“Μπλόκο” για τα παγωμένα ρωσικά κεφάλαια από Ιταλία και Βέλγιο- Η Ουκρανία διχάζει την ΕΕ

Η Ρώμη συντάσσεται με τις Βρυξέλλες, αμφισβητώντας τη διάθεση 210 δισ. ευρώ για την Ουκρανία, λίγες μέρες πριν το κρίσιμο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Η υπόθεση προκαλεί σοβαρό ρήγμα στην ΕΕ, την ώρα που οι Βρυξέλλες στέλνουν σήμα για την ένταξη της Ουκρανίας στο ευρωπαϊκό μπλοκ.

Συγκεκριμένα, η Ουκρανία θα μπορούσε να ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση έως την 1η Ιανουαρίου 2027 με βάση ειρηνευτική πρόταση που συζητείται στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων με τη μεσολάβηση των ΗΠΑ για τον τερματισμό της σύγκρουσης Ρωσίας-Ουκρανίας, σύμφωνα με σημερινό δημοσίευμα της εφημερίδας Financial Times.

Η πρόταση αποτελεί αντικείμενο διαπραγμάτευσης από Αμερικανούς και Ουκρανούς αξιωματούχους με τη στήριξη των Βρυξελλών, σύμφωνα με το δημοσίευμα, οι συντάκτες του οποίου επικαλούνται πρόσωπα που έχουν ενημερωθεί για το περιεχόμενο εγγράφων. Θεωρητικά, αυτό θα προσέφερε στο Κίεβο εμμέσως τις εγγυήσεις ασφαλείας που χρειάζεται έναντι του ειρηνευτικού σχεδίου που προωθούν οι ΗΠΑ, όμως το ερώτημα παραμένει: μπορεί η ΕΕ να υποδεχθεί στους κόλπους της μία κατεστραμμένη χώρα που επιπλέον πλήττεται από εκτεταμένη διαφθορά και δεν διαθέτει στοιχειώδεις δομές δικαίου; Ενώ την ίδια ώρα θα απαιτηθεί περαιτέρω αφαίμαξη κοινοτικών πόρων για την ενίσχυσή της.

Την ίδια ώρα, σύμφωνα με το POLITICO, η Ιταλία ενισχύει τη θέση του Βελγίου στην αντίθεση απέναντι στο σχέδιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης να διοχετεύσει 210 δισ. ευρώ από τα παγωμένα κρατικά περιουσιακά στοιχεία της Ρωσίας στην Ουκρανία, σύμφωνα με εσωτερικό έγγραφο που αποκαλύπτεται. Κατά το EURACTIV, μαζί της συνδέονται Βουλγαρία και Μάλτα.

Η παρέμβαση της Ρώμης, τρίτης σε πληθυσμό και ψήφους χώρας της ΕΕ, λιγότερο από μία εβδομάδα πριν από μια κρίσιμη συνάντηση των Ευρωπαίων ηγετών στις Βρυξέλλες, υπονομεύει τις ελπίδες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για επίτευξη συμφωνίας επί του σχεδίου.

Η Επιτροπή ασκεί πιέσεις ώστε τα κράτη-μέλη να καταλήξουν σε συμφωνία στη Σύνοδο Κορυφής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις 18-19 Δεκεμβρίου, ώστε να απελευθερωθούν τα δισεκατομμύρια των ρωσικών αποθεμάτων που διατηρούνται στην τράπεζα Euroclear στο Βέλγιο προς ενίσχυση της δοκιμαζόμενης ουκρανικής οικονομίας.

Η κυβέρνηση του Βελγίου προβάλει αντιρρήσεις λόγω φόβων ότι θα κληθεί να επιστρέψει ολόκληρο το ποσό αν η Ρωσία το διεκδικήσει ξανά, αλλά μέχρι τώρα δεν είχε ισχυρό σύμμαχο ενόψει της συνόδου του Δεκεμβρίου.

