Ποιά είναι η “γραμμή άμυνας” της Αθήνας απέναντι στη συμμετοχή της Τουρκίας στο Rearm Europe- Γιατί έχει “κλειδώσει”- Η δήλωση-σήμα του Νίκου Δένδια

Η δήλωση-προτροπή του υπουργού Άμυνας Νίκου Δένδια προς τους ευρωπαίους εταίρους σχετικά με τη συμμετοχή τρίτων χωρών στο σχέδιο για την κοινή άμυνα ήταν σαφής και, αναμφίβολα, πιό προωθημένη από τις αντίστοιχες επισημάνσεις του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, μετά τις πρόσφατες συναντήσεις του με την Ιταλίδα πρωθυπουργό Τζόρτζια Μελόνι και τον Γερμανό καγκελάριο Φρίντριχ Μερτς. Κι αυτό επειδή ο υπουργός Άμυνας έκανε λόγο για “εχθρό εντός των τειχών”, αναφερόμενος εμμέσως αλλά σαφώς στην Τουρκία.

Οι πληροφορίες, όμως, λένε πως η συμμετοχή της Τουρκίας στο Rearm Europe έχει “κλειδώσει”, άλλωστε η ένταξή της στον μηχανισμό δανεισμού για εξοπλισμούς, με απόφαση των μόνιμων αντιπροσώπων των κρατών-μελών, προεξοφλεί την κατάληξη. Εκεί χρειάστηκε “ειδική πλειοψηφία”, άρα η Ελλάδα δεν μπορούσε να επηρεάσει ουσιαστικά στην αντίθετη κατεύθυνση, στο ανώτατο επίπεδο θα απαιτηθεί ομοφωνία, ωστόσο στην κυβέρνηση θεωρούν πως υπό τις σημερινές γεωπολιτικές εξελίξεις (από την Ουκρανία μέχρι τη Μέση Ανατολή) η Ελλάδα μπορεί να βρεθεί απομονωμένη.

Οι 26 ευρωπαϊκές χώρες και το Ηνωμένο Βασίλειο είναι σαφές πως θέλουν την Τουρκία ¨εντός των τειχών”, παραβλέποντας ότι πρόκειται για μία χώρα που απειλεί την εδαφική ακεραιότητα ενός κράτους-μέλους. Ο αυξημένος ρόλος της Τουρκίας στα ανοιχτά γεωπολιτικά μέτωπα, η στρατιωτική της δύναμη, και η ακμάζουσα αμυντική της βιομηχανία, θεωρούνται παράγοντες που δεν μπορεί να παραβλέψει η σημερινή αμήχανη Ευρώπη που αναζητά στηρίγματα και συμμετοχή στις εξελίξεις, την ώρα που ο Αμερικανός πρόεδρος την έχει παραγκωνίσει.

Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, στο υπουργείο Εξωτερικών επεξεργάζονται ήδη μία “γραμμή αμύνης” απέναντι σε μία εξέλιξη που θεωρούν πως δεν μπορούν να αποφύγουν. Ο Μερτς έχει ήδη ανάψει πράσινο φως για την αγορά Eurofighters από την Τουρκία (με την παρότρυνση του Ηνωμένου Βασιλείου που είναι χώρα-συμπαραγωγός), η Μελόνι υπέγραψε πρόσφατα μία εκτεταμένη αμυντική συνεργασία με τον Ταγίπ Ερντογάν, η Ισπανία διατηρεί μακροχρόνιες και πολύ στενές σχέσεις στον αμυντικό τομέα, το Λονδίνο προχωρά στην προμήθεια των πυραύλων Meteor στην Άγκυρα, και ο Εμανουέλ Μακρόν δεν πρότίθεται να δαπανήσει πολιτικό κεφάλαιο για να ανατρέψει την κατάσταση.

Κορυφαία διπλωματική πηγή εξηγούσε πως στους “27” η Ελλάδα (και η Κύπρος) έχει …25 αντιπάλους, ήτοι όλοι οι άλλοι συμφωνούν, ακόμα και με επιφυλάξεις, στην ένταξη της Τουρκίας στον υπό σύσταση αμυντικό βραχίονα της Ευρώπης.

Υπό το φως αυτών των εξελίξεων δεν διέλαθε της προσοχής αρκετών η αναφορά του κ. Δένδια για τρίτες χώρες (Τουρκία) που απειλούν κράτη-μέλη (Ελλάδα), κι αυτό διότι υπάρχουν εισηγήσεις στον πρωθυπουργό να είναι αυτό ακριβώς το σημείο των “ανταλλαγμάτων” που μπορεί να ζητήσει η χώρα μας ώστε να συναινέσει τελικά στην συμμετοχή της Άγκυρας στο Rearm Europe.

Στην διπλωματική γλώσσα, γίνεται λόγος για “αιρεσιμότητες”, δηλαδή ένα πλαίσιο προϋποθέσεων που πρέπει να πληροί η Τουρκία. Για παράδειγμα, η Ελλάδα θα μπορούσε να επιδιώξει να άρει η Τουρκία το “casus belli”, με επιχείρημα ότι δεν μπορεί μία χώρα να συνεργάζεται στην κοινή ευρωπαϊκή άμυνα ενώ διατηρεί την απειλή πολέμου κατά άλλης χώρας- μέλους της ΕΕ. Επίσης, θα μπορούσε,όπως λένε κάποιοι, να ζητηθεί η αποδοχή της Τουρκίας στην διατήρηση ελληνικών στρατιωτικών δυνάμεων στα νησιά του Αιγαίου, ως τμήμα (και) των ευρωπαϊκών δυνάμεων.

Είναι, όμως, εξαιρετικά αμφίβολο, αφενός ότι η Τουρκία θα έκανε ένα τέτοιο βήμα, αφετέρου ότι οι ευρωπαίοι εταίροι θα ασκούσαν πιέσεις προς αυτή την κατεύθυνση. Το μοντέλο του ΝΑΤΟ, άλλωστε, δεν βοηθά, καθώς και εκεί Ελλάδα και Τουρκία κάθονται στο ίδιο τραπέζι με το “casus belli” ενεργό και ουδέποτε ζητήθηκε κάτι διαφορετικά, είτε από τη συμμαχία, είτε από εμάς.

Υπάρχουν, δε, σκέψεις ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να δώσει μία μάχη που είναι μάλλον βέβαιο ότι θα χάσει, ως εκ τούτου η κυβέρνηση μάλλον προσανατολίζεται σε άλλου είδους ανταλλάγματα που δεν θα έχουν άμεση σχέση με τα ελληνοτουρκικά. Με τα σημερινά δεδομένα, πάντως, ένα ελληνικό βέτο είναι εξαιρετικά μακρινή πιθανότητα, όχι μόνο γιατί θα προκαλέσει σοβαρούς κλυδωνισμούς στη σχέση της Ελλάδας με τους “26” και το Ηνωμένο Βασίλειο, όσο και επειδή εκτιμάται πως θα φέρει τριγμούς στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, ακόμα και νέα φάση κρίσης.