περικαρδιακού σάκου και του μυ της καρδιάς.
• Τραύμα 3 –στο μηρό, όπου βρίσκεται η μηριαία αρτηρία.

Χτυπήματα στοχευμένα, όπως είπε στην αγόρευσή της η δικηγόρος της οικογένειας Φύσσα, Χρύσα Παπαδοπούλου στις 8 Ιανουαρίου 2020, που πρόσθεσε: «Ο Ρουπακιάς που δεν χρησιμοποιούσε ούτε μαχαιράκι για να κόψει το φαΐ του, όπως κατέθεσε η αδελφή του και ισχυρίστηκε και ο ίδιος, πέτυχε με την πρώτη μαχαιριά τον πνεύμονα και περικαρδιακό σάκο, με τη δεύτερη τον περικαρδιακό σάκο και την ίδια την καρδιά. Η κρίσιμη αυτή περιοχή έχει μέγεθος περίπου όσο μια μεγάλη σφιγμένη μπουνιά. Είχε εκπαιδευτεί στη χρήση του μαχαιριού, δεν την πέτυχε τυχαία την καρδιά».

Το libre.gr, τις παραμονές της απόφασης της πολύκροτης όσο και ιστορικής δίκης, θυμίζει τη δράση της Χρυσής Αυγής ως τη δολοφονία Φύσσα, επίσης τους κυριότερους σταθμούς της 5χρονης ακροαματικής διαδικασίας, ενώ συνομιλεί με δύο εκ των συνηγόρων της πολιτικής αγωγής, τον Κώστα Παπαδάκη που εκπροσώπησε τους Αιγύπτιους αλιεργάτες, και την Ελευθερία Τομπατζόγλου, δικηγόρο της οικογένειας Φύσσα, που τραυματίσθηκε και η ίδια από επίθεση από μαυροντυμένο τάγμα εφόδου στον Πειραιά και στον «Ελεύθερο Κοινωνικό Χώρο ‘Φαβέλα’», το Μάρτιο του 2018.

Τα τρία χτυπήματα στο Πέραμα

Για λόγους που έχουν αναλυθεί, το χρυσαυγίτικο τάγμα της Νίκαιας ήταν η εμπροσθοφυλακή της οργάνωσης: στις γειτονιές της υποβαθμισμένης Β’ Πειραιά ένας στους δέκα πολίτες (!) ψηφίζει το 2012 Χρυσή Αυγή (ποσοστό 9,49%). Όχι τυχαία, όλες οι δολοφονικές επιθέσεις γίνονται στο Πέραμα.

• 12 Ιουνίου 2012: Ήταν μάλλον το πιο ισχυρό, δολοφονικό όσο και μαζικό χτύπημα της οργάνωσης ως εκείνη τη στιγμή. Στο Πέραμα τέσσερις Αιγύπτιοι αλιεργάτες χτυπιούνται με σιδηρολοστούς στο σπίτι τους ενώ κοιμούνται. Συντριπτικά κατάγματα στο κεφάλι και θλάση στον πνεύμονα διέγνωσαν οι γιατροί σε ένα από τα θύματα, ήταν θέμα τύχης το ότι επέζησε ο Αμπουζίντ Εμπάρακ. Αξίζει να σημειωθεί ότι ένας τους τραυματίες αναγνώρισε τους πέντε κατηγορουμένους.
• 12 Σεπτεμβρίου 2013: Στο Πέραμα και πάλι, ομάδα 50 χρυσαυγιτών επιτίθενται σε 20 μέλη του ΠΑΜΕ-ΚΚΕ που κάνουν αφισοκόλληση. Από την αγόρευση ενός των εκ των συνηγόρων υπεράσπισης, του Χάρη Στρατή στις 22 Ιανουαρίου 2020, διαβάζουμε για τα χτυπήματα που δέχθηκαν τα θύματα:

«α) Πουλικόγιαννης: με χτύπημα στο κεφάλι (…) αν δεν έγερνε το κεφάλι του και τον πετύχαινε καλύτερα το χτύπημα, ιδίως αν τον πετύχαινε η μεταλλική απόληξη, ‘σήμερα δεν θα ήμουν εδώ’, όπως δήλωσε (…)

β) Ζύμαρης: με τρύπα στο χέρι στην οποία η νοσοκόμα -για να καθαρίσει την πληγή- έβαζε μέσα το χέρι της (…) το χτύπημα αυτό πήγαινε για το κεφάλι, αλλά βρήκε το χέρι του επειδή το σήκωσε για να προστατευθεί

γ) Διαμαντάκης: με τρεις τρύπες στον ώμο, επίσης από αιχμηρό αντικείμενο. Αν αυτές ήταν στο κεφάλι, σίγουρα θα είχαν ανθρωποκτόνο αποτέλεσμα.

