2025: Μεγάλοι αποχαιρετισμοί, βαρύ προσκλητήριο, ανεκτίμητη παρακαταθήκη

Κάθε χρονιά μετριέται όχι μόνο με όσα γεννήθηκαν μέσα της, αλλά και με όσα χάθηκαν. Με φωνές που σώπασαν, με πρόσωπα που έπαψαν να εμφανίζονται στη σκηνή, στην οθόνη, στη δημόσια ζωή. Το 2025 υπήρξε μια τέτοια χρονιά. Μια χρονιά βαριά από αποχαιρετισμούς.

Άνθρωποι που μας συντρόφευσαν για δεκαετίες, με τραγούδια, ρόλους, ιδέες, αγώνες και εικόνες, έφυγαν, αφήνοντας πίσω τους κάτι πιο δυνατό από την απουσία: τη μνήμη. Κάποιοι υπήρξαν μύθοι παγκόσμιας εμβέλειας, άλλοι κομμάτι της καθημερινότητάς μας. Όλοι, όμως, υπήρξαν κεφάλαια της συλλογικής μας ιστορίας.

Το 2025 θα μείνει στη μνήμη μας, όμως και για την απώλεια ενός από τα πιο αναγνωρίσιμα τραγούδια της εποχής των Χριστουγέννων. Ο Chris Rea, ο Βρετανός τραγουδοποιός που έγραψε το «Driving Home for Christmas», αυτό το απλό, τρυφερό τραγούδι που έχει γίνει ηχητικό αποτύπωμα των εορτών σε ολόκληρο τον κόσμο, έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 74 ετών στις 22 Δεκεμβρίου 2025 έπειτα από σύντομη ασθένεια, περιτριγυρισμένος από την οικογένειά του στο νοσοκομείο.

Από τις πρώτες νότες του «Driving Home for Christmas» μέχρι τις «Road to Hell» και «Fool (If You Think It’s Over)», ο Rea άφησε πίσω του μια μουσική κληρονομιά που συνοδεύει πολλούς από εμάς κάθε χρόνο στις γιορτές και όχι μόνο. Η απώλειά του τον Δεκέμβριο γίνεται ακόμη πιο αισθητή, καθώς πλησιάζουμε ξανά τις στιγμές που η φωνή του και η κιθάρα του γίνονται soundtrack για χιλιάδες επιστροφές στο σπίτι.

Συνεπώς αυτό το μικρό αφιέρωμα δεν είναι απλώς μια καταγραφή θανάτων. Είναι μια σιωπηλή υπόκλιση σε ανθρώπους που έκαναν τον κόσμο, τον ελληνικό και τον παγκόσμιο,λίγο πιο γεμάτο όσο ζούσαν.

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ

Κώστας Σημίτης

Ο πρώην πρωθυπουργός της Ελλάδας έφυγε από τη ζωή στις 5 Ιανουαρίου 2025, σε ηλικία 88 ετών. Πολιτικός που σφράγισε μια ολόκληρη εποχή, ταυτισμένος με τον εκσυγχρονισμό και την ευρωπαϊκή πορεία της χώρας, αφήνει πίσω του μια βιωματική κληρονομιά στην ελληνική πολιτική ιστορία. Διετέλεσε πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ και πρωθυπουργός της Ελληνικής Δημοκρατίας από το 1996 εώς το 2004. 

Καίτη Γκρέυ

Η μεγάλη κυρία του λαϊκού τραγουδιού άφησε την τελευταία της πνοή στις 19 Ιανουαρίου σε ηλικία 100 ετών. Αυθεντική, πληθωρική, με φωνή που έγινε μνήμη και βίωμα για γενιές, αποτέλεσε ζωντανό μύθο του ελληνικού πενταγράμμου. Έπειτα από πολύμηνη νοσηλεία μετά από ένα εγκεφαλικό επεισόδιο, η Καίτη Γκρέυ είχε επιστρέψει στο σπίτι της όπου άφησε την τελευταία της πνοή πρωί Κυριακής βυθίζοντας στο πένθος τον καλλιτεχνικό κόσμο.

