Απαιτητικός Ιούνιος στην εξωτερική πολιτική με προτεραιότητα τη Μονή Σινά- Ακολουθούν SAFE, ΝΑΤΟ, ελληνοτουρκικά  

Μήνας σημαντικών προκλήσεων για την κυβέρνηση στο πεδίο της εξωτερικής πολιτικής ο Ιούνιος, ο οποίος ξεκινά με μία έντονη κινητικότητα για επίτευξη συμφωνίας με την Αίγυπτο για την Ιερά Μονή Αγίας Αικατερίνης Σινά και θα ολοκληρωθεί με τη συμμετοχή του Έλληνα πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη σε δύο κρίσιμες Συνόδους Κορυφής, του ΝΑΤΟ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μετά την τηλεφωνική επικοινωνία της Παρασκευής Μητσοτάκη- Αλ Σίσι που επιβεβαίωσε την πρόθεση των δύο ηγετών για εξεύρεση λύσης στο πλαίσιο που είχε συμφωνηθεί κατά την επίσκεψη του Προέδρου της Αιγύπτου στην Αθήνα, στις 7 Μαΐου, ελληνική αντιπροσωπεία, από τα υπουργεία Εξωτερικών και Παιδείας, θα μεταβεί την προσεχή Δευτέρα στην Αίγυπτο για περαιτέρω επεξεργασία της συμφωνίας με σκοπό την ταχεία ολοκλήρωσή της. 

Απόστολος Χονδρόπουλος

Κυβερνητικά στελέχη επισημαίνουν πως το ζήτημα αναμένεται να επιλυθεί θεσμικά στη βάση της κοινής κατανόησης που προέκυψε στις πολύμηνες διαπραγματεύσεις που έκαναν για λογαριασμό του ελληνικού Δημοσίου τα υπουργεία Εξωτερικών, Παιδείας και Πολιτισμού και εκπρόσωποι του αιγυπτιακού Δημοσίου.

Ερωτηματικά εξακολουθούν να υφίστανται πάντως σε σχέση με το ιδιοκτησιακό καθεστώς της Μονής και μετά τις διευκρινίσεις που δόθηκαν από αιγυπτιακής πλευράς σχετικά  με το περιεχόμενο της δικαστικής απόφασης, η οποία βάσει των αρχικών πληροφοριών για το περιεχόμενό της, έθεσε σε δοκιμασία την πολύ θετική δυναμική στις σχέσεις των δύο χωρών.

• Στο τέλος της ερχόμενης εβδομάδας ο Κυριάκος Μητσοτάκης αναμένεται να μεταβεί στη Νίκαια της Γαλλίας για να λάβει μέρος στην Διεθνή Διάσκεψη του ΟΗΕ για τους Ωκεανούς.

Ενόψει της Διάσκεψης η χώρα μας έγινε πρόσφατα το τρίτο κράτος μέλος της ΕΕ και το 22ο κράτος διεθνώς που επικύρωσε την Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας σχετικά με τη διατήρηση και τη βιώσιμη χρήση της θαλάσσιας βιοποικιλότητας σε περιοχές πέραν της εθνικής δικαιοδοσίας.

Το κείμενο αυτό αποτελεί και εφαρμοστική Συμφωνία της UNCLOS, επιβεβαιώνοντας τον ρόλο της ως το διεθνές συμβατικό πλαίσιο, εντός που οποίου πρέπει να διενεργούνται όλες οι δραστηριότητες που σχετίζονται με τις θάλασσες παγκοσμίως.

Στην 9η Διάσκεψη για τους Ωκεανούς που είχε πραγματοποιηθεί τον Απρίλιο 2024 στην Αθήνα, ο κ. Μητσοτάκης είχε εξαγγείλει ότι θα δημιουργηθούν δύο επιπλέον μεγάλα θαλάσσια εθνικά πάρκα σε Ιόνιο και Αιγαίο, αυξάνοντας το μέγεθος των θαλάσσιων προστατευόμενων περιοχών μας κατά 80% και καλύπτοντας περίπου το 1/3 των χωρικών θαλάσσιων υδάτων μας, με την Τουρκία να αντιδρά ακόμη και σε αυτή την περιβαλλοντικού χαρακτήρα εξαγγελία.

Η προστασία των ωκεανών και θαλασσών και η θαλάσσια ασφάλεια, συνιστά και μία από τις προτεραιότητες της  χώρας μας ως μη μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για τη διετία 2025-26 και ήταν το αντικείμενο της ειδικής εκδήλωσης της Ελληνικής Προεδρίας του Συμβουλίου Ασφαλείας στην Νέα Υόρκη στην οποία προήδρευσε προ ημερών ο Έλληνας πρωθυπουργός.

