Προσωρινή συμφωνία στην ΕΕ για αύξηση των κονδυλίων για Γεωργία– Μεταφορές– Ενέργεια– Πολιτική Προστασία

Παρά τις ισχυρές πιέσεις της Φον Ντερ Λάιεν, για ιλιγγιώδη αύξηση του προϋπολογισμού της ΕΕ για την άμυνα, οι ευρωβουλευτές ζήτησαν αυξήσεις για τον προϋπολογισμό της ΕΕ για το 2026 και τουλάχιστον προσωρινά εξασφάλισαν κονδύλια για το πρόγραμμα «Horizon Ευρώπη» (Ορίζοντας Ευρώπη), τα δίκτυα μεταφορών και ενέργειας, την πολιτική προστασία και τη γεωργία, μεγαλύτερα απ΄ αυτά που είχαν προγραμματιστεί στην αρχή.

Περισσότερο από το 93% του προϋπολογισμού της ΕΕ πηγαίνει απευθείας σε προγράμματα της ΕΕ που υποστηρίζουν ανθρώπους και έργα σε όλα τα κράτη μέλη. Ο ετήσιος προϋπολογισμός της ΕΕ, ο οποίος εξυπηρετεί 27 χώρες και 450 εκατομμύρια Ευρωπαίους, είναι σχετικά μικρός – κατά μέσο όρο 160-200 δισεκατομμύρια ευρώ κατά την περίοδο 2021-27.

Εφόσον το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο εγκρίνει επίσημα τον συμβιβασμό, θα συζητηθεί στην Επιτροπή Προϋπολογισμών την επόμενη Πέμπτη 20 Νοεμβρίου 2025 και στη συνέχεια θα ψηφιστεί στην ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (κατά τη διάρκεια της συνόδου του Νοεμβρίου στο Στρασβούργο) και θα υπογραφεί από τον Πρόεδρό του.

Ειδικότερα, το Σάββατο 15 Νοεμβρίου 2025 το πρωί, οι διαπραγματευτές από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο κατέληξαν σε προσωρινή συμφωνία για τον προϋπολογισμό της ΕΕ για το 2026, πριν από την προθεσμία της περιόδου συνδιαλλαγής.

Οι διαπραγματευτές συμφώνησαν να ορίσουν το συνολικό επίπεδο των πιστώσεων ανάληψης υποχρεώσεων για το 2026 (νομικές υποσχέσεις για πληρωμή το ίδιο έτος ή αργότερα) στα 192,8 δισεκατομμύρια ευρώ και τις πιστώσεις πληρωμών (πραγματικές πληρωμές που πραγματοποιήθηκαν στους δικαιούχους) στα 190,1 δισεκατομμύρια ευρώ.

Η προσωρινή συμφωνία επαναφέρει την περικοπή 1,3 δισεκατομμυρίων ευρώ από τις κυβερνήσεις της ΕΕ στα επίπεδα που είχε αρχικά προτείνει η Επιτροπή για τις πιστώσεις ανάληψης υποχρεώσεων.

Το Κοινοβούλιο εξασφάλισε πρόσθετη χρηματοδότηση για βασικά προγράμματα της ΕΕ. Το Κοινοβούλιο διαπραγματεύτηκε με επιτυχία επιπλέον χρηματοδότηση 372,7 εκατομμυρίων ευρώ πέραν της αρχικής πρότασης της Επιτροπής, εστιάζοντας σε προγράμματα και πολιτικές που αποσκοπούν στη βελτίωση της ζωής των ανθρώπων, στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και στην αντιμετώπιση των αμυντικών προκλήσεων.

Οι ευρωβουλευτές εξασφάλισαν αύξηση των κονδυλίων για το πρόγραμμα «Ορίζοντας Ευρώπη» κατά 20 εκατομμύρια ευρώ και για τα δίκτυα μεταφορών και ενέργειας κατά 23,5 εκατομμύρια ευρώ, προκειμένου να ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητα, τη δημιουργία θέσεων εργασίας και τις διασυνοριακές υποδομές.

Οι ευρωβουλευτές ενίσχυσαν την υποστήριξη για την εκπαίδευση προσθέτοντας 3 εκατομμύρια ευρώ στο πρόγραμμα Erasmus+. Το πρόγραμμα LIFE της ΕΕ για το περιβάλλον και τη δράση για το κλίμα, θα λάβει επιπλέον χρηματοδότηση 10 εκατομμυρίων ευρώ, ενώ το πρόγραμμα EU4Health θα επωφεληθεί από επιπλέον 3 εκατομμύρια ευρώ.

Σύμφωνα με τις προτεραιότητες του Κοινοβουλίου και για τη δημιουργία νέων ευκαιριών, ιδίως για τους νέους αγρότες, η χρηματοδότηση για μέτρα προώθησης των ευρωπαϊκών γεωργικών προϊόντων στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Ταμείου Γεωργικών Εγγυήσεων έχει αυξηθεί κατά 105 εκατομμύρια ευρώ, από τον αρχικό προϋπολογισμό, που ήταν ιδιαίτερα περιοριστικός για τα κράτη – μέλη και ουσιαστικά επανεθνικοποιούσε τη Νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική μετά το 2027.

Η αύξηση αυτή κατέστη δυνατή χάρη στα υψηλότερα από τα αναμενόμενα έσοδα και τα μεταφερόμενα κεφάλαια αλλά και χάρις στην επιμονή των ευρωβουλευτών, που άσκησαν πιέσεις για τη Γεωργία και την Περιφερειακή Πολιτική.

