Σύνοδος Καΐρου: Σύγκρουση Δύσης – Αραβικών Κρατών – Το ναυάγιο για ειρήνευση στη Γάζα δείχνει τα βαθύτερα αίτια της κρίσης στη Μέση Ανατολή

Πέρα από τις κοινές εκκλήσεις για είσοδο ανθρωπιστικής βοήθειας στη Λωρίδα της Γάζας, στην οποία το Ισραήλ έχει επιβάλει πλήρη αποκλεισμό, οι εκπρόσωποι δυτικών και αραβικών χωρών δεν κατάφεραν να συμφωνήσουν σε τελικό ανακοινωθέν, κατά τη «Σύνοδο για την Ειρήνη» που πραγματοποιήθηκε στην Αίγυπτο, όπως δήλωσαν διπλωμάτες στο AFP. Ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες ζήτησε να αναληφθεί άμεσα δράση για να τερματιστεί «ο εφιάλτης».

Οι συνομιλίες προσέκρουσαν σε δύο σημεία, σύμφωνα με αυτούς:

• από τη μία «οι δυτικές χώρες ζητούσαν μια ξεκάθαρη καταδίκη της Χαμάς», η επίθεση της οποίας στις 7 Οκτωβρίου εναντίον του Ισραήλ προκάλεσε το ξέσπασμα του πολέμου.
• Από την άλλη ζητούσαν να διατυπωθεί «έκκληση για την απελευθέρωση των ομήρων», των περίπου 200 ανθρώπων που απήγαγε η παλαιστινιακή οργάνωση στη διάρκεια της επίθεσής της.

Οι αραβικές χώρες αρνήθηκαν να περιλάβουν τα σημεία αυτά στην τελική ανακοίνωση και η σύνοδος ολοκληρώθηκε με ανακοίνωση της αιγυπτιακής προεδρίας, στην οποία το Κάιρο κατήγγειλε «τη διεθνή σκηνή η οποία αυτές τις τελευταίες δεκαετίες απέδειξε την ανικανότητά της να βρει μια δίκαιη και βιώσιμη λύση στο παλαιστινιακό ζήτημα».

Το ισραηλινό υπουργείο Εξωτερικών χαρακτήρισε «λυπηρό το γεγονός ότι, ακόμη και μπροστά σε αυτές τις φρικαλεότητες, κάποιοι δυσκολεύονται να καταδικάσουν την τρομοκρατία». «Το Ισραήλ θα κάνει αυτό που πρέπει και αναμένει από τη διεθνή κοινότητα να αναγνωρίσει το δίκαιο του αγώνα του», πρόσθεσε.

Έπειτα από δύο εβδομάδες πολέμου «πρέπει να δράσουμε τώρα για να τερματίσουμε τον εφιάλτη», τόνισε κατά την έναρξη της συνόδου ο Γκουτέρες, την ώρα που σχεδόν 4.400 Παλαιστίνιοι έχουν σκοτωθεί από τους συνεχείς βομβαρδισμούς εναντίον της Λωρίδας της Γάζας, με βάσει τα στοιχεία του παλαιστινιακού υπουργείου Υγείας.

Από την ισραηλινή πλευρά περίπου 1.400 άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους.

Η Γάζα «έχει ανάγκη την παροχή μαζικής βοήθειας», πρόσθεσε ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ, καθώς μόνο 20 φορτηγά με βοήθεια κατάφεραν να εισέλθουν χθες από το πέρασμα της Ράφα στον παλαιστινιακό θύλακα. Ο ΟΗΕ εκτιμά ότι για τους 2,4 εκατ. κατοίκους της Γάζας, που στερούνται τα πάντα, χρειάζονται τουλάχιστον 100 φορτηγά.

• Αξιωματούχοι του Αραβικού Συνδέσμου, της Αφρικανικής Ένωσης και της ΕΕ συμμετείχαν στη σύνοδο, στην οποία πήραν μέρος εκπρόσωποι της Ρωσίας, της Κίνας, της Ιαπωνίας, του Καναδά και των ΗΠΑ.

