Μαγιορκίνης στο libre: Ανάπτυξη εμβολίων για ευρύτερο φάσμα κοροναϊών

Εκτός από τα εμβόλια κατά του SARS-COV-2, που χορηγούνται από πέρσι τον Δεκέμβριο, στο γενικό πληθυσμό, στο πλαίσιο μίας παγκόσμιας εμβολιαστικής εκστρατείας για τον έλεγχο της διασποράς της Covid-19 και την ανάσχεση της πανδημίας, η έρευνα κινείται και σε άλλα μονοπάτια, στην προσπάθειά της να προλάβει μελλοντικές πανδημίες από κάποιου τύπου κοροναϊούς ή μεταλλάξεις τους.  

Της Ρούλας Σκουρογιάννη

Η πρώτη επιδημική έξαρση κοροναϊού (του SARS-CoV) εκδηλώθηκε στην Κίνα, το 2002. Από τότε, πολλές μελέτες έχουν αναδείξει τη δυνατότητα οι κοροναϊοί, που μολύνουν ζώα στο φυσικό περιβάλλον, να περάσουν στον άνθρωπο και, στη συνέχεια, να προκαλέσουν μία πανδημία.

• Η μεγαλύτερη δεξαμενή τέτοιων ιών, μέχρι στιγμής, φαίνεται ότι είναι οι νυχτερίδες, αλλά υπάρχουν και άλλα ζώα που είναι φορείς ή δυνητικά ενδιάμεσοι ξενιστές. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι δρομάδες καμήλες, που είναι φορείς του ιού MERS-CoV, από τις οποίες προκαλούνται σποραδικές μεταδόσεις στους ανθρώπους.

Η πανδημία του SARS-CoV-2 ανέδειξε τη σημασία της μελέτης που έχει γίνει όλα αυτά τα χρόνια σε αυτούς τους ιούς, αλλά συγχρόνως έχει αναδείξει και νέους ερευνητικούς στόχους που θα θωρακίσουν την παγκόσμια κοινότητα από την έλευση ενός νέου πανδημικού ιού ή στελέχους.

• Με τα δεδομένα αυτά και ενεργώντας προληπτικά, τα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας (NIH) στις ΗΠΑ και συγκεκριμένα το Εθνικό Ινστιτούτο Αλλεργίας και Λοιμωδών Νοσημάτων (NIAID) στο οποίο επικεφαλής είναι ο Anthony Fauci παρείχε 36 εκατομμύρια δολάρια  για την διεξαγωγή έρευνας με σκοπό την ανάπτυξη εμβολίων που θα στοχεύουν σε πολλαπλούς τύπου κορονοϊών αλλά και μεταλλαγμένων  στελεχών.

Η χρηματοδότηση σε αυτήν τη φάση απευθύνεται σε 3 ερευνητικά κέντρα και συγκεκριμένα:

• στο University of Wisconsin στο πρόγραμμα «Κέντρο για Ανάπτυξη Παν-κορονοϊικού Εμβολίου»,
• στο Brigham and Women’s Hospital για το πρόγραμμα με «Ανακαλύπτοντας Διαρκή Παν-κορονοϊική Ανοσία» και
• στο Duke University για το πρόγραμμα «Σχεδιασμός και Ανάπτυξη ενός Παν-Βητακορονοϊικού Εμβολίου».

Η χρηματοδότηση  αφορά ομάδες αποτελούμενες από διαφορετικές ειδικότητες, με σκοπό να βελτιώσουν τις γνώσεις μας γύρω από την ιολογία και ανοσολογία αλλά και τον σχεδιασμό των εμβολίων. Αξίζει να σημειωθεί ότι το  NIAID έχει επενδύσει 1.2 δισεκατομμύρια  σε  έρευνα  έναντι των κοροναϊών  από  την έναρξη της πανδημίας της COVID-19.

