Οι αλγόριθμοι προμοτάρουν το “μίσος”… Φέρνει likes, προβολές και πολλά πολλά λεφτά

Μια νέα –και αρκετά σκοτεινή– τάση κυριαρχεί στα κοινωνικά δίκτυα: το λεγόμενο rage baiting. Πρόκειται για τη στρατηγική των influencers που προκαλούν εσκεμμένα θυμό στους χρήστες, με στόχο να συγκεντρώσουν σχόλια, αναδημοσιεύσεις και αλληλεπίδραση, μετατρέποντας την οργή του κοινού σε… χρήμα και δημοσιότητα.

Ο μηχανισμός είναι απλός: οι δημιουργοί περιεχομένου ανεβάζουν προκλητικά ή ενοχλητικά βίντεο, ξέροντας πως οι θεατές θα αντιδράσουν έντονα. Ο αλγόριθμος «μετρά» αυτή την αντίδραση ως υψηλό engagement και το προβάλλει ακόμα περισσότερο, εκτοξεύοντας τη δημοφιλία του δημιουργού. Έτσι, όσο περισσότερα νεύρα προκαλείς, τόσο περισσότερα views κερδίζεις.

Η περίπτωση της Γουίντα Ζέσου, μιας δημιουργού περιεχομένου που πέρυσι πληρώθηκε 150.000 δολάρια για μία μόνο ανάρτηση, είναι χαρακτηριστική.

Στα βίντεό της, όπου παρουσιάζει τη ζωή ενός «πανέμορφου μοντέλου» στη Νέα Υόρκη, το κοινό εξοργίζεται — κι αυτό ακριβώς είναι το ζητούμενο. «Λαμβάνω πολλά οργισμένα σχόλια», δήλωσε στο BBC η ίδια, αποκαλύπτοντας πως η περσόνα που υποδύεται είναι σχεδιασμένη επίτηδες για να προκαλεί αντιδράσεις.

Οι ειδικοί, πάντως, κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου. Ο Δρ. Γουίλιαμ Μπρέιντι, ερευνητής της σχέσης ανθρώπινου εγκεφάλου και τεχνολογίας, εξηγεί πως αυτού του είδους το περιεχόμενο «παίζει με τα συναισθήματά μας», διεγείροντας τον θυμό και κρατώντας μας κολλημένους στην οθόνη.

Από την πλευρά της, η καθηγήτρια επικοινωνίας Άριελ Χέιζελ επισημαίνει πως «είναι εξαντλητικό να βιώνεις έντονα συναισθήματα όλη την ώρα», κάτι που οδηγεί πολλούς χρήστες να αποφεύγουν πλέον ακόμα και την ενημέρωση.

Η άνοδος του rage baiting συμπίπτει με την αύξηση των οικονομικών κινήτρων από τις ίδιες τις πλατφόρμες. Όσο περισσότερο engagement, τόσο περισσότερα έσοδα.

Όπως εξηγεί η podcaster Άντρια Τζόουνς, «ένα βίντεο με μια γάτα μπορεί να μας φτιάξει τη διάθεση, αλλά δεν θα σχολιάσουμε. Αντίθετα, ένα προσβλητικό βίντεο μάς εξοργίζει – και το σχόλιό μας θεωρείται “ποιοτικό engagement” από τον αλγόριθμο».

Το πρόβλημα, όπως λένε οι αναλυτές, δεν είναι μόνο η εκμετάλλευση του θυμού, αλλά και η νορμαλοποίηση της τοξικότητας στο διαδίκτυο.

«Οι αλγόριθμοι ενισχύουν την οργή», τονίζει ο Δρ. Μπρέιντι. «Αρκεί ένα μικρό ποσοστό ακραίων χρηστών για να δημιουργηθεί η ψευδαίσθηση πως η πλειοψηφία είναι θυμωμένη».