Τελικά πόση πρόοδος επιτεύχθηκε στη συνάντηση Τραμπ-Ζελένκσι; Τα συμπεράσματα στην ανάλυση του CNN

Όπως μεταδίδει σε ανάλυση του το CNN, μετά από περισσότερες από τρεις ώρες συνομιλιών,  κανένας από τους δύο ηγέτες δεν ανακοίνωσε κάποια ουσιαστική πρόοδο στην επίπονη προσπάθεια να μπει τέλος στη σύγκρουση που ξεκίνησε με τη ρωσική εισβολή το 2022. Και οι δύο τόνισαν ότι πρόκειται για μια εξαιρετικά περίπλοκη διαδικασία που απαιτεί χρόνο. Ο Τραμπ, μάλιστα, ο οποίος είχε μιλήσει νωρίτερα τηλεφωνικά με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν, συνέχισε να εκφράζει μια σχετικά «κατανόηση» στάση απέναντι στις θέσεις της Μόσχας.

Παρόλα αυτά, σε αντίθεση με προηγούμενες συναντήσεις, ο Αμερικανός πρόεδρος εμφανίστηκε θετικός απέναντι στον Ζελένσκι και εξέφρασε αισιοδοξία ότι η ειρήνη πλησιάζει.

«Πιστεύω ότι πλησιάζουμε πολύ, ίσως πάρα πολύ κοντά», δήλωσε ο Τραμπ.

Ο ίδιος ανέφερε ότι αμερικανικές, ουκρανικές και ευρωπαϊκές ομάδες θα συνεχίσουν τις επαφές τους τις επόμενες εβδομάδες, ενδεχομένως στην Ουάσινγκτον, ενώ αναμένεται να συνομιλήσει εκ νέου με τον Πούτιν, ο οποίος θα πρέπει να συναινέσει σε οποιαδήποτε τελική συμφωνία.

Μετά τη χειραψία του με τον Ζελένσκι στα σκαλιά του Μαρ-α-Λάγκο, ο Τραμπ ξεκαθάρισε ότι δεν έχει θέσει συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία. Ωστόσο, άφησε να εννοηθεί ότι η παρούσα περίοδος –με τις εντατικές διαπραγματεύσεις που διεξάγονται υπό την καθοδήγηση του απεσταλμένου του, Στιβ Γουίτκοφ, και του γαμπρού του, Τζάρεντ Κούσνερ– ίσως αποτελεί την καλύτερη ευκαιρία για να δοθεί ένα τέλος στον πόλεμο που διαρκεί σχεδόν τέσσερα χρόνια.

«Βρισκόμαστε στα τελικά στάδια των συνομιλιών και θα δούμε», είπε ο Τραμπ, προσθέτοντας: «Ή θα τελειώσει ή θα συνεχιστεί για πολύ καιρό ακόμα, με εκατομμύρια επιπλέον ανθρώπους να χάνουν τη ζωή τους».

Ο Αμερικανός πρόεδρος έχει επανειλημμένα εκφράσει την απογοήτευσή του για τη βραδύτητα των ειρηνευτικών συνομιλιών, εναλλάσσοντας τις ευθύνες ανάμεσα στον Ζελένσκι και τον Πούτιν. Αν και προεκλογικά, το 2024, είχε δηλώσει ότι θα μπορούσε να λύσει το ζήτημα μέσα σε μία ημέρα από την ανάληψη των καθηκόντων του, πλέον παραδέχεται ότι η διαδικασία είναι πολύ πιο δύσκολη απ’ ό,τι είχε φανταστεί – εν μέρει επειδή δεν κατάφερε να αξιοποιήσει μια στενή προσωπική σχέση με τον Ρώσο πρόεδρο.

Η συνάντηση της Κυριακής, που έληξε χωρίς κάποια ηχηρή ανακοίνωση, ανέδειξε αυτές ακριβώς τις δυσκολίες.

«Υπάρχουν ένα ή δύο πολύ αγκάθια ζητήματα, εξαιρετικά δύσκολα, αλλά νομίζω ότι τα πάμε πολύ καλά», δήλωσε ο Τραμπ. «Έχουμε σημειώσει μεγάλη πρόοδο σήμερα, αλλά στην πραγματικότητα η πρόοδος αυτή έχει γίνει τον τελευταίο μήνα. Δεν πρόκειται για συμφωνία της μίας ημέρας. Είναι εξαιρετικά περίπλοκα πράγματα».

