Ανάλυση Politico: Οι ακροδεξιοί ενισχύονται στην Ευρώπη παρά τις νίκες των κεντρώων (πίνακες)

Οι εκλογές σε Ρουμανία, Πολωνία και Πορτογαλία δείχνουν άνοδο της σκληρής δεξιάς, παρά την επικράτηση κεντρώων και φιλοευρωπαϊκών υποψηφίων αναφέρει σε άρθρο του στο Politico . Οι κεντρώοι πολιτικοί στην Ευρώπη ανέπνευσαν με ανακούφιση την Κυριακή, καθώς οι υποψήφιοί τους επικράτησαν έναντι ακροδεξιών αντιπάλων σε τρεις ταυτόχρονες εκλογικές αναμετρήσεις.

Στη Ρουμανία, ο κεντρώος Nicușor Dan ξεπέρασε τις προσδοκίες, νικώντας τον ακροδεξιό George Simion στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών. Στην Πολωνία, ο φιλελεύθερος Rafał Trzaskowski πέρασε οριακά μπροστά από τον υποστηριζόμενο από το κόμμα Νόμος και Δικαιοσύνη (PiS) Karol Nawrocki. Στην πρόωρη εκλογική αναμέτρηση της Πορτογαλίας, το ακροδεξιό κόμμα Chega σημείωσε εντυπωσιακή άνοδο, χωρίς όμως να υπάρξει απόλυτη πλειοψηφία.

Παρατηρητές στις Βρυξέλλες ένιωσαν προσωρινά ασφαλείς απέναντι στον φόβο ανόδου ευρωσκεπτικιστικών και σκληρών δεξιών δυνάμεων σε βασικές χώρες-μέλη της ΕΕ και του ΝΑΤΟ. Ωστόσο, παρά τις νίκες των κεντρώων, οι εκλογές της Κυριακής δεν μπορούν να θεωρηθούν ήττα για τη δεξιά.

Ρουμανία: Η άνοδος του εθνικισμού και η κινητοποίηση των ψηφοφόρων

Η στήριξη προς υπερεθνικιστές πολιτικούς αυξάνεται ραγδαία στη Ρουμανία. Η μεγάλη συμμετοχή των ψηφοφόρων έσωσε τελικά τον μετριοπαθή Nicușor Dan, ο οποίος εξελέγη πρόεδρος το βράδυ της Κυριακής. Ο ανεξάρτητος δήμαρχος Βουκουρεστίου, φιλοευρωπαϊκός και μεταρρυθμιστής, επικράτησε του George Simion, ηγέτη της εθνικιστικής Συμμαχίας για την Ένωση των Ρουμάνων.

Η Ρουμανία, βασικός πυλώνας της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, είδε τον Simion — αυτοπροσδιοριζόμενο ως τραμπικό πολιτικό που υποστηρίζει τη μείωση στρατιωτικής βοήθειας στην Ουκρανία — να εντείνει τους φόβους για πιθανή αποσταθεροποίηση της χώρας των 19 εκατομμυρίων αν εκλεγόταν πρόεδρος. Παρά τις διαβεβαιώσεις του Simion για το αντίθετο, οι ανησυχίες παρέμειναν.

Ο Dan είχε δύσκολο έργο, αφού έπρεπε να καλύψει το προβάδισμα που είχε εξασφαλίσει ο Simion στον πρώτο γύρο. Ο Simion αυτοπαρουσιάστηκε ως διάδοχος του υπερεθνικιστή Călin Georgescu, ο οποίος προκάλεσε σοκ με τη νίκη του τον Νοέμβριο — αποτέλεσμα που τελικά ακυρώθηκε λόγω καταγγελιών για ρωσική παρέμβαση.

Την Κυριακή, ο Dan επικράτησε με διαφορά 7 ποσοστιαίων μονάδων. Τη Δευτέρα επιβεβαίωσε ότι η Ρουμανία θα «παραμείνει σταθερός σύμμαχος» στο NATO, εστιάζοντας σε επενδύσεις στην άμυνα για την ενίσχυση του διατλαντικού δεσμού.

Η αυξημένη συμμετοχή στον δεύτερο γύρο αποδείχθηκε καθοριστική. Η προσέλευση αυξήθηκε από 53% στον πρώτο γύρο σε σχεδόν 65% στον δεύτερο — το υψηλότερο ποσοστό από το 1996.

Ανάλογη τάση παρατηρήθηκε στους Ρουμάνους του εξωτερικού. Ενώ ο Simion συγκέντρωσε 61% στον πρώτο γύρο, η έκρηξη συμμετοχής της διασποράς (από λιγότερους από 1 εκατομμύριο σε 1,6 εκατομμύρια ψηφοφόρους) περιόρισε το ποσοστό του στο 56% στον δεύτερο γύρο.

Στη Μολδαβία, όπου η πλειοψηφία στήριξε τον Dan, οι ψηφοφόροι αυξήθηκαν από 90.500 σε πάνω από 157.000 . Σε χώρες όπως η Ιταλία, η Ισπανία και το Ηνωμένο Βασίλειο, τα ποσοστά του Simion υποχώρησαν — αν και παρέμεινε νικητής εκεί.

Ο ίδιος ο Dan απέδωσε τη νίκη στην «άνευ προηγουμένου κινητοποίηση», ευχαριστώντας «κάθε Ρουμάνο που πήγε να ψηφίσει και αγωνίστηκε για όσα πιστεύει». Στο εσωτερικό, ενίσχυσε το προβάδισμά του χάρη στη σαφή στήριξη της ουγγρικής μειονότητας, η οποία στον πρώτο γύρο είχε στηρίξει τον κατεστημένο υποψήφιο Crin Antonescu.

Παρά τη νίκη του Dan, η ταχεία ενίσχυση της βάσης των Simion και Georgescu ξεχωρίζει. Στον ακυρωμένο πρώτο γύρο, η επικράτηση Georgescu αποτέλεσε έκπληξη. Στον επαναληπτικό φετινό πρώτο γύρο, ο Simion ξεπέρασε τόσο τον Georgescu όσο και τα δικά του περσινά ποσοστά.

Ο εκλογικός χάρτης δείχνει πόσο σκληρή ήταν η μάχη μεταξύ Dan και Simion σε πολλές περιοχές της χώρας.

Πολωνία: Μικρό προβάδισμα για τους φιλελεύθερους – Ενίσχυση της άκρας δεξιάς

Στην Πολωνία, ο φιλελεύθερος δήμαρχος Βαρσοβίας Rafał Trzaskowski επικράτησε με μικρότερη διαφορά απ’ ό,τι ανέμεναν οι αναλυτές στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών. Αν και προβλεπόταν να προηγείται κατά 5 μονάδες, τελικά βρέθηκε μόλις 2 μονάδες (31,4% έναντι 29,5%) μπροστά από τον δεξιό αντίπαλό του Karol Nawrocki.

Το διακύβευμα είναι μεγάλο για τον πρωθυπουργό Donald Tusk, του οποίου η ηγεσία έχει αμφισβητηθεί από τον πρόεδρο Andrzej Duda, στενό σύμμαχο του λαϊκιστικού PiS.

dummy for SEO compliance

Τρίτος αναδείχθηκε ο ακροδεξιός υποψήφιος της Συνομοσπονδίας Sławomir Mentzen με 14,8%. Την τέταρτη θέση κατέλαβε απροσδόκητα ο επίσης ακροδεξιός Grzegorz Braun με 6%.
Οι ψήφοι τους θα παίξουν καθοριστικό ρόλο στον δεύτερο γύρο μεταξύ Trzaskowski και Nawrocki την 1η Ιουνίου.

Ο Nawrocki απηύθυνε ήδη κάλεσμα στους ψηφοφόρους του Mentzen λέγοντας: «Και οι δύο θέλουμε μια κυρίαρχη, ισχυρή και ασφαλή Πολωνία». Ο εκλογικός χάρτης αποτυπώνει τη διχοτόμηση της χώρας: δυτικά τμήματα και μεγάλες πόλεις στηρίζουν Trzaskowski· τα ανατολικά προτιμούν Nawrocki.

Πορτογαλία: Το Chega αλλάζει τους συσχετισμούς στο κοινοβούλιο

Στην Πορτογαλία, η κεντροδεξιά Δημοκρατική Συμμαχία συγκέντρωσε τις περισσότερες ψήφους στις πρόωρες εκλογές.
Όμως ο μεγάλος νικητής της βραδιάς ήταν το ακροδεξιό κόμμα Chega, που ισοβάθμησε με το Σοσιαλιστικό Κόμμα ως δεύτερη δύναμη στο κοινοβούλιο.

Το Chega αξιοποίησε τη λαϊκή δυσαρέσκεια απέναντι στα παραδοσιακά κόμματα.
Η εκτόξευσή του επιβεβαίωσε τη συνεχή άνοδό του στην Πορτογαλία: από έναν μόνο βουλευτή το 2019 , έγινε τρίτη δύναμη πέρσι κι ελέγχει πλέον το ένα τέταρτο των εδρών.

Έχει ήδη 58 έδρες , αριθμός που μπορεί να αυξηθεί μετά την καταμέτρηση των ψήφων εξωτερικού.

Οι μεγάλες επιτυχίες στη νότια Πορτογαλία — μια αγροτική περιοχή που παραδοσιακά στήριζε τους κομμουνιστές μετά την Επανάσταση των Γαρυφάλλων — προκαλούν ανησυχία ενόψει των φθινοπωρινών δημοτικών εκλογών.

Το Chega πιθανόν να αποκτήσει έλεγχο σε δήμους-κλειδιά ανά τη χώρα, παγιώνοντας περαιτέρω την παρουσία της άκρας δεξιάς στην Πορτογαλία.