Ένα μήλο την ημέρα… Μύθος ή πραγματικό όφελος για την υγεία;

Η γνωστή φράση «ένα μήλο την ημέρα τον γιατρό τον κάνει πέρα» έχει τις ρίζες της σε ένα παλαιότερο ουαλικό ρητό του 1866: «Φάε ένα μήλο πριν κοιμηθείς και θα κρατήσεις τον γιατρό μακριά από το ψωμί του». Όμως, πόσο αληθινή είναι αυτή η διαδεδομένη συμβουλή; Και είναι πράγματι τα μήλα πιο ωφέλιμα από άλλα φρούτα;

Τα μήλα αποτελούν πλούσια πηγή φυτοχημικών, όπως τα φλαβανόλες, που σχετίζονται με τη διατήρηση υγιούς βάρους και τη μείωση του κινδύνου καρδιαγγειακών παθήσεων. Αυτά τα θρεπτικά συστατικά φαίνεται να συμβάλλουν σημαντικά στην υγεία μας.

Μια ανασκόπηση πέντε μελετών το 2017 έδειξε ότι η κατανάλωση μήλων συνδέεται με μείωση κατά 18% του κινδύνου εμφάνισης διαβήτη τύπου 2. Επιπλέον, ανασκόπηση του 2022, που ανέλυσε 18 μελέτες, διαπίστωσε ότι η συστηματική κατανάλωση μήλων ή προϊόντων μήλου, όπως ο χυμός, μπορεί να μειώσει τη χοληστερόλη εφόσον διατηρηθεί για πάνω από μία εβδομάδα.

Τα ιδιαίτερα οφέλη και η διαθεσιμότητα των μήλων

Παρότι τα μήλα δεν περιέχουν πολύ βιταμίνη C, ούτε σίδηρο ή ασβέστιο, διαθέτουν πλήθος άλλων συστατικών που προάγουν την υγεία, όπως επισημαίνει η καθηγήτρια διατροφής Janet Colson από το Middle Tennessee State University των ΗΠΑ. Μάλιστα, κάποιοι ερευνητές αναφέρουν ότι τα μήλα έχουν τη δεύτερη υψηλότερη αντιοξειδωτική δύναμη μεταξύ όλων των φρούτων.

Σύμφωνα με την αναπληρώτρια καθηγήτρια φυτικής βιολογίας Flavia Guzzo του Πανεπιστημίου της Βερόνα στην Ιταλία, τα μήλα περιέχουν πολυφαινόλες όπως η φλοριδζίνη, που σπάνια συναντάται σε άλλα φρούτα και φαίνεται να περιορίζει την απορρόφηση σακχάρου από τον οργανισμό. Επίσης, η πηκτίνη συμβάλλει στην ίδια κατεύθυνση.

Ένας ακόμη λόγος που προτείνεται η κατανάλωση μήλων είναι η ευρεία διαθεσιμότητά τους, διευκολύνοντας τη συστηματική κατανάλωσή τους για μεγάλο μέρος του πληθυσμού.

Τι λένε οι έρευνες για το αν το μήλο κρατά πράγματι τον γιατρό μακριά

Παρά τα οφέλη που φαίνεται να προσφέρουν τα μήλα, παραμένει ερώτημα αν πραγματικά μειώνουν τις επισκέψεις στον γιατρό. Μελέτη του 2015, που ανέλυσε δεδομένα σχεδόν 9.000 ατόμων σχετικά με τη διατροφή τους σε ένα 24ωρο, κατέληξε πως δεν υπάρχει σαφής σύνδεση μεταξύ καθημερινής κατανάλωσης μήλου και λιγότερων επισκέψεων σε γιατρό.

Ο επικεφαλής ερευνητής Matthew Davis, επίκουρος καθηγητής επιδημιολογίας στη σχολή ιατρικής Geisel στο Dartmouth των ΗΠΑ, εξηγεί ότι «οι άνθρωποι που τρώνε συχνά μήλα είναι γενικά πιο υγιείς». Ωστόσο, παρατήρησε πως όσοι καταναλώνουν καθημερινά μήλο ήταν λιγότερο πιθανό να βασίζονται σε συνταγογραφούμενα φάρμακα – ένα εύρημα που παρέμεινε σημαντικό ακόμη και μετά από διόρθωση για κοινωνικοοικονομικές διαφορές.

Έτσι, σύμφωνα με τη συγκεκριμένη έρευνα, ίσως θα ήταν πιο σωστό να λέμε: «Ένα μήλο την ημέρα κρατά τον φαρμακοποιό μακριά».

Ο Davis επισημαίνει επίσης ότι πολλοί επισκέπτονται τον γιατρό όχι μόνο όταν αρρωσταίνουν αλλά και για προληπτικούς λόγους. Γι’ αυτό ανέλυσε και τα δεδομένα σχετικά με τη χρήση φαρμάκων, καταλήγοντας ότι τα μήλα μπορεί να μειώνουν την πιθανότητα χρόνιων παθήσεων.

Πώς να απολαμβάνετε καλύτερα τα οφέλη του μήλου

Παρά τα όσα θετικά αναδεικνύονται για το μήλο, οι ειδικοί συμφωνούν πως κανένα τρόφιμο μόνο του δεν αρκεί για να εξασφαλίσει άριστη υγεία. Η Colson τονίζει ότι το νόημα της φράσης είναι η τακτική κατανάλωση φυτικών τροφών. Τα μήλα αποτελούν καλό παράδειγμα λόγω διαθεσιμότητας, χαμηλού κόστους και μεγάλης διάρκειας ζωής – χαρακτηριστικά που είχαν αξία πριν καν υπάρξουν ψυγεία.

Άλλες μελέτες δείχνουν ότι τα οφέλη αυξάνονται όταν καταναλώνονται περισσότερα από ένα μήλο την ημέρα. Σε έρευνα του 2020, συμμετέχοντες με ελαφρώς αυξημένη χοληστερίνη χωρίστηκαν σε δύο ομάδες: μια ομάδα έτρωγε δύο μήλα ημερησίως και η άλλη κατανάλωνε χυμό με ίδιες θερμίδες. Μετά από οκτώ εβδομάδες, όσοι έτρωγαν μήλα είχαν σημαντικά χαμηλότερη χοληστερίνη – αν και το μικρό μέγεθος δείγματος περιορίζει τα συμπεράσματα.

Η Guzzo συνιστά να τρώμε το μήλο με τη φλούδα, καθώς εκεί βρίσκονται οι περισσότερες πολυφαινόλες. Επίσης, οι παλιές ποικιλίες είναι πιο πλούσιες σε θρεπτικά στοιχεία από τις νεότερες εμπορικές ποικιλίες που έχουν επιλεγεί κυρίως βάσει μεγέθους ή γεύσης.

Όσον αφορά το χρώμα της φλούδας, δεν έχει μεγάλη σημασία: τόσο οι κόκκινες όσο και οι πράσινες ποικιλίες περιέχουν ευεργετικές πολυφαινόλες.

Τελικά, ένα μήλο την ημέρα μπορεί να μην εξασφαλίζει λιγότερες επισκέψεις στον γιατρό, αλλά φαίνεται να συμβάλλει στη συνολική υγεία ή στη μείωση της ανάγκης μακροχρόνιας φαρμακευτικής αγωγής – πάντα ως μέρος μιας πλούσιας σε φυτικές τροφές διατροφής.

Πηγή: bbc.com