Politico: Μια διαφορετική ανάγνωση της ομιλίας Μακρόν-Αναβίωση “γκωλικού πνεύματος”… με εκπτώσεις

Ήταν μια υποδοχή ήρωα που ο Εμανουέλ Μακρόν σπάνια — αν ποτέ — απολαμβάνει πλέον στη Γαλλία. Διασχίζοντας την αίθουσα της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ τη Δευτέρα, ο Γάλλος πρόεδρος έδειχνε πιο χαλαρός από ποτέ τους τελευταίους μήνες, κάνοντας μάλιστα χιούμορ με τον Δανό υπουργό Εξωτερικών Lars Løkke Rasmussen.

Ο Μακρόν φάνηκε να απολαμβάνει το παρατεταμένο χειροκρότημα που ακολούθησε το περίπου 30λεπτο διάγγελμά του, κατά το οποίο έκανε μια παθιασμένη έκκληση «να αποδοθεί δικαιοσύνη στον παλαιστινιακό λαό και έτσι να αναγνωριστεί το κράτος της Παλαιστίνης».

Για τον δοκιμαζόμενο 47χρονο ηγέτη, βυθισμένο σε μια χρονιά πρωτοφανούς δυσαρέσκειας και κυβερνητικών κρίσεων στο Παρίσι, αυτή η στιγμή στη Νέα Υόρκη αποτέλεσε κάτι περισσότερο από ένα ευχάριστο διάλειμμα από τη συνεχή κριτική των πολιτικών του αντιπάλων στο εσωτερικό.

Ήταν η ευκαιρία του Μακρόν να βαδίσει στα βήματα των Γκωλικών πολιτικών που αξιοποίησαν τον ΟΗΕ ως βήμα ανεξαρτησίας έναντι των ΗΠΑ — και σε αυτή την περίπτωση, του Ισραήλ.

Ιστορικές αναφορές και διπλωματικές κινήσεις

Αξίζει να θυμηθούμε την αυστηρή ομιλία του Ντομινίκ ντε Βιλπέν στο Συμβούλιο Ασφαλείας το 2003, όταν ως υπουργός Εξωτερικών επέκρινε έντονα την Ουάσιγκτον για τον πόλεμο στο Ιράκ και ξεκαθάρισε ότι το Παρίσι δεν θα συμμετάσχει.

Η στάση αυτή θεωρείται κορυφαία στιγμή για πολλούς Γάλλους που πιστεύουν ότι ο ντε Βιλπέν εξέφρασε με θάρρος το πνεύμα ανεξαρτησίας του στρατηγού Σαρλ ντε Γκωλ, απέναντι σε έναν ισχυρότερο σύμμαχο.

Αναμφίβολα, αυτό είχαν κατά νου ο Μακρόν και οι συνεργάτες του όταν σχεδίαζαν επί μήνες τη Δευτέρα της αναγνώρισης της Παλαιστίνης, μέσα από δεκάδες διπλωματικές διαβουλεύσεις σε πολλές χώρες.

Ασχέτως αν η ομιλία του ντε Βιλπέν δεν ανέκοψε τα αμερικανικά σχέδια για το Ιράκ ή αν — όπως σημείωσε ο υπουργός Εξωτερικών της Πορτογαλίας στο POLITICO — η κοινή πρωτοβουλία για την παλαιστινιακή κρατικότητα δύσκολα θα αλλάξει άμεσα την κατάσταση στη Γάζα ή τη Δυτική Όχθη.

Αντίδραση ΗΠΑ και Ισραήλ – Η θέση του Μακρόν

Το βασικό ζητούμενο ήταν η αντίθεση στον πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, που απορρίπτει τη λύση δύο κρατών, και στον σύμμαχό του, τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου.

Σε αντίθεση με τον ντε Βιλπέν πριν 22 χρόνια, όταν ο ΟΗΕ είχε ακόμη ισχυρότερο διεθνή ρόλο, ο Μακρόν επέλεξε πιο ήπιους τόνους. Στην πορεία προς την αναγνώριση της Παλαιστίνης χρησιμοποίησε φιλικές εκφράσεις προς το Ισραήλ και καταδίκασε ξεκάθαρα τη βία της Χαμάς. Δεν αναφέρθηκε όμως άμεσα στον «ελέφαντα στο δωμάτιο» — δηλαδή τον Τραμπ και τη στήριξή του στον Νετανιάχου.