Μίμης Δομάζος

Ο «στρατηγός» των γηπέδων πέθανε στις 24 Ιανουαρίου, σε ηλικία 83 ετών. Ο άνθρωπος που ταυτίστηκε όσο λίγοι με το ελληνικό ποδόσφαιρο και τον Παναθηναϊκό, έφυγε όπως έζησε: ως σύμβολο.Το 2003 ψηφίστηκε ως ο δεύτερος καλύτερος Έλληνας ποδοσφαιριστής από την ΕΠΟ για τον εορτασμό των 50 χρόνων της ΟΥΕΦΑ.Στην προσωπική του ζωή έκανε δύο γάμους και απέκτησε τρεις κόρες. Ο πρώτος του γάμος με τη σπουδαία λαϊκή τραγουδίστρια Βίκυ Μοσχολιού, που έγινε την Πρωτομαγιά του 1967 στη Μητρόπολη της Αθήνας και λύθηκε με διαζύγιο το 1978, αποτέλεσε ένα από τα σημαντικότερα κοσμικά γεγονότα εκείνης της χρονιάς.

Ιάσων Τριανταφυλλίδης

Στις 27 Ιανουαρίου, ο δημοσιογράφος και κριτικός κινηματογράφου έφυγε ξαφνικά στα 61 του χρόνια. Ένας άνθρωπος της τέχνης, του λόγου και της ευαισθησίας που είχε γίνει ιδιαιτέρως δημοφιλής έπειτα από την συμμετοχή του στο “‘Νά η Ευκαιρία” 

Marianne Faithfull

Στις 30 Ιανουαρίου, έφυγε μια εμβληματική μορφή της διεθνούς μουσικής σκηνής. Από το swing των ’60s μέχρι την ώριμη blues ουσία της, υπήρξε σύμβολο επιβίωσης και καλλιτεχνικής αλήθειας.Tο 1964 η 18χρονη Φέιθφουλ, κόρη ενός πράκτορα της ΜΙ6 και μιας αριστοκράτισσας, μακρινής ανιψιάς του Λεοπόλδου Μαζόχ, βρέθηκε στο πάρτι που έκανε ο Αντριου Λουγκ Ολνταμ, τότε μάνατζερ των Rolling Stones, για κάποιο νέο single τους. Ο Ολνταμ θα ήταν κι αυτός που θα έκλεινε τον Τζάγκερ και τον Ρίτσαρντς σε ένα δωμάτιο και εκείνοι θα έβγαιναν έχοντας γράψει το «As Tears Go By», με το οποίο θα γνωρίζαμε τη Φέιθφουλ

ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ

Μανώλης Λιδάκης

Βρέθηκε νεκρός στις 26 Φεβρουαρίου, λίγες ημέρες πριν κλείσει τα 65. Μια φωνή βαθιά λαϊκή, γεμάτη πάθος. Το 1983, ξεκίνησε τη δισκογραφική του πορεία με τον πρώτο του δίσκο, “Μετά Από Σένα”, σε συνεργασία με τον Γιώργο Κατσαρό. Από εκείνο το σημείο και έπειτα, ακολούθησαν σημαντικές συνεργασίες με κορυφαίους καλλιτέχνες και συνθέτες, όπως οι Γιάννης Σπανός, Γιώργος Νταλάρας, Νίκος Ξυδάκης και άλλοι. Ο δίσκος “Ούτε Που Ρώτησα” του 1990 αποτέλεσε σταθμό στην καριέρα του, εδραιώνοντάς τον ως έναν από τους μεγαλύτερους τραγουδιστές της εποχής.

