Ρεπορτάζ libre: Πόσο αποδεκτά είναι τα ομόφυλα ζευγάρια στην Ελλάδα; Aυξάνονται οι ομοφοβικές επιθέσεις
Πριν λίγες ημέρες στη Θεσσαλονίκη δύο λεσβίες γυναίκες δέχθηκαν επίθεση επειδή προχωρούσαν στο δρόμο αγκαλιασμένες. Συγκεκριμένα, όπως αποκάλυψε, η Έλενα Όλγα Χρηστίδη, επιστημονική διευθύντρια της NGO Orlando LGBT+ στις δύο γυναίκες (στην ίδια και στη σύντροφός της) επιτέθηκαν άγνωστοι από διερχόμενο αυτοκίνητο πετώντας νερά προς το μέρος τους την ίδια ώρα που τις εξύβρισαν.
«Δύο λεσβίες/κουήρ άτομα πιαστήκαμε για λίγο αγκαλιά περπατώντας στον δρόμο. Ήταν αρκετό για να πετάξουν με φόρα νερά πάνω μας μέσα από ένα ανοιχτό παράθυρο αυτοκινήτου που πέρασε γρήγορα δίπλα μας και έφυγε, ενώ μας έβρισαν γελώντας» έγραψε χαρακτηριστικά η κα Χρηστίδη σε ανάρτησή της.
Δεν είναι η πρώτη φορά που παρατηρείται το φαινόμενο στην Ελλάδα. Δείχνει κάποια τάση που πρέπει να αντιμετωπιστεί; Σίγουρα, αλλά την ίδια ώρα γίνεται σαφές ότι η “ορατότητα” και η αποδοχή των ομόφυλων ζευγαριών στην Ελλάδα έχει αυξηθεί σε πείσμα των υπερσυντηρητικών κύκλων.
Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του 2025 (World Values Survey), η ελληνική κοινωνία εμφανίζεται πλέον σαφώς πιο υποστηρικτική προς την ομοφυλοφιλία, με μέση βαθμολογία αποδοχής 6,4 στα 10, σημαντικά αυξημένη από το 2017.
Για παράδειγμα, το ποσοστό εκείνων που δεν θα ήθελαν ομοφυλόφιλους γείτονες μειώθηκε από περίπου 33% το 2017 σε 19,2% το 2025, ενώ στην Αττική και σε πιο μορφωμένες ομάδες το ποσοστό αυτό πέφτει ακόμη πιο πολύ, γύρω στο 12-13%.
Τα ποσοστά όσων παραμένουν από επιφυλακτικοί μέχρι εχθρικοί παραμένουν βέβαια σχετικά υψηλά αλλά βαίνουν μειούμενα και αυτό έχει τη δική του ξεχωριστή σημασία.
Σημειώστε και αυτό, που είναι επίσης σημαντικό: περίπου το 75% των πολιτών συμφωνεί ότι άτομα που εκφράζουν διαφορετική ταυτότητα φύλου πρέπει να αντιμετωπίζονται ισότιμα.
Παρόλα αυτά, εξακολουθεί να υπάρχει ένα σημαντικό ποσοστό κοινωνικού στίγματος, με διάφορες γεωγραφικές και κοινωνικές διαφορές στην αποδοχή των ομόφυλων ζευγαριών.
Οι επιθέσεις “δείχνουν” το πρόβλημα
Η σχετική νομοθεσία έχει προχωρήσει και φυσικά εφαρμόζεται με αυξανόμενη νομική αναγνώριση και δικαιώματα, αλλά η κοινωνική αποδοχή εξακολουθεί να αποτελεί μια διαδικασία που εξελίσσεται με διακυμάνσεις ανάλογες με την ηλικία, το μορφωτικό επίπεδο και τον πολιτικό προσανατολισμό.
Δυστυχώς, οι ομοφοβικές επιθέσεις ως ακραία έκφραση της ομοφοβίας, συνεχίζονται.