Όλη αυτή η δραστηριότητα  αναπτύσσεται φυσικά στον απόηχο και της κατάθεσης του ελληνικού θαλάσσιου χωροταξικού σχεδίου όπου για πρώτη φορά αποτυπώνονται σε επίσημο κείμενο της Ε.Ε. τα απώτατα δυνητικά όρια της ελληνικής υφαλοκρηπίδας.

• Στις 24 και 25  Ιουνίου ο κ. Μητσοτάκης θα βρεθεί στην Χάγη όπου θα διεξαχθεί η Σύνοδος Κορυφής του ΝΑΤΟ, την οποία θα απασχολήσει και ο στόχος για σταδιακή αύξηση των αμυντικών δαπανών των χωρών μελών στο 5% του ΑΕΠ, ζήτημα για τον οποίο ο γγ του ΝΑΤΟ, Μ. Ρούτε εκτίμησε προ ημερών ότι θα υπάρξει συμφωνία.

Το μεγάλο θέμα για τη Συμμαχία είναι φυσικά το ουκρανικό με διαφορές στην  προσέγγισή του από πλευράς της νέας αμερικανικής ηγεσίας και Ευρωπαίων συμμάχων.Οι συναντήσεις κορυφής του ΝΑΤΟ έχουν αποτελέσει τα τελευταία χρόνια και ευκαιρία για συναντήσεις Μητσοτάκη- Ερντογάν. Από το περιθώριο της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ στο Βίλνιους της Λιθουανίας ξεκίνησε άλλωστε το 2023 και η γενικότερη προσπάθεια επαναπροσέγγισης Ελλάδας – Τουρκίας, ενώ οι δύο ηγέτες συναντήθηκαν και πέρυσι στην Ουάσιγκτον.

Μένει να φανεί εάν θα συμβεί το ίδιο και στην ολλανδική πρωτεύουσα και εάν μέχρι τότε θα έχει οριστικοποιηθεί η ημερομηνία για το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας Ελλάδας -Τουρκίας που εκκρεμεί από τις αρχές του 2025.

Μετά την Σύνοδο του ΝΑΤΟ, ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα μεταβεί στις Βρυξέλλες για την σημαντική συνεδρίαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, στις 26-27 Ιουνίου, όπου αναμένεται να συζητηθεί και το ζήτημα ευρωπαϊκής άμυνας, με ιδιαίτερο το ελληνικό ενδιαφέρον για τις δικλείδες ασφαλείας ως προς την συμμετοχή τρίτων χωρών στο πρόγραμμα safe. Αλλά και με ξεκάθαρη την προϋπόθεση για άρση του casus belli που έχει θέσει ο κ. Μητσοτάκης προκειμένου να συζητηθεί οποιοδήποτε ενδεχόμενο συμμετοχής της Τουρκίας σε ευρωπαϊκά χρηματοδοτικά εργαλεία.

“Δεν γίνεται από τη μια να διεκδικείς να μπεις σε ευρωπαϊκά χρηματοδοτικά εργαλεία και από την άλλη να εξακολουθεί να υπάρχει μία απόφαση η οποία απειλεί, ουσιαστικά, μια ευρωπαϊκή χώρα με πόλεμο, αν κάνει κάτι το οποίο έχει νόμιμο δικαίωμα να κάνει”, είναι το μήνυμα που εκπέμπει ο πρωθυπουργός.. . Ο κ Μητσοτάκης έχει δηλώσει ότι θα θέσει το ζήτημα του casus belli και στον ίδιο τον κ. Ερντογάν κατά τη συνάντηση που αναμένεται να έχουν. Στην συνεδρίαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου αναμένεται επίσης να συζητηθούν οι εξελίξεις στην Μέση Ανατολή, η ανταγωνιστικότητα της ΕΕ, το μεταναστευτικό, καθώς και οι εξελίξεις στην Ουκρανία.

Όσον αφορά την τελευταία, ο Έλληνας πρωθυπουργός έχει αποδεχθεί κατά την τηλεφωνική επικοινωνία που είχε προ ημερών με τον Βολοντιμιρ Ζελένσκι, την πρόσκληση που του απηύθυνε ο Ουκρανός Πρόεδρος να συμμετάσχει στη σύνοδο Ουκρανίας – χωρών Νοτιοανατολικής Ευρώπης που θα πραγματοποιηθεί στην Οδησσό.