Το Κοινοβούλιο εξασφάλισε επιπλέον 10 εκατομμύρια ευρώ στον Μηχανισμό Πολιτικής Προστασίας και στο RescEU για τη βελτίωση του συντονισμού και της αντιμετώπισης καταστροφών, ενόψει της αυξανόμενης συχνότητας των φυσικών καταστροφών.

Ωστόσο, τα λόμπι της Άμυνας στην ΕΕ έπαιξαν τον ρόλο τους, και η στρατιωτική κινητικότητα λαμβάνει επιπλέον χρηματοδότηση 10 εκατομμυρίων ευρώ. Οι ευρωβουλευτές διασφάλισαν επίσης ότι η διαχείριση των συνόρων θα ενισχυθεί με επιπλέον ποσό, αν επιτύχει ο συμβιβασμός 10 εκατομμύρια ευρώ.

Γεωπολιτική αστάθεια, παγκόσμιες κρίσεις

Το Κοινοβούλιο πίεσε και προσωρινά εξασφάλισε επίσης αύξηση 35 εκατομμυρίων ευρώ στην ανθρωπιστική βοήθεια, ως απάντηση στην αυξανόμενη γεωπολιτική αστάθεια, τις επιταχυνόμενες παγκόσμιες ανθρωπιστικές κρίσεις και τις έκτακτες ανάγκες που προκαλούνται από την κλιματική αλλαγή.

Παρά ταύτα, η ΕΕ αντιμετωπίζει μια απροσδόκητη υπέρβαση 4,2 δισεκατομμυρίων ευρώ στο κόστος δανεισμού για το NextGenerationEU το 2026, διπλάσια από την πρόβλεψη της Επιτροπής.
Οι ευρωβουλευτές τόνισαν πως αυτό δεν θα πρέπει να μειώσει τη χρηματοδότηση για βασικά προγράμματα όπως το Erasmus+ ή το EU4health και αντέστρεψαν ορισμένες από τις περικοπές που έκαναν οι κυβερνήσεις της ΕΕ στα αρχικά ποσά που είχε εκτιμήσει η Επιτροπή.

«Στην καρδιά του προϋπολογισμού της ΕΕ βρίσκονται οι ανάγκες των πολιτών της: ευημερία, ασφάλεια και αλληλεγγύη. Η ΕΕ προσφέρει αποτελέσματα στην έρευνα, την ασφάλεια των συνόρων, τη στρατιωτική κινητικότητα, την κυβερνοασφάλεια και το Erasmus+, ενώ παράλληλα εργάζεται για την ενίσχυση της ενιαίας αγοράς μας. Ζούμε σε ταραγμένους καιρούς, με αυξανόμενες προσδοκίες και απαιτήσεις από τον προϋπολογισμό της ΕΕ. Καθώς οι προτεραιότητες των πολιτών εξελίσσονται, είναι απαραίτητο το Κοινοβούλιο και τα θεσμικά όργανα της ΕΕ να ακούν και να ανταποκρίνονται αποτελεσματικά. Σημειώνεται πρόοδος, αλλά ο προϋπολογισμός από μόνος του θα μας βοηθήσει μόνο μέχρι ένα σημείο. Θα χρειαστούν συνεχείς προσπάθειες και περαιτέρω βήματα για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας», δήλωσε ο πρόεδρος της Επιτροπής Προϋπολογισμών, ανέφερε ο Γιόχαν Βαν Όβερβελντ από τους Ευρωπαίους Συντηρητικούς και Μεταρρυθμιστές (ECR, Βέλγιο).

«Χάρη σε μια ισχυρή θέση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και στην ευρεία υποστήριξη από όλες τις πολιτικές ομάδες, εξασφαλίσαμε μια συμφωνία σχετικά με τις βασικές προτεραιότητες. Αυτό περιλαμβάνει την ενισχυμένη ασφάλεια για τους πολίτες μας, ιδίως την ενισχυμένη διαχείριση των συνόρων και τη στρατιωτική κινητικότητα, την ενισχυμένη επισιτιστική ασφάλεια και υγεία, και νέες ευκαιρίες για επιχειρήσεις, αγρότες και νέους, με πρόσθετη υποστήριξη για ερευνητικές πρωτοβουλίες του προγράμματος «Ορίζοντας Ευρώπη», την προώθηση γεωργικών προϊόντων και ένα ενισχυμένο πρόγραμμα Erasmus+», δήλωσε ο Πολωνός γενικός εισηγητής για τον προϋπολογισμό της ΕΕ για το 2026 (για το τμήμα III – Επιτροπή), Αντρζέτζ Χαλίκι από την ευρωομάδα του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος.

«Χαιρετίζω τη σημερινή συμφωνία για τον προϋπολογισμό, η οποία βασίζεται σταθερά στις προτεραιότητες του Κοινοβουλίου και ενισχύει την ικανότητα δράσης της Ευρώπης. Αυξάνοντας την υποστήριξη για την κυβερνοασφάλεια και το κράτος δικαίου, εξοπλίζουμε τα βασικά θεσμικά όργανα της ΕΕ με μεγαλύτερη ανθεκτικότητα και λογοδοσία, διαφυλάσσοντας παράλληλα τις κοινές μας αξίες. Αυτός ο προϋπολογισμός δείχνει επίσης ότι παραμένουμε προσεκτικοί στις ανάγκες των πολιτών και δεσμευμένοι να διασφαλίσουμε την αποτελεσματική λειτουργία της Ένωσης», δήλωσε ο εισηγητής για τα άλλα τμήματα, Ματζάζ Νεμέκ (Σοσιαλιστές και Δημοκρατικοί, Σλοβενία).