Έρευνα του 2023 αναφέρει ότι το 33% των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων στην Ελλάδα έχουν βιώσει τουλάχιστον ένα περιστατικό παρενόχλησης υποκινούμενο από μίσος μέσα σε διάστημα 12 μηνών πριν από την έρευνα.
Ειδικότερα, τα διεμφυλικά και ίντερσεξ άτομα παρουσίασαν τα υψηλότερα ποσοστά παρενόχλησης, 39% και 42% αντίστοιχα. Οι νεαροί ηλικιακά (15-24 ετών) είναι οι πιο ευάλωτοι, με ποσοστά θυματοποίησης 46% και 43%.
Σωματική ή σεξουαλική επίθεση λόγω σεξουαλικής ή έμφυλης ταυτότητας έχει δεχτεί το 9% των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων την τελευταία 5ετία, με ακόμη υψηλότερα ποσοστά για διεμφυλικά (16%) και ίντερσεξ άτομα (29%).
Τα περιστατικά βίας λαμβάνουν κυρίως χώρα σε δημόσιους χώρους (π.χ. δρόμοι, πάρκα), με το 65% να αφορά καθαρά σωματική επίθεση. Οι δράστες είναι κατά 82% άνδρες και κατά 53% είναι μεμονωμένα άτομα.
Τα πιο συνηθισμένα είδη παρενόχλησης είναι η λεκτική κακοποίηση με προσβλητικά ή απειλητικά σχόλια (24%) ενώ τα περιστατικά πολλαπλής θυματοποίησης είναι συχνά — π.χ., το 60% των λεσβιών και το 67% των διεμφυλικών ανέφεραν πολλές τέτοιες επιθέσεις.
Η ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα της χώρας επιχειρεί να απαντήσει συντονισμένα. Με κείμενα, καμπάνιες, δράσεις, με όλους τους πιθανούς τρόπους. Αλλά φαίνεται ότι οι απόψεις και οι οπτικές των ανθρώπων αλλάζουν αργά.
Την ίδια ώρα, όπως έχει καταγραφεί σε σχετικές έρευνες, υπάρχει μια σαφής τάση αποθάρρυνσης και δυσπιστίας των θυμάτων ρατσιστικών και ομοφοβικών επιθέσεων προς την Ελληνική Αστυνομία, με σημαντικό ποσοστό να μη καταγγέλλει τα περιστατικά λόγω αδιαφορίας, απαξίωσης ή ακόμα και εκφοβισμού από τις αρχές.
Αντίθετα, οι μη κυβερνητικές οργανώσεις συχνά λειτουργούν ως βασικός φορέας καταγραφής, υποστήριξης θυμάτων και ευαισθητοποίησης της κοινής γνώμης. Παρέχουν εξειδικευμένη βοήθεια και ευαισθητοποιούν τους πολίτες για τα δικαιώματα των θυμάτων, καλύπτοντας κενούς που αφήνει η αποτυχία ή η καθυστέρηση των κρατικών φορέων.
Το κράτος εδώ δηλώνει απών. Και αυτό, προφανώς, δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό αν θέλουμε να θεωρούμαστε κράτος δικαίου.
Όπως έχει προτείνει σε ανύποπτο χρόνο η οργάνωση ΔΙΟΤΙΜΑ, μπορεί να εφαρμοστεί κοινή εκπαίδευση και κατάρτιση αστυνομικών και στελεχών ΜΚΟ σε θέματα ανθρώπινων δικαιωμάτων, ευαλωτότητας θυμάτων βίας, LGBTQ+ ζητημάτων και διαχείρισης κρίσεων, με στόχο την ανταλλαγή γνώσεων και εμπειριών για αποτελεσματικότερη συνεργασία στις υποθέσεις.
Φαίνεται όμως ότι είμαστε αρκετά μακριά ακόμα από αυτό το στάτους.