Για ακόμη μία φορά, έδωσε ένα γενικό χρονικό πλαίσιο για το πότε θα ξεκαθαρίσει αν η ειρήνη είναι εφικτή: «Είναι πιθανό να μην συμβεί», είπε για μια συμφωνία. «Σε λίγες εβδομάδες θα ξέρουμε, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο».

Ο Βλαντίμιρ Πούτιν δεν ταξίδεψε στη Φλόριντα. Εκτός από την επίσκεψή του στην Αλάσκα για να συναντήσει τον Τραμπ τον περασμένο Αύγουστο, δεν έχει επισκεφθεί τις Ηνωμένες Πολιτείες εδώ και χρόνια. Ωστόσο, η φυσική του απουσία δεν σήμαινε ότι δεν επηρέασε τις συνομιλίες.

Ο Τραμπ μίλησε με τον Ρώσο πρόεδρο για περισσότερο από μία ώρα πριν από τη συνάντηση με τον Ζελένσκι, σε τηλεφώνημα που –σύμφωνα με το Κρεμλίνο– ζήτησε ο ίδιος. Ο Αμερικανός πρόεδρος δήλωσε επίσης ότι θα επικοινωνήσει ξανά με τον Πούτιν μετά τις συνομιλίες του με τον Ουκρανό ηγέτη.

Πρόκειται για ένα μοτίβο που έχει ανησυχήσει στο παρελθόν τους υποστηρικτές της Ουκρανίας: ο Τραμπ ακούει πρώτα τη ρωσική οπτική και στη συνέχεια η συνάντηση με τον Ζελένσκι συχνά καταλήγει δύσκολη. Κάτι αντίστοιχο είχε συμβεί τον Οκτώβριο, όταν, μετά από τηλεφωνική επικοινωνία με τον Πούτιν, ο Τραμπ αρνήθηκε να παραχωρήσει στην Ουκρανία νέους πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς, ενώ προηγουμένως εμφανιζόταν θετικός.

Αυτή τη φορά, ωστόσο, η συνομιλία με τον Πούτιν δεν εμπόδισε μια θετική συνάντηση με τον Ζελένσκι. Παρ’ όλα αυτά, ο Τραμπ επαίνεσε τον Ρώσο πρόεδρο σε ένα συγκεκριμένο ζήτημα: τον τρόπο με τον οποίο διαχειρίζεται το πυρηνικό εργοστάσιο της Ζαπορίζια, ένα από τα πιο κρίσιμα αγκάθια των διαπραγματεύσεων.

«Ο πρόεδρος Πούτιν συνεργάζεται στην πραγματικότητα με την Ουκρανία για να το επαναλειτουργήσει», είπε. «Είναι ένα μεγάλο βήμα, ειδικά από τη στιγμή που δεν βομβαρδίζει το εργοστάσιο».

Ο Τραμπ δήλωσε επίσης ότι εξακολουθεί να πιστεύει πως ο Πούτιν είναι ειλικρινής στις προθέσεις του για ειρήνη. «Θέλει να συμβεί. Θέλει πραγματικά να συμβεί», ανέφερε. «Μου το είπε με πολύ έντονο τρόπο και τον πιστεύω».

Πριν από τη συνάντηση, ο Ζελένσκι είχε δηλώσει ότι το 90% των όρων του ειρηνευτικού σχεδίου έχει συμφωνηθεί, επαναλαμβάνοντας έναν αριθμό που χρησιμοποιούν και Αμερικανοί αξιωματούχοι. Μετά το πέρας των συνομιλιών, επανέλαβε το ίδιο ποσοστό, αν και ο Τραμπ δήλωσε ότι δεν του αρέσει να μιλά με ποσοστά.

Όπως και να έχει, το εναπομείναν 10% αποδεικνύεται το πιο δύσκολο. Ο Ζελένσκι άφησε να εννοηθεί ότι τα βασικά εμπόδια αφορούν το μέλλον του πυρηνικού εργοστασίου της Ζαπορίζια και το ζήτημα των εδαφικών παραχωρήσεων.

Ο Τραμπ υποστήριξε ότι ίσως είναι προτιμότερο να γίνουν οι παραχωρήσεις τώρα, πριν η Ρωσία προχωρήσει σε περαιτέρω εισβολές.

