Μεταστατική (παγκόσμια) αστάθεια…

Από τα οδοφράγματα και τις συγκρούσεις διαδηλωτών με τις αστυνομικές δυνάμεις στις γαλλικές πόλεις μέχρι την εξέγερση των νέων στο Νεπάλ μετά την απαγόρευση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, και από τον γεωπολιτικό “γκαγκστερισμό” του Νετανιάχου, με την επίθεση στη Ντόχα, έως την εισβολή ρωσικών ντρόουνς στην Πολωνία, το παγκόσμιο στερέωμα παραδίδεται σε μία πρωτοφανή αστάθεια που διαλύει κάθε έννοια διεθνούς δικαίου.

Εάν προσθέσει κανείς και την (live) δολοφονία του ινφλουένσερ του Τραμπ, Τσάρλι Κέρκ, η αστάθεια εξαπλώνεται σαν μία καλπάζουσα γεωπολιτική και κοινωνική νεοπλασία, ένας συνδυασμός κοινωνικής διάλυσης, ξέφρενου αναθεωρητισμού και πολεμικών ιαχών.

Στην Πολωνία φαίνεται ότι ο Βλαντιμίρ Πούτιν δοκίμασε δύο πράγματα: αφενός, τον βαθμό ετοιμότητας και των αντανακλαστικών της ευρωπαϊκής ασφάλειας, αφετέρου, τη συνοχή εντός του ΝΑΤΟ, κυρίως, όμως, τις σχέσεις των Ευρωπαίων με τις ΗΠΑ.

Ως προς το πρώτο δεν χρειάζεται να πει κανείς πολλά. Τα ρωσικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη έφτασαν σχεδόν στα προάστια της Βαρσοβίας, εκατοντάδες χιλιόμετρα βαθιά στο έδαφος μιας χώρας που θεωρείται μία από τις ισχυρότερες στρατιωτικά στη δυτική συμμαχία. Οι πολεμικοί τόνοι της Ούρσουλα φον ντερ Λάϊεν ακούστηκαν στο Κρεμλίνο σαν βρυχηθμοί πληγωμένου ποντικού. Το δεύτερο είναι μάλλον χειρότερο. Η Ουάσιγκτον συμπαραστάθηκε, κρατώντας, ωστόσο, αποστάσεις, και κάπως έτσι έγινε σαφές ότι χωρίς τις αμερικανικές εγγυήσεις ασφαλείας η Ευρώπη είναι και θα είναι για αρκετά χρόνια “γυμνή”.

Με τη Γαλλία και τη Γερμανία να κλυδωνίζονται πολιτικά, οι Βρυξέλλες άδραξαν, απλώς, την ευκαιρία να επισημάνουν ότι ενισχύεται η ανάγκη για το ReArm των 800 δισ. ευρώ, αφού η “ρωσική απειλή” έγινε περισσότερο ορατή από ποτέ μετά την εισβολή στην Ουκρανία.

Τα σύννεφα γίνονται ολοένα και πιό πυκνά: μία βαθιά διχασμένη Αμερική, ο Τραμπ να παλινωδεί με φανφάρες ότι θα λήξει τους πολέμους και θα ενθυλακώσει τη Μόσχα στον γεωπολιτικό σχεδιασμό του, ένας Νετανιάχου ανεξέλεγκτος που βάζει φωτιές στη Μέση Ανατολή, και μία Ευρώπη κατακερματισμένη με συγκρουόμενες στρατηγικές και, κυρίως, χωρίς πολιτική συνοχή και κοινωνικά διαιρεμένη. Καμία διακρατική οντότητα, κανένας παγκόσμιος θεσμός, δεν μπορεί να εξισορροπήσει την μετατόπιση της ισχύος στο νέο μπλοκ της Σαγκάης (Κίνα, Ρωσία, Βόρεια Κορέα, Ινδία).

Κατά βάση, όμως, το πρόβλημα είναι πρώτα πολιτικό και μετά ασφαλείας. Η Ευρώπη οφείλει, αναμφίβολα, να αποκτήσει αποτρεπτική ισχύ και να μπορεί να υπερασπίζεται τον εαυτό της δίχως να παρακαλάει κάθε φορά την Ουάσιγκτον, πρωτίστως, όμως, πρέπει να αποκτήσει στρατηγική ματιά, ενιαία στάση, και να εμβαθύνει στην άρση των κοινωνικών ανισοτήτων που αποτελούν έναν “εσωτερικό πόλεμο”, πολύ πιό επικίνδυνο και υπονομευτικό.