Challenges στα social: Λίστα με τα πιο επικίνδυνα-Γιατί έχουν απήχηση, πόσο κερδίζουν οι πλατφόρμες

Ακούει κανείς την είδηση ότι ένας 22χρονος συμπολίτης μας νοσηλεύεται σε κρίσιμη κατάσταση διότι αποπειράθηκε να καταπιεί χωρίς προηγουμένως να μασήσει ένα μπέργκερ στο πλαίσιο ενός challenge, ενός παιχνιδιού δηλαδή, ή στοιχήματος αν προτιμάτε και δεν μπορεί να το πιστέψει. Και όμως από αυτού του είδους τις εκ πρώτης όψεως γελοίες εμμονές, άνθρωποι, κυρίως νέοι στην ηλικία, έχουν χάσει τη ζωή τους.

Νίκος Γιαννόπουλος

Μάλιστα το φαινόμενο έχει βαθιές ρίζες που “κρατάνε” ήδη από τα τέλη της δεκαετίας του 90. Δεν είναι δηλαδή σημερινό φαινόμενο. Σίγουρα όμως έχει μεγάλη σχέση με την δημοφιλία των social media στις νεαρές ηλικίες (και εκεί μπαίνει πάλι η συζήτηση για τη χρήση των social από τους νέους ανθρώπους και ιδιαίτερα από τους ανήλικους).

Η ιστορία, λοιπόν, αρχίζει από τα πρώτα τέλη της δεκαετίας του 1990 με προκλήσεις όπως το Saltine Challenge (κατανάλωση κράκερ χωρίς νερό), συνεχίζοντας με το Cinnamon Challenge (κατανάλωση σκόνης κανέλας), και εξελίχθηκαν σε παγκόσμια φαινόμενα.

Παρακάτω θα βρείτε έναν σύντομο κατάλογο των πιο επικίνδυνων challenge που απέκτησαν παγκόσμια φήμη λόγω ακριβώς της επικινδυνότητά τους.

• Blackout Challenge: Οι συμμετέχοντες διακόπτουν την αναπνοή τους όσο το δυνατόν περισσότερο. Συχνά έτσι λιποθυμούν και αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο σοβαρής εγκεφαλικής βλάβης ή και θανάτου.
• Blue Whale Challenge: Μια επικίνδυνη «πρόκληση» 50 ημερών με αυξανόμενες ψυχολογικά επικίνδυνες δοκιμασίες, που οδηγούν σε αυτοτραυματισμό ή αυτοκτονία. Ειδικά στις ΗΠΑ, αλλά και αλλού, δημιούργησε σάλο και ανάγκασε τις αρχές να επέμβουν.
• Skullbreaker Challenge: Δύο άτομα στήνουν παγίδα σε τρίτο πέφτοντας τον με τρομακτικό τρόπο, προκαλώντας συχνά σοβαρούς τραυματισμούς.
• One Chip Challenge: Κατανάλωση εξαιρετικά καυτερών πιπεριών, που προκαλεί έντονους πόνους ή ακόμα και προβλήματα υγείας.
• Swatting: Επικίνδυνη «φάρσα» που καλεί ψευδώς τις αρχές εναντίον κάποιου, με ρίσκο βίας και τραυματισμών.

Θα αναρωτηθεί κανείς πως τέτοιου είδους προκλήσεις γίνονται απίστευτα δημοφιλής στο Διαδίκτυο.

Η ψυχολογική εξήγηση 

Η επιστήμη της ψυχολογίας δίνει κάποιες αξιόπιστες απαντήσεις. Οι κατά κανόνα νέοι (ακόμα και ανήλικοι) χρήστες επιζητούν προσοχή, αποδοχή και επιβεβαίωση από το κοινωνικό τους περιβάλλον. Τα challenges προσφέρουν εύκολο τρόπο να δείξουν την κατά κάποιο τρόπο αυθέντικότητά τους αλλά και να αποδείξουν, κυρίως σε συνομηλίκους τους, ότι δεν φοβούνται. Ετσι πιστεύουν ότι μπορεί να αυξήσουν τη δημοφιλία τους (στο σχολείο, στις παρέες και αλλού).

Επιπλέον, όπως έχει επισημανθεί πολλάκις από τους ειδικούς, η φύση των social media επιτρέπει γρήγορη διάδοση μέσω κοινοποιήσεων, likes και σχολίων. Ιδιαίτερα, όταν ένα challenge προσελκύει πολλούς συμμετέχοντες αλληλοπροκαλούνται να το δοκιμάσουν και άλλοι, δημιουργώντας μ’ αυτόν τον τρόπο άμεσα μία αλληλουχία συμμετοχών.

Τέλος, τα challenges είναι απλά στη δομή τους. Δεν χρειάζονται ιδιαίτερες δεξιιότητες, κάνοντας το περιεχόμενο προσιτό σε μεγάλο κοινό. Χρειάζονται μόνο “τόλμη”. Και συχνά αυτή βρίσκεται στις τάξεις των νέων ανθρώπων για λόγους που εξηγήθηκαν και παραπάνω.

Η διάδοσή των challenges είναι σαφώς πιο έντονη και γρήγορη σε χώρες με μεγάλη χρήση μέσων κοινωνικής δικτύωσης και ευρεία πρόσβαση σε smartphones και γρήγορο διαδίκτυο. Ιδιαίτερα η Βόρεια Αμερική (ΗΠΑ, Καναδάς), χώρες της Ευρώπης (όπως Ηνωμένο Βασίλειο, Γαλλία, Γερμανία), η Λατινική Αμερική και η Νότια Ασία, καθώς και η Ανατολική Ασία (Κίνα, Ιαπωνία, Νότια Κορέα) βρίσκονται στις πρώτες θέσεις.

Σε ότι αφορά τα μέσα διάδοσης είναι αυτά που φαντάζεστε: Πλατφόρμες με σύντομα βίντεο όπως το TikTok, το Instagram Reels και το YouTube Shorts έχουν μεγάλη αλληλεπίδραση, κάτι που ισχύει σε πολλά ευρωπαϊκά και ασιατικά κράτη. Το 2025 η τάση αυτή ενισχύεται, ιδίως μέσω της αυξημένης χρήσης short-form video περιεχομένου και συνεργασιών με influencers που αυξάνουν την επίδραση αυτών των προκλήσεων.

Η ευρεία συμμετοχή σ’ αυτά τα παιχνίδια ενισχύουν τα ήδη τεράστια κέρδη των πλατφορμών. Μόνο το Tik-Tok ξεπέρασε τα 18 δισεκατομμύρια δολάρια σε έσοδα διαφημίσεων, με αύξηση 29% ετησίως, έχοντας δισεκατομμύρια ενήλικες χρήστες και έντονη συμμετοχή σε viral challenges.

Σε συνολικούς αριθμούς, οι social media διαφημίσεις προβλέπεται να φτάσουν τα περίπου 220 δισεκατομμύρια δολάρια παγκοσμίως το 2025, με μεγάλα μερίδια να ελέγχονται από τις πλατφόρμες που φιλοξενούν challenges και viral περιεχόμενο.

Καταλαβαίνετε, άρα, για τη βιομηχανία κέρδους μιλάμε.