Ρεπορτάζ libre: Είναι τελικά η Τουρκία ασφαλής χώρα; Νέο μπρα-ντε-φερ με προσφυγή στο ΣτΕ

To νομικό μπρα-ντε-φερ μεταξύ του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου και ΜΚΟ για αν η Τουρκία μπορεί να χαρακτηριστεί από την ελληνική πολιτεία ως ασφαλής χώρα για τους πρόσφυγες συνεχίζεται. Την Πέμπτη το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες και η Υποστήριξη Προσφύγων στο Αιγαίο κατέθεσαν εκ νέου αίτηση ακύρωσης στο Συμβούλιο της Επικρατείας κατά της κοινής υπουργικής απόφασης που χαρακτηρίζει  την Τουρκία «ασφαλή τρίτη χώρα» για αιτούσες/ούντες άσυλο με καταγωγή τη Συρία, το Αφγανιστάν, τη Σομαλία, το Πακιστάν και το Μπανγκλαντές.

Είχε προηγηθεί, ως γνωστόν, ακύρωση από το Συμβούλιο της Επικρατείας της προηγούμενης, ομοίου περιεχομένου ΚΥΑ, με την απόφαση 1048/205 του ΣτΕ. 

Οι οργανώσεις, όπως άλλωστε έχει τονίσει σε σχετικά ρεπορτάζ του το Libre, κάνουν λόγο για προφανή άρνηση της κυβέρνησης και του υπουργείου να συμμορφωθούν με τις αποφάσεις της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας και οι οποίες έκριναν σύμφωνα και με την κρίση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (υπόθεση C-134/23) επί προδικαστικού ερωτήματος του ΣΤΕ, ότι «εφ’ όσον προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου ότι η Τουρκία έχει αναστείλει γενικώς την επανεισδοχή των αιτούντων διεθνή προστασία στο έδαφός της από τον Μάρτιο του 2020, οι αρμόδιες ελληνικές αρχές[…] δεν δύνανται να απορρίπτουν αιτήσεις διεθνούς προστασίας ως απαράδεκτες […] με την αιτιολογία ότι η Τουρκία είναι ασφαλής τρίτη χώρα».

• Με λίγα λόγια νομικώς αλλά και ουσιαστικώς η Τουρκία δεν είναι ασφαλής χώρα για τους πρόσφυγες που προέρχονται από τις συγκεκριμένες χώρες που προαναφέρθηκαν αλλά και γενικά.

Οπως υποστηρίζει επίσης η RSA (Yποστήριξη Προσφύγων στο Αιγαίου) η νεότερη κοινή υπουργική απόφαση που επανέφερε το νομικό στάτους της ασφαλούς χώρας για την Τουρκία στηρίζεται σε νέα εισήγηση του Διοικητή της Υπηρεσίας Ασύλου, η οποία ενσωματώνει επιλεκτικά τις πηγές πληροφοριών που είχε παραθέσει η προηγούμενη εισήγηση που κρίθηκε ανεπαρκής από το Δικαστήριο, παραλείποντας πλέον την παράθεση των αναφορών οι οποίες καταφανώς δεν μπορούν να στηρίξουν το χαρακτηρισμό της Τουρκίας ως ασφαλούς τρίτης χώρας.

Κοντολογίς, οι οργανώσεις ισχυρίζονται ότι η κυβερνητική πλευρά, με την “βοήθεια” κρατικών αξιωματούχων καταφεύγει σε νομικούς ακροβατισμούς έτσι ώστε συνεχίσει απρόσκοπτα να “σπρώχνει” πρόσφυγες πίσω στην Τουρκία.

Στην Τουρκία όμως το μέλλον αυτών των προσφύγων δεν είναι άλλο από την απέλαση. Υπάρχουν, δε, καταδικαστικές αποφάσεις κατά της Τουρκίας από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ), εκθέσεις οργάνων του ΟΗΕ και ψηφίσματα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, αλλά και κρίσιμα αποσπάσματα ακόμη και των πηγών, όπως οι ετήσιες εκθέσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες και τους Εξόριστους (ECRE) για την Τουρκία.

Οι δύο οργανώσεις που προσέφυγαν εκ νέου στο Συμβούλιο της Επικρατείας θεωρούν ότι η νέα υπουργική απόφαση θα ακυρωθεί. Ετσι, όπως τονίζουν, θα αποτραπεί ο κίνδυνος να βρεθεί σημαντικός αριθμός προσώπων που καταφανώς χρήζουν διεθνούς προστασίας (prima facie πρόσφυγες), συμπεριλαμβανομένων οικογενειών με παιδιά και ιδιαίτερα ευάλωτων, σε παρατεταμένη κατάσταση νομικής ανασφάλειας, χωρίς προστασία και πρόσβαση σε στοιχειώδεις συνθήκες υποδοχής ενώ, σε κάθε περίπτωση, δεν θα μπορούν να απομακρυνθούν από τη χώρα μας.

Σε περίπτωση βέβαια ακύρωσης και της νέας ΚΥΑ από πλευράς ΣτΕ θα αναζητηθεί διέξοδος για το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου το οποίο με τη σειρά του ποντάρει πολλά (πολιτικά και επικοινωνιακά) στη μέθοδο της “μηδενικής ανοχής” η οποία θα στηριχθεί και από το νέο μεταναστευτικό νόμο που βρίσκεται στα σκαριά.

Μέρος της πολιτικής της “μηδενικής ανοχής” είναι προφανώς και το δόγμα της ασφαλούς χώρας σε ότι αφορά την Τουρκία. 

---