Παρασκηνιακές πιέσεις Πούτιν στο Ιράν για συμφωνία “μηδενικού εμπλουτισμού”

Έντονες παρασκηνιακές διεργασίες φαίνεται να εξελίσσονται γύρω από το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα, με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν να φέρεται να ασκεί πίεση στην Τεχεράνη προκειμένου να αποδεχθεί μια συμφωνία «μηδενικού εμπλουτισμού» ουρανίου, σύμφωνα με πληροφορίες του Axios, που επικαλείται πηγές με γνώση των διαβουλεύσεων.

Η φερόμενη αυτή αλλαγή στάσης της Μόσχας, η οποία εδώ και χρόνια ήταν ο βασικός διπλωματικός προστάτης της Τεχεράνης σε ζητήματα που άπτονται του πυρηνικού της προγράμματος, αποκτά ιδιαίτερη σημασία, καθώς έρχεται σε μια κρίσιμη συγκυρία μετά τον πόλεμο 12 ημερών μεταξύ Ισραήλ και Ιράν και τις σοβαρές ζημιές που υπέστησαν ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις.

Ιδιωτικά μηνύματα, δημόσιες σιωπές

Παρά το γεγονός ότι δημοσίως η Ρωσία εξακολουθεί να υπερασπίζεται το δικαίωμα του Ιράν στον εμπλουτισμό ουρανίου, διπλωματικές πηγές αναφέρουν ότι σε ιδιωτικές συνομιλίες ο πρόεδρος Πούτιν έχει μεταφέρει σαφή μηνύματα υπέρ μιας συμφωνίας μηδενικού εμπλουτισμού – τόσο προς το Ιράν, όσο και προς τους ηγέτες των ΗΠΑ και της Γαλλίας, Ντόναλντ Τραμπ και Εμανουέλ Μακρόν, αντίστοιχα.

Σύμφωνα με τρεις Ευρωπαίους αξιωματούχους και έναν Ισραηλινό, η Μόσχα έχει ενθαρρύνει την Τεχεράνη να κινηθεί προς μια τέτοια συμφωνία, ενώ δύο από τις πηγές υποστηρίζουν ότι ενημερώθηκε και η ισραηλινή κυβέρνηση. «Ξέρουμε τι είπε ο Πούτιν στους Ιρανούς», δήλωσε ανώτερος Ισραηλινός αξιωματούχος, επιβεβαιώνοντας τη γραμμή των ρωσικών πιέσεων.

Το Ιράν αντιστέκεται – Οι ΗΠΑ επιμένουν

Η πλευρά του Ιράν ωστόσο, επιμένει διαχρονικά πως κάθε νέα συμφωνία πρέπει να διασφαλίζει το δικαίωμά της στον εμπλουτισμό ουρανίου. Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, οι Ιρανοί φέρονται να απάντησαν αρνητικά, ξεκαθαρίζοντας ότι δεν συζητούν καν ένα τέτοιο ενδεχόμενο.

Από την άλλη πλευρά, ο Ντόναλντ Τραμπ έχει εκφράσει την πρόθεση για νέα πυρηνική συμφωνία με το Ιράν, και σε περίπτωση επανέναρξης των συνομιλιών, η κατάργηση του εμπλουτισμού σε ιρανικό έδαφος εκτιμάται πως θα τεθεί ως κορυφαίο αμερικανικό αίτημα.

Ο ρόλος της Ρωσίας, οι ισορροπίες με την Τεχεράνη

Η πιθανή στροφή της Ρωσίας αποκτά ιδιαίτερη βαρύτητα, καθώς το Ιράν έχει στηρίξει ενεργά τη Μόσχα στον πόλεμο στην Ουκρανία, κυρίως μέσω της παροχής drones και στρατιωτικής τεχνογνωσίας. Αντιθέτως, η ρωσική στήριξη προς την Τεχεράνη κατά τη διάρκεια του πρόσφατου πολέμου με το Ισραήλ περιορίστηκε σε ρητορικό επίπεδο, χωρίς ουσιαστική εμπλοκή.

Η σιωπή του Κρεμλίνου, αλλά και η άρνηση της ιρανικής αποστολής στον ΟΗΕ να σχολιάσει, ενισχύει την αίσθηση πως το θέμα βρίσκεται σε εύθραυστη διπλωματική φάση, ενώ από την πλευρά των ΗΠΑ, ο απεσταλμένος του Λευκού Οίκου Στιβ Γουίτκοφ είχε επαφές με τον Ιρανό Υπουργό Εξωτερικών Αμπάς Αραγκτσί, προκειμένου να διερευνηθούν τα περιθώρια επανεκκίνησης των διαπραγματεύσεων.

Πηγές αναφέρουν ότι σχεδιαζόταν μυστική συνάντηση στο Όσλο, ωστόσο εκκρεμεί ακόμη οριστικοποίηση του τόπου, καθώς και οι δύο πλευρές αναζητούν εναλλακτική τοποθεσία, μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας.