Ζαχαράκη για Πανεπιστήμια: Διαγραφή φοιτητών σε περίπτωση αμετάκλητης ποινικής καταδίκης-“Blame game” για την Πανεπιστημιακή Αστυνομία

Η κυβέρνηση μετά την αποτυχία της πανεπιστημιακής αστυνομίας προωθεί διατάξεις επί του θεσμικού πλαισίου, ώστε οι πρυτανικές αρχές να προχωρήσουν στην επιβολή μέτρων ενάντι στη βία. στα Πανεπιστήμια. Παράλληλα, θα προβλέπονται αυστηρότερες συνέπειες για όσους φοιτητές βιαιοπραγούν, βανδαλίζουν, καταστρέφουν περιουσία του ΑΕΙ. Η κυβέρνηση στο θέμα των πανεπιστημίων ακολούθησε από το 2021 έως σήμερα 4-5 διαφορετικές πολιτικές. Το αποτέλεσμα δεν τη δικαιώνει και πολιτικά προκαλεί κόστος.

Όσον αφορά στα νέα μέτρα όπως ανέφερε στην Καθημερινή η υπουργός Παιδείας Σοφία Ζαχαράκη, οι γενικές κατευθύνσεις ως συνέπεια της συμμετοχής φοιτητών σε βίαια επεισόδια, επιθέσεις και έκτροπα είναι οι εξής:

• Στο πλαίσιο των αστικών ευθυνών, κάθε φοιτητής που καταστρέφει περιουσία ΑΕΙ θα καλείται να την πληρώσει, και στην περίπτωση που δεν είναι οικονομικά ανεξάρτητος, υπεύθυνη θα είναι η οικογένειά του.
• Στο πλαίσιο των πειθαρχικών ευθυνών, κάθε φοιτητής θα χάνει τη φοιτητική του ιδιότητα για 24 μήνες σε περιπτώσεις ποινικής δίωξης για πράξεις βίας κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας μελών της πανεπιστημιακής κοινότητας ή για σημαντική καταστροφή εγκαταστάσεων, ενώ θα προβλέπεται αυτοδίκαιη διαγραφή σε περίπτωση αμετάκλητης ποινικής καταδίκης. Κάθε ΑΕΙ πρέπει να συγκροτήσει εντός συγκεκριμένης προθεσμίας ένα και μόνο Πειθαρχικό Συμβούλιο, και η διαδικασία θα πρέπει να ολοκληρώνεται εντός δύο μηνών, με δυνατότητα παράτασης μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις.
• Στο πλαίσιο των ποινικών ευθυνών θα θεσπισθεί ειδικό ποινικό πλαίσιο για την πανεπιστημιακή βία, κατά τα πρότυπα της αθλητικής και της ενδοοικογενειακής βίας, με εκδίκαση των σχετικών υποθέσεων κατά απόλυτη προτεραιότητα, τη θέσπιση ειδικών διαδικασιών και προθεσμιών για την ταχεία απονομή της δικαιοσύνης, καθώς και την επιβολή αυστηρών κυρώσεων σε περιπτώσεις οργανωμένων περιστατικών βίας.

Οι πρυτάνεις καλούνται να καταθέσουν σχέδια ασφαλείας μέχρι τον Σεπτέμβριο και την έναρξη της επόμενης ακαδημαϊκής χρονιάς. Μάλιστα υψηλόβαθμο στέλεχος του υπουργείου τόνισε στην «Κ» ότι τα ΑΕΙ για το σχετικό θέμα έχουν ήδη λάβει συνολικά 10 εκατ. ευρώ και ότι θα γίνει έλεγχος για το πώς αυτά τα κονδύλια αξιοποιήθηκαν έως τώρα από κάθε ΑΕΙ.

Σε περίπτωση που πρυτάνεις και μέλη ΔΕΠ δεν ασκούν τις υποχρεώσεις τους μέσα στις προθεσμίες, θα υποστούν πειθαρχικές και διοικητικές κυρώσεις. Πάντως, σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», δεν θα συνδεθεί η χρηματοδότηση των ΑΕΙ με την εφαρμογή των σχεδίων ασφαλείας.

Επίσης, για την είσοδο στα ΑΕΙ θα είναι υποχρεωτική η χρήση της ακαδημαϊκής ταυτότητας ως μέσου ελέγχου εισόδου και εξόδου, κατά προτεραιότητα στα μεγάλα αστικά κέντρα, έως το τέλος του 2025. Ακόμη, θα πρέπει να εγκατασταθούν κάμερες, ως αναπόσπαστο τμήμα του συνολικού πλαισίου πρόληψης. Για το θέμα μελετάται η εφαρμογή ενός συστήματος ανάλογου με αυτό που εφαρμόζεται με τα ηλεκτρονικά εισιτήρια στα γήπεδα. Δηλαδή κάθε μέλος του ΑΕΙ να διαθέτει την πανεπιστημιακή του ταυτότητα και να τη σκανάρει σε τουρνικέ, ενώ θα υπάρχει και ιδιωτικό προσωπικό ασφαλείας. Για τα κεντρικά ΑΕΙ εξετάζεται το ενδεχόμενο να οριστούν συγκεκριμένες αίθουσες για εκδηλώσεις, όπου η είσοδος θα είναι ελεγχόμενη και θα υπάρχει ιδιωτικό προσωπικό ασφαλείας.

Παράλληλα, για τις πειθαρχικές συνέπειες που θα έχουν εμπλεκόμενοι φοιτητές, πληροφορίες της «Κ» αναφέρουν ότι ήδη έχει καταρτιστεί ρύθμιση στο υπουργείο Παιδείας που προβλέπει τη συγκρότηση κεντρικού πειθαρχικού σώματος στο υπουργείο για όλα τα ΑΕΙ με τη συμμετοχή πανεπιστημιακών. Ο λόγος είναι ότι τα ΑΕΙ αρνούνται να προχωρήσουν στην επιβολή πειθαρχικών ποινών, φοβούμενα τις αντιδράσεις μειοψηφιών.

Από την πλευρά τους οι πρυτάνεις τηρούν στάση αναμονής, παρότι δεν διαφωνούν επί της αρχής με τις γενικές κατευθύνσεις του υπουργείου Παιδείας.

Ως προς τα τουρνικέ, υπάρχουν ενστάσεις από την πανεπιστημιακή κοινότητα για τη λειτουργικότητά τους.

Παράλληλα υπάρχει κριτική για το μέτρο της πανεπιστημιακής Αστυνομίας που δεν εφαρμόστηκε. Το θέμα έχει ανοίξει εσωκομματική πληγή, με κυβερνητικά στελέχη να δείχνουν το ένα το άλλο για το «τι πήγε στραβά». Οι περισσότεροι «δείχνουν» τη Νίκη Κεραμέως που, ως υπουργός Παιδείας το 2021, είχε την ευθύνη για τη νομοθέτηση του μέτρου.

Οπως λένε όσοι συμμετείχαν στις συσκέψεις εκείνη την περίοδο, η τότε υπουργός υποστήριζε το μέτρο «παρά τις πολλές αντιρρήσεις που είχαν εκφραστεί» ακόμη και από τον υπουργό Προστασίας του Πολίτη Μιχάλη Χρυσοχοΐδη, που θα καλείτο να εφαρμόσει τον νόμο, καθώς η πανεπιστημιακή αστυνομία θα γινόταν οργανικό κομμάτι της ΕΛ.ΑΣ.

Μάλιστα οι πληροφορίες λένε πως ο τότε υφυπουργός Προστασίας του Πολίτη Λευτέρης Οικονόμου, που ως απόστρατος είχε άριστη γνώση της επιχειρησιακής πλευράς, είχε τονίσει στον πρωθυπουργό πως η ιδέα της πανεπιστημιακής αστυνομίας «είναι ανεφάρμοστη».

Στο τέλος η ζυγαριά έγειρε υπέρ της δημιουργίας του νέου φορέα, με την τότε υπουργό «να δίνει μάχη και να την κερδίζει». Τρία χρόνια μετά, όμως, ο πρωθυπουργός παραδέχτηκε ότι ο θεσμός απέτυχε.

Η νυν υπουργός Εργασίας έχει κρατήσει αυτές τις μέρες πολύ χαμηλούς τόνους, αποφεύγοντας να πάρει δημόσια θέση. Οι πληροφορίες την ίδια ώρα λένε πως έχει φροντίσει να μεταδώσει προς το Μαξίμου την ενόχλησή της για το γεγονός ότι επιχειρείται να επιρριφθεί στην ίδια όλη η ευθύνη.

Χαρακτηριστικό πάντως του blame game είναι πως ο Τάκης Θεοδωρικάκος, που διαδέχθηκε τον Μιχάλη Χρυσοχοΐδη στο Προστασίας του Πολίτη, δέχεται κι αυτός φίλια πυρά πως ήταν βασικός βραχίονας που «μπλόκαρε τον νόμο» καθώς «δεν τον πίστευε». Πράγματι, ο σημερινός υπουργός Ανάπτυξης ακολούθησε ένα εμφανώς διαφορετικό μοντέλο, υποβαθμίζοντας την πανεπιστημιακή και ενεργοποιώντας την… κανονική αστυνομία, όπως τον Ιανουάριο του 2022, όταν η ΕΛ.ΑΣ. απελευθέρωσε χώρο του ΑΠΘ, με τον υπουργό τότε να δείχνει πως πιστεύει στην ένοπλη επέμβαση και όχι σε άοπλους αστυνομικούς.

Διαφορετική προσέγγιση για το θέμα είχε ο τότε υπουργός Παιδείας Κυριάκος Πιερρακάκης, που πίστευε πως η ασφάλεια στα πανεπιστήμια δεν επιβάλλεται με «επιθετική πολιτική», ακολουθώντας μία άλλη οδό που πέτυχε πράγματι νηνεμία.