Νέα συμμαχία με Ιταλία, Μάλτα και Βουλγαρία

Πλέον, η Ιταλία ανατρέπει τις διπλωματικές ισορροπίες, έχοντας συντάξει κοινό έγγραφο με το Βέλγιο, τη Μάλτα και τη Βουλγαρία, καλώντας την Επιτροπή να εξετάσει εναλλακτικές λύσεις αντί της χρήσης των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων για τη στήριξη της Ουκρανίας τα επόμενα χρόνια.

Οι τέσσερις χώρες δηλώνουν ότι «προσκαλούν την Επιτροπή και το Συμβούλιο να συνεχίσουν την αναζήτηση και συζήτηση εναλλακτικών επιλογών, σύμφωνων με το ενωσιακό και διεθνές δίκαιο, με προβλέψιμες παραμέτρους και σημαντικά μικρότερο ρίσκο, ώστε να καλυφθούν οι χρηματοδοτικές ανάγκες της Ουκρανίας, βάσει ενός ευρωπαϊκού δανειακού μηχανισμού ή μεταβατικών λύσεων».

Αναφέρονται δηλαδή σε ένα «Σχέδιο Β», που προβλέπει έκδοση κοινού ευρωπαϊκού χρέους για τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας τα επόμενα χρόνια.

Ωστόσο, αυτή η ιδέα αντιμετωπίζει τα δικά της εμπόδια. Οι επικριτές τονίζουν ότι θα επιβαρύνει περαιτέρω το ήδη υψηλό δημόσιο χρέος χωρών όπως η Ιταλία και η Γαλλία, ενώ απαιτεί ομοφωνία — κάτι που επιτρέπει στον φιλορωσικό πρωθυπουργό της Ουγγαρίας, Βίκτορ Όρμπαν, να ασκήσει βέτο.

Εσωτερικές διαιρέσεις και πολιτικές συνέπειες

Παρά το γεγονός ότι ακόμη κι αν προστεθούν η Ουγγαρία και η Σλοβακία στο μπλοκ των τεσσάρων χωρών δεν σχηματίζεται μειοψηφία που να μπλοκάρει την απόφαση, η δημόσια διαφωνία τους αποδυναμώνει τις ελπίδες της Επιτροπής για πολιτική συμφωνία την επόμενη εβδομάδα.

Αν και η δεξιά πρωθυπουργός της Ιταλίας Τζόρτζια Μελόνι έχει στηρίξει τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας, ο κυβερνητικός συνασπισμός εμφανίζεται διχασμένος ως προς τη στήριξη προς την Ουκρανία.

Ο ακροδεξιός αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Ματέο Σαλβίνι, έχει υιοθετήσει φιλορωσική στάση και υποστηρίζει το σχέδιο του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ για τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία.

Σκεπτικισμός για τις έκτακτες εξουσίες της Κομισιόν

Προχωρώντας σε περαιτέρω κριτική, οι τέσσερις χώρες εκφράζουν σκεπτικισμό σχετικά με το ενδεχόμενο η Επιτροπή να αξιοποιήσει έκτακτες εξουσίες ώστε να αλλάξει τους κανόνες των κυρώσεων και να διατηρήσει τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία παγωμένα μακροπρόθεσμα.

Παρότι ψήφισαν υπέρ αυτής της κίνησης για χάρη της ενότητας στην ΕΕ, επισημαίνουν ότι διατηρούν επιφυλάξεις ως προς το επόμενο βήμα — δηλαδή τη χρήση των ίδιων των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων.

“Αυτή η ψήφος δεν προδικάζει σε καμία περίπτωση την απόφαση σχετικά με τη δυνητική χρήση των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων. Η τελική απόφαση πρέπει να ληφθεί σε επίπεδο αρχηγών κρατών”, ανέφεραν οι τέσσερις χώρες.

Ο νομικός μηχανισμός για μακροχρόνιο πάγωμα έχει στόχο να μειώσει τον κίνδυνο χώρες φιλικές προς το Κρεμλίνο στην Ευρώπη — όπως η Ουγγαρία και η Σλοβακία — να επιστρέψουν τα χρήματα στη Ρωσία.