Αυτό δεν εμπόδισε ωστόσο τις έντονες αντιδράσεις. Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Marco Rubio χαρακτήρισε «επικίνδυνη» την πρωτοβουλία για παλαιστινιακή κρατικότητα, ενώ άλλοι αξιωματούχοι μίλησαν για «ανόητη» και άσκοπη κίνηση. Ο Νετανιάχου ήταν ακόμη πιο σκληρός, κατηγορώντας τον Μακρόν ότι επιβραβεύει την τρομοκρατία και απείλησε με κλείσιμο του γαλλικού προξενείου στα Ιεροσόλυμα.

Την ώρα της ομιλίας του Μακρόν, η θέση του Ισραήλ στην αίθουσα της Γενικής Συνέλευσης ήταν εμφανώς άδεια.

Υποδοχή στη Γαλλία – Μία σπάνια ανάσα δημοσιότητας

Για έναν πρόεδρο συνηθισμένο σε αρνητικά πρωτοσέλιδα, η ομιλία στη Νέα Υόρκη αποτέλεσε σπάνια ανάσα από τη δυσμενή καθημερινότητα στη Γαλλία.

Ραδιόφωνο, τηλεόραση αλλά και εφημερίδες όπως η Le Monde, Les Echos και Libération έδωσαν μεγάλη προβολή στην πρωτοβουλία για αναγνώριση παλαιστινιακού κράτους — με τη Libération να τη χαρακτηρίζει μάλιστα «ιστορική ημέρα».

Mόνο η δεξιά Le Figaro, δεύτερη σε κυκλοφορία εφημερίδα στη χώρα και ιδιοκτησίας Dassault Group, υποβάθμισε το γεγονός προτάσσοντας άλλο θέμα στην ιστοσελίδα της: τον φετινό νικητή της Χρυσής Μπάλας, Ousmane Dembélé.

Το μέλλον του Μακρόν και το «πνεύμα του Γκωλισμού»

Δυστυχώς για τον Μακρόν, ίσως αυτή να ήταν μία από τις καλύτερες στιγμές τρία χρόνια μετά την επανεκλογή του. Όσο κι αν οι Γάλλοι νοσταλγούν το γκωλικό πνεύμα ανεξαρτησίας, μια καλή ημέρα δύσκολα θα αναστήσει μια προεδρία που έχει αλλάξει πέντε πρωθυπουργούς μέσα σε μόλις 15 μήνες και καταγράφει μόλις 17% δημοφιλία σύμφωνα με δημοσκόπηση του Σαββατοκύριακου.

Πριν διορίσει τον νέο πρωθυπουργό Sébastien Lecornu, οι συνεργάτες του Μακρόν διέψευδαν φήμες περί πιθανής παραίτησης πριν τη λήξη της θητείας.

Aκόμη κι ο ίδιος ο ντε Βιλπέν δεν χάρισε εύσημα στον Μακρόν για τη Νέα Υόρκη — αντίθετα, τον επέκρινε δημόσια για «αδράνεια» στο θέμα της Γάζας σε ραδιοφωνική συνέντευξη.

Aυτό όμως είναι το νόημα του γκωλισμού: δεν έχει να κάνει ούτε με νίκες ούτε με δημοφιλία. O ντε Βιλπέν δεν ξαναβρήκε ποτέ την αίγλη που είχε το 2003. Κι ο ίδιος ο ντε Γκωλ παραιτήθηκε το 1968 μετά τις φοιτητικές εξεγέρσεις — κάτι που χαρακτήρισε τότε ως τη μόνη έντιμη επιλογή.

Tο ίδιο ισχύει για τον Μακρόν. Οι Γάλλοι ίσως να μην ξαναγαπήσουν εύκολα τον πρόεδρό τους μετά τη Νέα Υόρκη. Ίσως όμως να ξαναβρούν λίγη εκτίμηση προς εκείνον ή έστω προς αυτή τη «συγκεκριμένη ιδέα της Γαλλίας» — όπως έλεγε ο ντε Γκωλ — που προσωρινά ενσάρκωσε ο Μακρόν στη διεθνή σκηνή.