δ) Πουντίδης: με χτύπημα στο κεφάλι (…)

ε) Βαξεβάνης: με χτυπήματα στη σπονδυλική στήλη και τον ώμο (..)

στ) Καραμπέρης: του έσπασαν το χέρι, το οποίο είχε σηκώσει για να προστατεύσει το κεφάλι του από χτυπήματα (…)».

Ήταν θέμα τύχης ότι δεν κατέληξε κάποιος από τους κομμουνιστές συνδικαλιστές.

• 17 προς 18 Σεπτεμβρίου 2013: Πέντε μέρες μετά, ο Γιώργος Ρουπακιάς σκοτώνει τον Παύλο Φύσσα. Ο δολοφόνος επιχειρεί να διαφύγει, «ήρεμος, ατάραχος, πάει να μπει στο αμάξι του για να διαφύγει», σύμφωνα με τη συνήγορο της οικογένειας Φύσσα, Χρύσα Παπαδοπούλου, που προσθέτει στην αγόρευσή της: «Αν ο Φύσσας δεν στεκόταν όρθιος να υποδείξει τον Ρουπακιά, αν ο Δεληγιάννης (σ.σ. αστυνομικός) δεν είχε πλησιάσει στο σημείο και αν οι αστυνομικοί του περιπολικού Ντάφος και Κουρεντζής δεν είχαν αποκλείσει με το περιπολικό τους το όχημα του Ρουπακιά, ο Ρουπακιάς θα παρέμενε ασύλληπτος, όπως ασύλληπτοι παρέμειναν εκείνο το βράδυ οι συνεργοί του»

Το ιστορικό της δίκης

Πριν φτάσουμε στην έναρξη της ακροαματικής διαδικασίας, έγιναν κάποια αποφασιστικά βήματα για την εξάρθρωση της Χρυσής Αυγής.

Συγκεκριμένα:

Ακαριαία μετά τη δολοφονία Φύσσα, ο τότε υπουργός Δημόσιας Τάξης, Νίκος Δένδιας διατάσσει έφοδο στα γραφεία της Χρυσής Αυγής. Αποτέλεσμα της ενέργειας αυτής ήταν η συλλογή σημαντικών στοιχείων και η συνένωση των δικογραφιών υπό το ενιαίο παρονομαστή της τέλεσης του αδικήματος για σύσταση εγκληματικής οργάνωσης. Ακολουθούν οι ποινικές διώξεις από τον αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου, Χαράλαμπο Βουρλιώτη.

