Εργατικά δυστυχήματα- Στοιχεία που σοκάρουν: Ποιοι εργαζόμενοι και σε ποιες ηλικίες είναι περισσότερο ευάλωτοι

Σοκαριστικά στατιστικά στοιχεία για τα εργατικά δυστυχήματα στην Ελλάδα παρουσίασε την Παρασκευή το βράδυ ο πρόεδρος της ΟΣΕΤΕΕ και (Γραμματέας ΥΑΕ, ΓΣΕΕ) Ανδρέας Στοϊμενίδης στην εκδήλωση που διοργάνωσε στο Πνευματικό Κέντρο του Αθηναίων, ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Κώστας Αρβανίτης. Όπως τόνισε ο κ. Στοϊμενίδης η προσπάθεια να συλλεχθούν αξιόπιστα στατιστικά στοιχεία άρχισε στα μέσα του 2021 “παρατηρήσαμε ότι υπήρχαν πολλά θανατηφόρα περιστατικά στους χώρους εργασίας, ενώ  οι καταγραφές από τις αρμόδιες αρχές, το Υπουργείο Εργασίας, το Σώμα Επιθεωρητών Εργασίας και την Ελληνική Στατιστική Αρχή, ήταν χαμηλές.

Νίκος Γιαννόπουλος

Παράλληλα μελετώντας διεθνείς εκθέσεις και έρευνες αλλά και εκτιμήσεις της EUROSTAT για υποκαταγραφή των εργατικών ατυχημάτων και δυστυχημάτων στη χώρα διαπιστώσαμε ότι τα στοιχεία που δίνονταν στη δημοσιότητα από τους φορείς της Κυβέρνησης απείχαν από την πραγματικότητα”.

Σύμφωνα λοιπόν με τα στοιχεία που συνέλεξε το δίκτυο που οργάνωσε η ΟΣΕΤΕΕ “αρνητικοί πρωταγωνιστές σε μία κατάσταση ισορροπίας τρόμου  είναι ο κατασκευαστικός και ο αγροτικός κλάδος που έχουν δώσει από 44 νεκρούς εργαζόμενους” μέσα στο 2025.

Όπως ανέφερε ο κ. Στοϊμενίδης “στα μικρά τεχνικά έργα, υπάρχει σοβαρό ζήτημα ανασφάλιστης εργασίας, μη έκδοσης των σχετικών αδειών και ανυπαρξίας επίβλεψης και  οργανωμένου συστήματος ΥΑΕ. Στα μεγάλα έργα κυριαρχεί εντατικοποίηση της εργασίας και η ένταξη εργαζομένων από τρίτες χώρες γίνεται βιαστικά και με μη οργανωμένο τρόπο. Οι πολλές υπεργολαβίες δημιουργούν μία αντιπαραγωγική και εξαιρετικά επικίνδυνη συνθήκη για τους εργατοτεχνίτες”.

Η έρευνα κατέδειξε επίσης αυτό που πάνω-κάτω υποψιαζόμασταν ήδη. Ότι, δηλαδή, μία από τις ευάλωτες ομάδες εργαζομένων είναι οι διανομείς.

“Κυριότεροι κίνδυνοι που αντιμετωπίζουν είναι η επαγγελματική απομόνωση, το εξαντλητικό ωράριο εργασίας, η αλγοριθμική διαχείριση, η ψηφιακή παρακολούθηση και επιτήρησή τους και οι περιορισμένες ρυθμίσεις προστασίας στα θέματα ΥΑΕ από πλευράς εργοδοτών και κράτους. Δεν υπάρχει κανένας έλεγχος στην εφαρμογή σχετικών Υπουργικών Αποφάσεων” υπογράμμισε ο πρόεδρος της ΟΣΕΤΕΕ.

“Εφιαλτική διάσταση στα παραπάνω δίνει η μαύρη και ανασφάλιστη εργασία, η έκθεση στους φυσικούς παράγοντες, ιδιαίτερα στη θερμική καταπόνηση το καλοκαίρι, αλλά και η επικινδυνότητα της κυκλοφορίας στο αστικό οδικό δίκτυο. Στην έρευνα της ΟΣΕΤΕΕ έχουμε μετρήσει 20 θανάτους διανομέων τα τελευταία 4 χρόνια. Θεωρούμε όμως ο πραγματικός αριθμός είναι πολύ μεγαλύτερος, καθώς πολλά περιστατικά ιδιαίτερα ανασφάλιστων αλλοδαπών καταγράφονται ως τροχαία και αποφεύγεται η συσχέτισή τους με την εργασία” συνέχισε.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η ηλικιακή κατανομή των θυμάτων στους χώρους εργασίας. Τα ευρήματα δείχνουν ότι  οι κατηγορίες 46-59 χρόνων και 60+ δίνουν αντίστοιχα 65 και 61 απώλειες καλύπτοντας η κάθε μία το ένα τρίτο περίπου του συνόλου, ενώ οι κατηγορίες 18-31 και 32-45 δίνουν από 23 περιστατικά καλύπτοντας η κάθε μία το ένα έβδομο του συνόλου.