Στο πλαίσιο της ενημέρωσης από το υπουργείο Υγείας, το libre ρώτησε τον επίκουρο Καθηγητή Επιδημιολογίας και μέλος της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων Γκίκα Μαγιορκίνη σχετικά με τις προοπτικές των υπό ανάπτυξη αυτών εμβολίων που θα στοχεύουν έναντι ευρύτερου φάσματος κορονοϊών, αν δηλαδή αυτά τα εμβόλια ευελπιστούμε να αποτελέσουνε μία ασπίδα για τον άνθρωπο έναντι μελλοντικών λοιμώξεων, με την έννοια ότι θα δημιουργούν μία προστασία στον οργανισμό μας. Επίσης, εάν –από το σχεδιασμό τους– υπάρχει η προοπτική να γίνονται σε ετήσια ή διετή βάση ή σε συνδυασμό με το εμβόλιο της γρίπης.  

«Τα λεγόμενα ευρέως φάσματος ή πανκορονοϊκά εμβόλια –γιατί υπάρχουν διάφορες προσεγγίσεις– υπάρχει μια προσέγγιση, η οποία θα βρει, θα χτυπάνε όλους τους Β κοροναϊούς», εξήγησε ο κ. Μαγιορκίνης.

Και πρόσθεσε:

• «Και ποιοι είναι οι Β κορονοϊοί;  Είναι ο SARS, ο παλιός ο SARS ο οποίος ακόμα υπάρχει στις νυχτερίδες, μην το ξεχνάμε αυτό. Ο MERS, ο οποίος βρίσκεται στις δρομάδες καμήλες και είναι και ο SARS-Cov-2 που έχουμε τώρα. Αλλά υπάρχει μια γενικότερη κατηγορία Β κοροναϊών που πηγάζουν κυρίως από τις νυχτερίδες, οι οποίες αποτελούν δυνητικά τον κίνδυνο, για το επόμενο πανδημικό κύμα. Η λογική είναι ότι με βάση μελέτες που έχουν βγει και δείχνουν ότι μπορούν να παραχθούν αντισώματα ευρέως φάσματος, για παράδειγμα μια μελέτη έδειξε ότι τα άτομα που είχαν κολλήσει SARS το 2003 και εμβολιάστηκαν, τα αντισώματά τους χτυπούσαν ένα ευρύ φάσμα κορονοϊών. Δηλαδή, κάποιος ο οποίος μολύνθηκε το 2003 με το «ξαδερφάκι» αυτού που έχουμε σήμερα και έλαβε εμβόλιο τώρα, παράγει αντισώματα πολύ πιο αποτελεσματικά. Άρα, λοιπόν, υπάρχει η δυνατότητα αυτή να παράξουμε εμβόλια, τα οποία θα μπορούν να προλάβουν ένα επόμενο πανδημικό κύμα. Το σχήμα με το οποίο θα γίνεται (το εμβόλιο) είναι πολύ νωρίς για να το πούμε. Αν θα γίνεται ανά δυο χρόνια ή αν θα γίνει μια και έξω, είναι εξαιρετικά δύσκολο (να το ξέρουμε από τώρα). Δεν νομίζω να εφαρμοστούν προληπτικά για να προλάβουμε αλλά ίσως να είναι έτοιμα για το επόμενο πανδημικό κύμα. Αυτό βέβαια αναμένεται να το δούμε. Σίγουρα, θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν, όμως, στη Μέση Ανατολή, που έχουν ακόμα το MERS και ακόμα περνάει ο ιός από τις δρομάδες καμήλες και δημιουργεί επιδημίες και είναι πολύ πιο θανατηφόρος ο MERS. O MERS έχει θνησιμότητα γύρω στο 20%-30%. Οπότε πιστεύω ότι θα χρησιμοποιηθούν εκεί (τα εμβόλια) και θα δούμε στο μέλλον πώς μπορούν αλλιώς να χρησιμοποιηθούν».