Ο βασιλιάς Αμπντάλα Β’ της Ιορδανίας ζήτησε «άμεση κατάπαυση του πυρός», ενώ ο Αιγύπτιος πρόεδρος Άμπντελ Φάταχ αλ Σίσι δήλωσε ότι «η μοναδική λύση στο παλαιστινιακό ζήτημα είναι η δικαιοσύνη», υπογραμμίζοντας «το δικαίωμα» των Παλαιστινίων «να ιδρύσουν δικό τους κράτος».

Ο Γκουτέρες επανήλθε στο «ευρύτερο πλαίσιο», κάνοντας λόγο για «56 χρόνια (ισραηλινής) κατοχής, χωρίς κάποιο τέλος εν όψει». «Αλλά τίποτε δεν μπορεί να δικαιολογήσει την καταδικαστέα επίθεση της Χαμάς», η οποία «θα πρέπει να αφήσει αμέσως ελεύθερους και χωρίς όρους» τους ομήρους που κρατά.

Ο Παλαιστίνιος πρόεδρος Μαχμούντ Αμπάς τόνισε ότι πρέπει «να τερματιστεί η κατοχή των παλαιστινιακών εδαφών από το Ισραήλ» και να εφαρμοστεί «η λύση των δύο κρατών».

Ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν είχε δηλώσει την Τετάρτη από το Τελ Αβίβ ότι αυτός ο πόλεμος ενισχύει «την αποφασιστικότητά του» για την εφαρμογή της λύσης των δύο κρατών.

«Δεν θα φύγουμε», επανέλαβε τρεις φορές ο Αμπάς, ενώ η Αίγυπτος και η Ιορδανία έχουν εξοργιστεί από την ισραηλινή εντολή προς τους Παλαιστίνιους να εκκενώσουν το βόρειο τμήμα της Λωρίδας της Γάζας και να κατευθυνθούν προς τον νότο.

• Οι δύο χώρες θεωρούν ότι αυτό είναι ένα βήμα προς «τη βίαιη μετακίνηση» των Παλαιστινίων προς το αιγυπτιακό Σινά, κάτι που, σύμφωνα με τον Αμπάς, θα ισοδυναμούσε «με δεύτερη Νάκμπα» (η καταστροφή στα αραβικά), μια αναφορά στον εκτοπισμό 760.000 Παλαιστινίων μετά την ίδρυση του κράτους του Ισραήλ το 1948 .

«Ο κόσμος παραμένει σιωπηλός», εξεγέρθηκε ο Αμπντάλα και «αυτό είναι ένα πολύ επικίνδυνο μήνυμα». «Ο αραβικός κόσμος το ακούει ξεκάθαρα: οι παλαιστινιακές ζωές αξίζουν λιγότερο από τις ισραηλινές. Τα ανθρώπινα δικαιώματα έχουν όρια: σταματούν στα σύνορα, στη φυλή και στη θρησκεία».

Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Χακάν Φιντάν κατήγγειλε «την άνευ όρων στρατιωτική βοήθεια προς το Ισραήλ που δεν χρησιμεύει παρά στη διατήρηση της κατοχής» των παλαιστινιακών εδαφών.

Η Αίγυπτος, που είχε την πρωτοβουλία για τη διεξαγωγή της συνόδου, βρίσκεται στην πρώτη γραμμή των διπλωματικών προσπαθειών για την επίλυση του μεσανατολικού.

Αυτή η αραβική χώρα, η πρώτη που υπέγραψε ειρηνευτική συμφωνία με το Ισραήλ το 1979, είναι παραδοσιακός μεσολαβητής μεταξύ του Ισραήλ και των Παλαιστινίων και ελέγχει το πέρασμα της Ράφα, το μοναδικό προς τη Λωρίδα της Γάζας που δεν ελέγχεται από το Ισραήλ.