Χρήστος Ζερεφός στο libre: De profundis για την κλιματική κρίση/ Είναι αναστρέψιμη ή όχι;

Ο Ομότιμος καθηγητής στον Τομέα Γεωγραφίας και Κλιματολογίας, Χρήστος Ζερεφός, μιλά στο libre για την κλιματική κρίση. Μιλά για τις προτεραιότητες που πρέπει να θέσει η ανθρωπότητα για να μην ενταθεί το πρόβλημα και εξηγεί:

“Μέτρα λαμβάνονται αλλά είναι μη επαρκή, και γι’ αυτό δίνεται η αίσθηση ότι δεν έχει γίνει αντιληπτή από τις κυβερνήσεις η έκταση του προβλήματος”.

Συνέντευξη

-Κύριε καθηγητά πριν από λίγα χρόνια μιλούσαμε για την «κλιματική αλλαγή». Τώρα μιλάμε για την «κλιματική κρίση» καθώς ζούμε τις συνέπειες των επιλογών που κάναμε. Υπάρχουν περιθώρια αναστροφής της κλιματικής κρίσης;

Υπάρχουν ακόμα περιθώρια να περιορίσουμε τις συνέπειες των ανθρωπογενών παρεμβάσεων στο κλίμα. Αν πάρουμε δραστικά μέτρα άμεσα, τότε, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των κλιματικών μοντέλων, η κατάσταση μπορεί να σταθεροποιηθεί κοντά στα παροντικά επίπεδα. Διαφορετικά, η κρίση θα ενταθεί τις επόμενες δεκαετίες.

-Τι οφείλει να κάνει η ανθρωπότητα για να φρενάρει ή να ανακόψει τη διαδικασία της κλιματικής κρίσης, πριν γίνει ανεξέλεγκτη;

Πρέπει άμεσα να περιορίσουμε στο ελάχιστο τις ανθρωπογενείς εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Χρειάζεται, όχι μόνο να αντικαταστήσουμε τα ορυκτά καύσιμα με ανανεώσιμες πηγές ενέργειας αλλά και να περιορίσουμε την υπερεκμετάλλευση πόρων που οδηγούν στην υποβάθμιση του φυσικού μας περιβάλλοντος, η οποία με τη σειρά της εντείνει τις συνέπειες της κλιματικής κρίσης.

-Η Ελλάδα βρίσκεται στη Μεσόγειο, που θεωρείται μια από τις περιοχές που είναι από τις πλέον ευάλωτες κλιματικά. Μπορεί να γίνει κάτι σε «τοπικό» επίπεδο;

Δυστυχώς, ο περιορισμός της κλιματικής αλλαγής είναι ένα πρόβλημα που απαιτεί τη λήψη μέτρων σε παγκόσμια κλίμακα. Διαφορετικά η κλιματική αλλαγή δεν μπορεί να περιοριστεί.

Εκείνο που μπορούμε να περιορίσουμε είναι οι συνέπειες της κλιματικής κρίσης λαμβάνοντας κατάλληλα μέτρα, δηλαδή προστατεύοντας το φυσικό μας περιβάλλον και αναπτύσσοντας παράλληλα υποδομές για την προστασία από ακραία καιρικά φαινόμενα τα οποία αναμένεται να ενταθούν τις επόμενες δεκαετίες.

Επίσης, αναπτύσσοντας συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης που θα μας δώσουν χρόνο να προφυλαχθούμε από ακραία φαινόμενα.

-Οι επιστήμονες προειδοποιούν, οι κυβερνήσεις κάνουν όσα οφείλουν ή συμμετέχουν ως απλοί παρατηρητές. Στο παρελθόν είδαμε και πολιτικούς ηγέτες όπως ο Τραμπ να αρνούνται την κλιματική κρίση. Ακόμη και κάποιοι επιστήμονες αρνούνται ότι υπάρχει σοβαρό θέμα για τον πλανήτη.

Πλέον, ακόμα και οι επιστήμονες που στο παρελθόν ήταν πιο δύσπιστοι αποδέχονται την ύπαρξη της ανθρωπογενούς κλιματικής αλλαγής. Τρεις πρόσφατες, ανεξάρτητες μεταξύ τους έρευνες που δημοσιεύτηκαν σε έγκριτα επιστημονικά περιοδικά από το 2019 έως το 2021 έδειξαν ότι το ποσοστό των επιστημόνων που ασχολούνται με το κλίμα και πιστεύει ότι η κλιματική αλλαγή όχι απλά υπάρχει, αλλά και ότι είναι ανθρωπογενής, είναι της τάξης του 99%.

Από εκεί και πέρα, κάποιες κυβερνήσεις κάνουν περισσότερα και κάποιες λιγότερα βήματα προς την κατεύθυνση του περιορισμού της κλιματικής αλλαγής αλλά και του μετριασμού των επιπτώσεων της κλιματικής κρίσης. Σίγουρα πάντως δε γίνονται αρκετά. 

-Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ε.Ε. χωρίς ανάληψη δράσης για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, μπορεί να βιώσει τα εξής φαινόμενα: 400.000 πρόωρους θανάτους ετησίως λόγω της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, 90.000 θανάτους ετησίως λόγω καύσωνα, 40% λιγότερο διαθέσιμο νερό στις νότιες περιοχές της ΕΕ και 2,2 εκατομμύρια άτομα να κινδυνεύουν από παράκτιες πλημμύρες κάθε χρόνο 190 δισ. ευρώ σε ετήσιες οικονομικές ζημίες. Εκτός από διαπιστώσεις, όμως λαμβάνει επί της ουσίας μέτρα;

Όπως ειπώθηκε, μέτρα λαμβάνονται αλλά είναι μη επαρκή, και γι’ αυτό δίνεται η αίσθηση ότι δεν έχει γίνει αντιληπτή από τις κυβερνήσεις η έκταση του προβλήματος.