Aξιωματούχοι υποστηρίζουν ότι αυτή η λύση περιορίζει τις πιθανότητες του Κρεμλίνου να ανακτήσει τα περιουσιακά του στοιχεία μέσω μιας ειρηνευτικής συμφωνίας μετά τον πόλεμο — ενισχύοντας έτσι το ξεχωριστό σχέδιο της ΕΕ για αξιοποίηση αυτών των χρημάτων.

Ωστόσο, οι τέσσερις χώρες τόνισαν ότι αυτή η νομική πρόβλεψη «ενέχει πολύ σοβαρές νομικές, οικονομικές, διαδικαστικές και θεσμικές συνέπειες που μπορεί να ξεπεράσουν κατά πολύ τη συγκεκριμένη υπόθεση».

FT: Το κείμενο για ένταξη της Ουκρανίας

Οι Financial Times ανέφεραν ότι η εκδοχή μιας ειρηνευτικής πρότασης που υπέβαλαν Ουκρανοί και Ευρωπαίοι αξιωματούχοι στην Ουάσινγκτον περιλαμβάνει μια ρήτρα που ορίζει ότι η Ουκρανία πρέπει να γίνει μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης έως την 1η Ιανουαρίου 2027.

Λεπτομέρειες: Το σχέδιο είναι μια αναθεωρημένη έκδοση των προτάσεων της κυβέρνησης Τραμπ για τον τερματισμό του πολέμου. Το τελευταίο προσχέδιο δημοσιεύθηκε καθώς ο Ντόναλντ Τραμπ εντείνει την πίεση στον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι να συμφωνήσει σε μια «ειρηνευτική συμφωνία».

«Η ένταξη [της Ουκρανίας] στην ΕΕ έως την 1η Ιανουαρίου 2027 ορίζεται στο τελευταίο προσχέδιο ειρηνευτικής πρότασης που έχουν παρουσιάσει στην Ουάσιγκτον Ουκρανοί και Ευρωπαίοι αξιωματούχοι» , γράφουν οι Financial Times, επικαλούμενοι άτομα που γνωρίζουν το έγγραφο, χωρίς να διευκρινίζουν ποιοι ευρωπαϊκοί παράγοντες υποστηρίζουν μια τέτοια ριζικά επιταχυνόμενη ένταξη.

Αξιωματούχοι που υποστηρίζουν τις φιλοδοξίες της Ουκρανίας για ένταξη στην ΕΕ έχουν δηλώσει ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατανοεί πλέον ότι δεν πρέπει να εκτροχιάσει την ειρηνευτική διαδικασία επιχειρηματολογώντας κατά της ταχείας ένταξης του Κιέβου. Εν τω μεταξύ, η Ουκρανία δεν έχει ακόμη ολοκληρώσει ούτε ένα από τα 36 κεφάλαια των ενταξιακών συνομιλιών της με την ΕΕ και ένα τέτοιο χρονοδιάγραμμα θα ανέτρεπε την «αξιοκρατική» προσέγγιση της Ένωσης για την εισδοχή νέων μελών.

Άτομα που γνωρίζουν το ειρηνευτικό σχέδιο έχουν δηλώσει ότι θα αναγκάσει τις Βρυξέλλες να επανεξετάσουν ολόκληρη τη διαδικασία διεύρυνσης, συμπεριλαμβανομένων ζητημάτων όπως το πότε τα νέα μέλη θα αποκτήσουν πρόσβαση σε κονδύλια της ΕΕ και δικαίωμα ψήφου.

Η υποστήριξη των ΗΠΑ στο σχέδιο θα σήμαινε ότι ο Ντόναλντ Τραμπ θα μπορούσε να αναγκάσει τον πρωθυπουργό της Ουγγαρίας Βίκτορ Όρμπαν, ο οποίος μέχρι στιγμής έχει μπλοκάρει την ενταξιακή διαδικασία της Ουκρανίας, να άρει το βέτο του.