Η μεγάλη ώρα στο Ισραήλ: Βήμα βήμα η διαδικασία της “Επιστροφής των Ομήρων”

Η απελευθέρωση των ομήρων από τη Χαμάς σηματοδοτούν μία από τις πιο καθοριστικές στιγμές του πολέμου στη Γάζα: το Ισραήλ έχει προετοιμάσει την τελική φάση της επιχείρησης απελευθέρωσης των ομήρων, μια στρατιωτική και ταυτόχρονα ανθρωπιστική επιχείρηση που θα διεξαχθεί υπό αυστηρά μέτρα ασφαλείας, διεθνή εποπτεία και έντονη συναισθηματική φόρτιση. Σύμφωνα με τον σχεδιασμό των Ισραηλινών Ενόπλων Δυνάμεων (IDF), από τις 08:00 το πρωί οι όμηροι που κρατούνται από τη Χαμάς θα αρχίσουν να παραδίδονται, σε συνεργασία με την Ερυθρά Ημισέληνο και τον Διεθνή Ερυθρό Σταυρό.

Σπύρος Σιδέρης

Οι εικόνες της επιστροφής —όπως και οι δοκιμασίες που προηγήθηκαν— αναμένεται να σηματοδοτήσουν μια νέα, κρίσιμη σελίδα τόσο στην προσπάθεια αποκατάστασης της εμπιστοσύνης όσο και στον αδιάκοπο επικοινωνιακό πόλεμο ανάμεσα στις δύο πλευρές.

Η αντίστροφη μέτρηση για την απελευθέρωση

Η στρατιωτική φάση της επιχείρησης έχει ήδη περάσει όλα τα στάδια προετοιμασίας. Σύμφωνα με ισραηλινές πηγές, οι μονάδες που θα συμμετάσχουν έχουν λάβει ειδική εκπαίδευση και ψυχολογική υποστήριξη, προκειμένου να διαχειριστούν με απόλυτη ασφάλεια αυτό το πρωτοφανές εγχείρημα.

Οι τεθωρακισμένες φάλαγγες “Eitan” θα εισέλθουν στη Λωρίδα της Γάζας, πέρα από τη λεγόμενη «κίτρινη γραμμή», συνοδευόμενες από άρματα μάχης και υποστηριζόμενες από αεροπορική κάλυψη. Η παράδοση των ομήρων θα πραγματοποιηθεί σε τρία προκαθορισμένα σημεία: στη Χαν Γιούνις, στις κεντρικές πόλεις της Γάζας και στην πόλη της Γάζας.

Εκεί, οι εκπρόσωποι του Ερυθρού Σταυρού θα παραδώσουν τους ομήρους στους Ισραηλινούς στρατιώτες, παρουσία ιατρικών συνεργείων και ομάδων ταυτοποίησης. Κάθε όμηρος θα υποβληθεί σε πλήρη έλεγχο ασφαλείας και ταυτότητας, ώστε να αποκλειστεί το ενδεχόμενο να φέρει επάνω του —ή ακόμη και μέσα στο σώμα του— εκρηκτικούς μηχανισμούς ή συσκευές παρακολούθησης.

Το πρώτο ταξίδι προς την ελευθερία

Μετά την παράδοση, η τεθωρακισμένη συνοδεία θα μεταφέρει τους ομήρους στο κέντρο υποδοχής του στρατοπέδου Ραΐμ (Re’im), στη Νεγκέβ. Εκεί θα πραγματοποιηθούν πρώτες ιατρικές εξετάσεις, ενώ κάθε απελευθερωμένος θα οδηγηθεί σε ξεχωριστό δωμάτιο για ψυχολογική και σωματική αξιολόγηση.

Στη συνέχεια, αφού ενημερωθούν οι οικογένειες, θα ακολουθήσουν συγκινητικές επανενώσεις, υπό την εποπτεία ειδικών ομάδων στήριξης. Μετά την αρχική φάση, οι όμηροι θα μεταφερθούν με ελικόπτερα της Πολεμικής Αεροπορίας στα νοσοκομεία Sheba (Τελ α-Σόμερ), Ichilov (Τελ Αβίβ) και Beilinson (Πετάχ Τίκβα), όπου θα ξεκινήσουν ένα μακρόχρονο πρόγραμμα αποκατάστασης — τόσο σωματικής όσο και ψυχικής.

Οι όροι της συμφωνίας και το αμφιλεγόμενο στοιχείο της προπαγάνδας

Η συμφωνία Ισραήλ–Χαμάς προβλέπει την πλήρη επιστροφή όλων των ομήρων, καθώς και την παράδοση των σωρών 28 θυμάτων που κρατούνται στη Γάζα. Σύμφωνα με στρατιωτικές πηγές, η διαδικασία θα γίνει σταδιακά, εντός 72 ωρών, με ταυτοποίηση και σύντομη στρατιωτική τελετή επί τόπου. Αν κάποια σώματα δεν επιστραφούν εγκαίρως, η ισραηλινή πλευρά θα παραδώσει στη Χαμάς ακριβή στίγματα για τα σημεία όπου θα πρέπει να πραγματοποιηθούν ανασκαφές.