«Κάποια από αυτά τα εδάφη έχουν ήδη καταληφθεί. Κάποια άλλα ίσως είναι υπό διαπραγμάτευση, αλλά μπορεί να καταληφθούν τους επόμενους μήνες», είπε. «Και το ερώτημα είναι: δεν είναι καλύτερα να γίνει μια συμφωνία τώρα;»

Πριν από τη συνάντηση, ο Ζελένσκι είχε δείξει μεγαλύτερη ευελιξία, δηλώνοντας ότι είναι διατεθειμένος να θέσει οποιαδήποτε ειρηνευτική συμφωνία σε δημοψήφισμα – κάτι που προβλέπει το ουκρανικό Σύνταγμα για αλλαγές στα εθνικά σύνορα. Τόνισε, ωστόσο, ότι θα απαιτηθεί κατάπαυση του πυρός για να διεξαχθεί μια τέτοια διαδικασία.

• Η Ρωσία, η οποία εξαπέλυσε νέο κύμα πυραυλικών και μη επανδρωμένων επιθέσεων στην Ουκρανία λίγο πριν από τις συνομιλίες της Κυριακής, έχει απορρίψει κάθε συζήτηση περί εκεχειρίας.

Κατά τη διάρκεια της τηλεφωνικής επικοινωνίας Τραμπ – Πούτιν, οι δύο ηγέτες φέρονται να συμφώνησαν ότι μια προσωρινή εκεχειρία απλώς θα παρατείνει τη σύγκρουση, σύμφωνα με τον σύμβουλο του Κρεμλίνου Γιούρι Ουσάκοφ. Ο ίδιος πρόσθεσε ότι, «με βάση την κατάσταση στο μέτωπο», η Ουκρανία θα πρέπει σύντομα να αποφασίσει τι θα κάνει με την ανατολική περιοχή του Ντονμπάς, βασικό στόχο του Πούτιν.

Ο Τραμπ δήλωσε μετά τη συνάντηση με τον Ζελένσκι ότι «πλησιάζουμε σε συμφωνία» για το μέλλον της περιοχής, την οποία χαρακτήρισε «ένα από τα μεγάλα ζητήματα».

Από την πρώτη, επεισοδιακή τους συνάντηση τον Φεβρουάριο, κάθε επαφή μεταξύ Τραμπ και Ζελένσκι στη δεύτερη θητεία του Αμερικανού προέδρου παρακολουθείται στενά, τόσο για το περιεχόμενο όσο και για το κλίμα. Καμία από τις επόμενες συναντήσεις δεν έφτασε στα επίπεδα έντασης εκείνης της πρώτης, αν και αρκετές χαρακτηρίστηκαν δύσκολες πίσω από κλειστές πόρτες.

Υποδεχόμενος τον Ζελένσκι στο κτήμα του στο Παλμ Μπιτς, ο Τραμπ επέλεξε έναν τόνο επαίνου. «Αυτός ο κύριος έχει δουλέψει πολύ σκληρά, είναι πολύ γενναίος, και ο λαός του είναι πολύ γενναίος», είπε.

Ο Ζελένσκι ξεκίνησε και ολοκλήρωσε τις δηλώσεις του ευχαριστώντας τον Τραμπ – μια κίνηση με ιδιαίτερη σημασία, αν αναλογιστεί κανείς ότι τον Φεβρουάριο ο Τραμπ και ο αντιπρόεδρος Τζέι Ντι Βανς τον είχαν κατηγορήσει ότι δεν εξέφραζε επαρκώς την ευγνωμοσύνη του προς τις ΗΠΑ για τον ρόλο τους στη διαμεσολάβηση.

Ο Τραμπ έχει αξιοποιήσει στο παρελθόν το Μαρ-α-Λάγκο για να καλλιεργήσει πιο προσωπικές σχέσεις με ξένους ηγέτες, όπως ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ και ο εκλιπών Ιάπωνας πρωθυπουργός Σίνζο Άμπε. Αν και αυτό δεν φάνηκε να είναι ο κύριος στόχος της συνάντησης της Κυριακής –ο Ζελένσκι βρέθηκε στη Φλόριντα επειδή ο Τραμπ περνά εκεί τις γιορτές– το σκηνικό προσέφερε ένα πιο χαλαρό πλαίσιο σε σύγκριση με το Οβάλ Γραφείο ή την αίθουσα του Υπουργικού Συμβουλίου στον Λευκό Οίκο.

«Μπήκε μέσα και είπε: “Αυτό το μέρος είναι πανέμορφο”», ανέφερε ο Τραμπ για τον Ζελένσκι, κλείνοντας τη συνάντηση. «Δεν νομίζω ότι θέλει να πάει ξανά στον Λευκό Οίκο».