“Συμπεραίνουμε με σαφήνεια” υπογραμμίζεται  “ότι η εντατικοποίηση της εργασίας πλήττει θανατηφόρα κυρίως τους ηλικιωμένους που συνεχίζουν να εργάζονται καθώς λόγω της μεγάλης ανεργίας την περίοδο των μνημονίων σε κλάδους όπως ο τεχνικός, δεν μπορούν να συμπληρώσουν ένσημα για συνταξιοδότηση,  ή τους συνταξιούχους που επιστρέφουν στη δουλειά γιατί δεν μπορούν να ζήσουν με τις συντάξεις πείνας”.

Η ανάλυση των δεδομένων δείχνει ακόμη ότι οι αλλοδαποί εργαζόμενοι, οι οποίο συχνά εργάζονται ανασφάλιστοι, είναι περισσότερο ευάλωτοι σε σχέση με τους γηγενείς.

Τα θύματα ελληνικής ιθαγένειας, πάντα για το 2025, είναι 179 και καλύπτουν το 73%, ενώ οι αλλοδαποί 31 και καλύπτουν το 17%. Για 10 περιστατικά δεν έχει ολοκληρωθεί προς το παρόν η έρευνά μας για την ιθαγένεια των θυμάτων. Η σχέση Ελλήνων/αλλοδαπών είναι λίγο μεγαλύτερη από το 4/1 όταν σύμφωνα με την έρευνα του εργατικού δυναμικού της ΕΛΣΤΑΤ για το Β΄ τρίμηνο του 2025 (ΕΛΣΤΑΤ, 2025) η αναλογία στην αγορά εργασίας είναι 32/1.

Τέλος, και αυτό έχει τεράστια σημασία, η ΟΣΕΤΕΕ τονίζει ότι υφίσταται μεγάλη υποκαταγραφή των εργατικών δυστυχημάτων στη χώρα από τις αρχές.

“Με βάση τα έτη αναφοράς 2022 και 2023 για τα οποία υπάρχει καταγραφή και από την ΕΛΣΤΑΤ (35 και 51 θανατηφόρα αντίστοιχα) και από την ΟΣΕΤΕΕ (104 το 2022 και 179 το 2023) διαπιστώνεται ότι η σχέση καταγραφής των απωλειών στους χώρους εργασίας ΟΣΕΤΕΕ/ΕΛΣΤΑΤ κυμαίνεται από το 3/1 έως το 3,5/1.

Άρα, συμπεραίνουν οι συντάκτες της έρευνας, “η καταγραφή των εργατικών δυστυχημάτων από τις ελληνικές αρχές κινείται μεταξύ 28,4%- 33,6%. Ανάλυση του Γαλλικού Ινστιτούτου για την Υγεία και Ασφάλεια στην Εργασία, (EUROGIP, 2017), διαπιστώνει επίσης ότι η καταγραφή των εργατικών ατυχημάτων στη χώρα μας το 2013 κυμαίνονταν στο διάστημα 15% έως  42% με τη χρήση τριών διαφορετικών μεθοδολογικών εργαλείων προσέγγισης.

Με βάση τα παραπάνω, η μεσοσταθμική της ΟΣΕΤΕΕ είναι ότι η καταγραφή των εργατικών ατυχημάτων πλέον κινείται μεταξύ του 15%-25%.

Όπως υπογράμμισε ο κ. Στοϊμενίδης “η Ανεξάρτητη Αρχή Επιθεώρησης Εργασίας και το Υπουργείο Εργασίας, συστηματικά  δεν περιλαμβάνουν στις καταγραφές των εργατικών ατυχημάτων, τον αγροτικό, τον εξορυκτικό, τον ναυτικό κλάδο, τις Ένοπλες Δυνάμεις και τα Σώματα Ασφαλείας,  τους εργαζόμενους με μπλοκάκια, τους ανασφάλιστους και αυτούς που τραυματίζονται ή σκοτώνονται κατά τη συνήθη διαδρομή τους προς και από τη δουλειά τους, όπως επίσης και εκείνους που πεθαίνουν στην εντατική ύστερα από ένα χρονικό διάστημα”.