Ωστόσο, το ισραηλινό επιτελείο εκτιμά ότι η Χαμάς ενδέχεται να επιχειρήσει προπαγανδιστικές κινήσεις κατά τη διάρκεια της επιχείρησης — όπως τηλεφωνικές επικοινωνίες με οικογένειες ομήρων ή σκηνοθετημένες λήψεις των στιγμών απελευθέρωσης για προώθηση σε δικά της δίκτυα. Παρότι ο IDF δεν σκοπεύει να εμποδίσει τέτοιες ενέργειες, παρακολουθεί στενά την επικοινωνιακή διαχείριση, προκειμένου να αποτραπούν παραβιάσεις των όρων της συμφωνίας.

Η προετοιμασία των δυνάμεων και ο ρόλος των ειδικών μονάδων

Το σχέδιο έχει εκπονηθεί με χειρουργική ακρίβεια. Οι μονάδες που συμμετέχουν —ανάμεσά τους και ειδικές δυνάμεις αναγνώρισης— έχουν ολοκληρώσει εκπαιδευτικά σενάρια, συντονισμούς και ασκήσεις προσομοίωσης. Οι στρατιώτες θα επιχειρήσουν υπό βαριά προστασία, με κάλυψη αρμάτων μάχης και υποστήριξη επιθετικών ελικοπτέρων, που θα απομονώσουν τον χώρο δράσης.

Η όλη διαδικασία αναμένεται να ολοκληρωθεί σε λιγότερο από δύο ώρες, εφόσον δεν προκύψουν απρόβλεπτα εμπόδια. Παρόντες θα είναι τεχνικές ομάδες επικοινωνιών και ιατροδικαστές, ώστε να διασφαλιστεί ότι τηρούνται στο ακέραιο οι κανόνες της Σύμβασης της Γενεύης.

Οι δηλώσεις του συντονιστή των ομήρων

Ο Γκαλ Χιρς, συντονιστής για τους αιχμαλώτους και τους αγνοούμενους, επιβεβαίωσε ότι η αποστολή έχει ολοκληρώσει όλα τα στάδια προετοιμασίας:
«Η φάλαγγα του Ερυθρού Σταυρού θα αποτελείται από 8 έως 10 οχήματα — τζιπ, μίνι λεωφορεία και ασθενοφόρα σε πλήρη ετοιμότητα. Είμαι σε συνεχή επικοινωνία με τον επικεφαλής της αποστολής και έχουν λάβει όλα τα μέσα που ζήτησαν», ανέφερε.

Ο Χιρς πρόσθεσε ότι κάθε «παρτίδα απελευθέρωσης» θα αφορά περίπου είκοσι ομήρους, ενώ σε κάθε φάση θα παρίστανται ψυχολόγοι και αξιωματικοί αποκατάστασης, με αποστολή να προσφέρουν αίσθηση ασφάλειας και στήριξης στα πρώτα λεπτά της ελευθερίας.

«Το κέντρο του Ραΐμ έχει αναβαθμιστεί πλήρως ώστε να υποδεχθεί όλους τους ομήρους ταυτόχρονα — όχι τμηματικά, όπως στις προηγούμενες απελευθερώσεις. Έχουμε προετοιμάσει χώρους για τις οικογένειες, με την απαιτούμενη ιδιωτικότητα και υποστήριξη», συμπλήρωσε.

Η εποπτεία Νετανιάχου και η εμπλοκή των αρχών υγείας

Ο πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου επισκέφθηκε την Παρασκευή το στρατόπεδο Ραΐμ, προκειμένου να επιθεωρήσει προσωπικά τις προετοιμασίες και να ενημερωθεί για την ετοιμότητα των αρχών. Ζήτησε από τον υπουργό Υγείας και τη διοίκηση του στρατού να διασφαλίσουν ότι όλα τα νοσοκομεία διαθέτουν επαρκές προσωπικό, ψυχολόγους και εξειδικευμένους γιατρούς.

Η ολοκληρωμένη διαχείριση της επιχείρησης —από τη στρατιωτική φάση έως τη μετα-ιατρική αποκατάσταση— αναδεικνύει τη διπλή της φύση: μια στρατηγική αποστολή υψηλού ρίσκου αλλά και μια ανθρωπιστική επιχείρηση μεγάλης ευαισθησίας, που φέρνει το Ισραήλ αντιμέτωπο με το βαθύτερο τραύμα του πολέμου.

Ένα συμβολικό τέλος ή μια νέα αρχή;

Πέρα από την ανθρωπιστική της διάσταση, η επιχείρηση αποτελεί και πολιτικό ορόσημο για την ισραηλινή κυβέρνηση, η οποία αντιμετωπίζει ισχυρή πίεση από τις οικογένειες των ομήρων και την αντιπολίτευση. Η επιτυχής ολοκλήρωση της αποστολής μπορεί να ενισχύσει την κυβέρνηση Νετανιάχου, ωστόσο οι διεθνείς αναλυτές επισημαίνουν ότι το μεταπολεμικό στάδιο στη Γάζα παραμένει αβέβαιο και εξαιρετικά εύθραυστο.

Καθώς οι πρώτοι όμηροι επιστρέφουν στα σπίτια τους, το ερώτημα που πλανάται είναι αν η επιχείρηση αυτή θα σημάνει την αρχή μιας διαδικασίας αποκλιμάκωσης ή αν θα αποτελέσει προοίμιο νέων εντάσεων, καθώς κάθε εικόνα ελευθερίας εξακολουθεί να συνοδεύεται από σκιές πολιτικών και στρατηγικών υπολογισμών.