• 28 Σεπτεμβρίου 2013: Η Αντιτρομοκρατική συλλαμβάνει τον Νίκο Μιχαλολιάκο και τα άλλα ηγετικά, αλλά και μεσαία, στελέχη της οργάνωσης.
• 4 Φεβρουαρίου 2015: Το Συμβούλιο Εφετών παραπέμπει σύσσωμη την Κοινοβουλευτική Ομάδα της Χρυσής Αυγής, με την κατηγορία της σύστασης εγκληματικής οργάνωσης.
• 20 Απριλίου 2015: Έναρξη της ακροαματικής διαδικασίας.
• 4 Μαρτίου 2015: Ο Ν. Μιχαλολιάκος αποφυλακίζεται λόγω συμπλήρωσης 18μήνου, ακολουθούν και οι υπόλοιποι με τελευταίο, τον Γ. Ρουπακιά στις 18 Μαρτίου.
• 29 Σεπτεμβρίου 2015: Πρώτο μάρτυρας κατηγορίας, ο Παναγιώτης Φύσσας, πατέρας του αδικοχαμένου νέου.
• 2 Οκτωβρίου 2015: Η συγκλονιστική κατάθεση της Μάγδας Φύσσα.
• 25 Νοεμβρίου 2015: Η κατάθεση ενός μάρτυρα-κλειδί. Η δολοφονία εκτυλίσσεται μπροστά στα μάτια δύο φοιτητριών, οι οποίες παραμένουν -σοκαρισμένες- στο χώρο και καταθέτουν όσα είδαν στους αστυνομικούς. Η Δήμητρα Ζώρζου καταθέτει και στο δικαστήριο, και προκαλεί την έκρηξη ενός εκ των κατηγορουμένων, του Ι. Καζαντζόγλου.
• 12 Ιανουαρίου 2016: Οι συνήγοροι υπεράσπισης συμμετέχουν στην αποχή του κλάδου ένεκα του ασφαλιστικού νομοσχεδίου, ενώ οι συνάδελφοί τους, της πολιτικής αγωγής, εξασφαλίζουν ειδική άδεια από το Δικηγορικό Σύλλογο Αθηνών. Η διακοπή διαρκεί ως τις 30 Μαΐου.
• 9 Σεπτεμβρίου 2016: Καταθέτει ο Αμπουζίντ Εμπάρακ, θύμα κι αυτός της επίθεσης κατά των Αιγύπτιων αλιεργατών. «Αν ήξεραν ότι είμαι ζωντανός, δεν θα με άφηναν», κατέθεσε.
• 31 Οκτωβρίου 2016: Ξεκινά, σε κλίμα έντασης, η εκδίκαση της υπόθεσης που αφορά στην επίθεση κατά των μελών του ΠΑΜΕ και του ΚΚΕ, μια επίθεση που είχε προαναγγελθεί από ανώτερα στελέχη της οργάνωσης.
• 7 Φεβρουαρίου 2016: Καταθέτει ο Ηλίας Σταύρου, ο μόνος πρώην χρυσαυγίτης που δέχεται να καταθέσει επωνύμως. «Στη Χρυσή Αυγή δεν γινόταν τίποτε χωρίς εντολή Μιχαλολιάκου», σημειώνει.
• 14 Φεβρουαρίου 2017: Επεισόδια στη δικαστική αίθουσα, ένας εκ των υποστηρικτών της Χρυσής Αυγής φωνάζει απευθυνόμενος στη Μάγδα Φύσσα: «Πού είναι ο Παύλος σου, τώρα;»
• 13 Δεκεμβρίου 2017: Καταθέτει ο Δημήτρης Κουσουρής, που ήταν από τα πρώτα θύματα της δράσης της νεοναζιστικής οργάνωσης, μια εικοσαετία πριν, το 1998.
• 9 Ιουλίου 2018: Απορρίπτεται η ένσταση γνησιότητας που υπέβαλαν οι δικηγόροι του Ν. Μιχαλολιάκου, προκειμένου να μη γίνει δεκτό το (κρυφό) καταστατικό της οργάνωσης, καταστατικό που αποκάλυψε και προσκόμισε ο δημοσιογράφος Δ. Ψαρράς.
• 18 Ιουλίου 2018: Προβάλλεται η άρτια ως προς τον επαγγελματισμό της, έρευνα της ομάδας Forensic Architecture, που συνδύασε περισσότερα από 50 βίντεο από κάμερες ασφαλείας, στον τόπο όπου δολοφονήθηκε ο Π. Φύσσας, επίσης ηχητικές συνομιλίες από την Αστυνομία, το ΕΚΑΒ κ.α.
• 6 Μαρτίου 2019: Ξεκινούν οι καταθέσεις των μαρτύρων υπεράσπισης (69, αντί του αρχικώς δηλωθέντος αριθμού 265).
• 20 Ιουνίου 2019: Ξεκινούν οι απολογίες των κατηγορουμένων. Ξεχωρίζει η φράση του Γ. Ρουπακιά, «μια ανθρωποκτονία ήτανε που την κάνανε ολόκληρη ιστορία».
• 19 Δεκεμβρίου 2019: Η εισαγγελέας Αδαμαντία Οικονόμου προτείνει την ενοχή μόνο του Γ. Ρουπακιά για τη δολοφονία του Π. Φύσσα. Επίσης την απαλλαγή όλων των κατηγορουμένων για τις κατηγορίες της διεύθυνσης και ένταξης σε εγκληματική οργάνωση. Προτείνει, τέλος, να πέσουν στα «μαλακά» οι δράστες για τις επιθέσεις κατά των Αιγυπτίων και των μελών του ΠΑΜΕ.
• 8 Ιανουαρίου 2020: Ξεκινούν οι αγορεύσεις των συνηγόρων.
• 7 Οκτωβρίου 2020: Ανακοινώνεται η απόφαση του Α’ Τριμελούς Εφετείου Κακουργημάτων Αθηνών, στις 11 το πρωί.

Μετά την απόφαση, τι;

Η πολύχρονη διαδικασία δεν θα τελειώσει βέβαια την Τετάρτη, καθώς  το μόνο που θα γίνει γνωστό, είναι η ενοχή ή αθωότητα των 68 κατηγορουμένων. Εκτός απροόπτου θα ορισθούν νέες δικάσιμες για τις αγορεύσεις των συνηγόρων για τα ελαφρυντικά και επί της ποινής όσων κριθούν ένοχοι, εν συνεχεία η πρόταση της εισαγγελέως επί των ιδίων θεμάτων, και, τέλος, η απόφαση.

Ένα καίριο ερώτημα, ωστόσο, που θα μας απασχολήσει την Τετάρτη, είναι αν θα εκδοθεί ένταλμα σύλληψης για τους ενόχους, και αν ναι, οι σκηνές που θα επακολουθήσουν, η στάση των καταδικασθέντων. Υπενθυμίζεται ότι γενικά οι κατηγορούμενοι έλαμψαν δια της απουσίας τους από την ακροαματική διαδικασία, ενώ μια ξεχωριστή περίπτωση είναι ο ευρωβουλευτής Ιωάννης Λαγός, με έδρα, πλέον, τις Βρυξέλλες.