Ουκρανικό: Πόσο αξίζει, εν τέλει, η αξιοπρέπεια;

Εάν την προσεχή Πέμπτη (με τη λήξη του αμερικανικού τελεσίγραφου) ο πρόεδρος της Ουκρανίας αποδεχτεί το σχέδιο 28 σημείων του Ντόναλντ Τραμπ ως βάση για διαπραγματεύσεις με τη Μόσχα, θα πυροδοτηθούν αλυσιδωτές γεωπολιτικές εκρήξεις που θα μεταβάλλουν στις διεθνείς ισορροπίες για πολλά χρόνια. Εάν το απορρίψει, ο πόλεμος θα συνεχιστεί, και όσον κι αν αυτό κοστίζει στον Βλαντιμίρ Πούτιν, οι ουκρανικές δυνάμεις είναι πολύ δύσκολο να ανατρέψουν την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί στο πεδίο- το πιθανότερο είναι να χαθούν κι άλλα εδάφη.

Η δραματική αναφορά στο διάγγελμα Ζελένσκι, “ή χάνουμε την αξιοπρέπεια και την ανεξαρτησία μας, ή τον βασικό μας σύμμαχο”, δεν θα έπρεπε να αποτελεί εκβιαστικό δίλημμα για κανένα λαό σε έναν κόσμο, όπου θεμελιώδης αρχή θα ήταν το διεθνές δίκαιο. Κάτι τέτοιο, όμως, δεν συνέβη ποτέ, και είναι βέβαιο πώς δεν θα συμβεί και στο ουκρανικό ζήτημα. Πενήντα δύο χρόνια μετά την τουρκική εισβολή, άλλωστε, η Κύπρος παραμένει το πιό κραυγαλέο ανάλογο παράδειγμα στην Ευρώπη.

Η έννοια του ρεαλισμού στην διεθνή σκηνή προϋπήρξε του Τραμπ, ο αμερικανός πρόεδρος, όμως, την ταύτισε με τον απόλυτο κυνισμό και με την πλήρη κατάλυση κανόνων δικαίου που ακόμα και στις πιό σκοτεινές εποχές αποτελούσαν το ελάχιστο “τελευταίο οχυρό”.

Όμως, το ουκρανικό δεν είναι μόνο το αποτέλεσμα της ρωσικής εισβολής, είναι επιπλέον η απόδειξη της απόλυτης ένδειας της Ευρώπης, της αδυναμίας της να προβλέψει, να συμφωνήσει, να αντιδράσει. Ακόμα και η αγχώδης στροφή της προς την “πολεμική οικονομία” το επιβεβαιώνει. Μία διακρατική οντότητα με μόνο οικονομική συνδεσιμότητα, η οποία ποτέ δεν κατόρθωσε να γίνει πολιτική, και τώρα επιχειρεί να μεταβληθεί σε πολεμική.

Μία συνθηκολόγηση του Ζελένσκι (ενώ, μάλιστα, βυθίζεται και ο ίδιος στον βούρκο των σκανδάλων) θα την απογυμνώσει ακόμα περισσότερο, αφενός γιατί δεν έχει κατορθώσει, μέχρι τώρα, να βρίσκεται στο τραπέζι της διαμόρφωσης των συσχετισμών, αφετέρου διότι μία εκεχειρία στην Ουκρανία, θα αποδυναμώσει το επιχείρημα της μόνιμης ρωσικής απειλής. Ο Τραμπ θα έχει αποδείξει ότι μπορεί να κλείσει πιό επικερδείς συμφωνίες, παραβιάζοντας τις αρχές του διεθνούς δικαίου, και αλλάζοντας κατά το δοκούν τις θέσεις των παικτών στην γεωπολιτική σκακιέρα.

Μαζί με τον Ζελένσκι θα συρθεί και η Ευρώπη ανάμεσα στα καυδιανά δίκρανα του χλευασμού και της αναξιοπρέπειας. Ταυτόχρονα, με ποιά επιχειρήματα θα πεισθούν οι λαοί της (αυτοί που ταλαιπωρούνται από τα κοινωνικά ελλείμματα και τις ανισότητες) ότι αξίζουν το Ντονμπάς και η Κριμαία τη συνέχιση ενός πολέμου που τους στερεί κοινωνικό κράτος, ανάπτυξη, εύκολη πρόσβαση σε φθηνά καύσιμα, και άλλα πολλά; Κι αυτό, αποτέλεσμα της τυφλής ευρωπαϊκής γραφειοκρατίας και του ελλείμματος ηγεσίας είναι.

Έτσι, όμως, οδηγούμαστε στην ανοχή απέναντι σε συμφωνίες μεταξύ ισχυρών ακόμα κι αν καταστρέφουν χώρες και λαούς.

Τι θα διαλέξει –εάν του δινόταν η δυνατότητα– ο Ισπανός, ο Ιταλός, ο Βρετανός, ή όποιος άλλος ευρωπαίος πολίτης; Τη συνέχιση του πολέμου εις το διηνεκές, μέχρι να γεμίσει νεκροταφεία η ανατολική Ουκρανία, και με την ελπίδα να επικρατήσει το δίκαιο, ή μία ντροπιαστική συμφωνία για τους ουκρανούς που θα προσφέρει επίφαση ειρήνευσης; Η απάντηση πρέπει μάλλον να θεωρείται δεδομένη.