Ο Μανώλης Λιδάκης είχε τη μοναδική ικανότητα να ενσωματώνει στην ερμηνεία του τη λαϊκή παράδοση, τη σύγχρονη μουσική σκηνή και τα κρητικά ακούσματα, προσφέροντας στο κοινό του μια αδιάκοπη ποικιλία μουσικών εμπειριών. 

Gene Hackman

Στις 28 Φεβρουαρίου, ο θρυλικός ηθοποιός έφυγε λίγες ημέρες μετά τη σύζυγό του σε ηλικία 95 ετών, ολοκληρώνοντας μια μυθική και πολυδιάστατη καριέρα. Ήταν βραβευμένος με Όσκαρ Α΄ Ανδρικού Ρόλου για την ταινία του 1971 Ο άνθρωπος από τη Γαλλία, καθώς και με Όσκαρ Β΄ Ανδρικού Ρόλου για την ταινία του 1992 Οι ασυγχώρητοι.

Αλέξης Κούγιας

Ο ποινικολόγος με τη μαχητική και αμφιλεγόμενη παρουσία πέθανε την ίδια ημέρα, στα 74 του, έπειτα από μακρά μάχη με τον καρκίνο.«Ζούμε σε μια εποχή που κυριαρχεί η εντύπωση. Κι ενώ πάντα κέρδιζα τις εντυπώσεις, αυτό δεν με έκανε ποτέ ευτυχισμένο. Η ευτυχία είναι κάτι πολύ πιο βαθύ…» είχε αναφέρει σε συνέντευξή του με αφορμή πως θα ήθελε να δει τα παιδιά του. Οι προσωπικές αντιπαραθέσεις του γίνονταν «talk of the town», το ίδιο και οι υποθέσεις του. Έγινε ο άνθρωπος που μπορεί «ν’ ανοίξει την πόρτα της φυλακής», στα ημερολόγιά του έχουν καταγραφεί από τις γνωστότερες δίκες και στο πελατολόγιό του συναντούσε κανείς τον Βαγγέλη Ρωχάμη, την οικογένεια Αγγελοπούλου, την Εκκλησία της Ελλάδος, τον Στηβ Κακέτση, τα «Ζωνιανά». «Η επιστήμη της νομικής δεν έχει να κάνει με την ηθική ή τη δικαιοσύνη, αλλά με το Δίκαιο, δεν έχει να κάνει δηλαδή με την ουσία, αλλά με τους τύπους. Στην αρχή έκανα φοβερές εκπτώσεις με βάση το σύστημα των αξιών μου, έχω υπερασπιστεί παιδεραστές, εμπόρους ναρκωτικών, ανθρώπους που κανείς δεν θα έπρεπε να υπερασπιστεί… Αυτή είναι όμως η δουλειά του δικηγόρου – όπως και του χειρουργού. Και οι δύο οφείλουν να σε σώσουν χωρίς να εξετάσουν αν αξίζει να σε σώσουν. Από τη στιγμή που έγινα πατέρας, άλλαξα, μου έχω δώσει πλέον το δικαίωμα της επιλογής…». Όλα αυτά και πολλά περισσότερα ήταν ο Αλέξης Κούγιας

Ήταν 2022 διαγνώστηκε με καρκίνο στους λεμφαδένες, ωστόσο δεν το έβαλε λεπτό κάτω. Παράλληλα με τις χημειοθεραπείες βρισκόταν καθημερινά στα δικαστήρια και εργαζόταν από το πρωί μέχρι το βράδυ. Μάλιστα, όταν πριν μερικούς μήνες έγινε γνωστό πως η υγεία του επιδεινώθηκε με την εικόνα του να έχει αλλάξει, εκείνος δήλωσε:

«Έκανα εγχείρηση καρκίνου, στα παιδιά μου έλεγα ότι είμαι διακοπές και το πίστεψαν, οι συνεργάτες του γραφείου μου νόμιζαν ότι είμαι στην Ελβετία για γνωστή υπόθεση. Ο καρκίνος είναι μεν μία αρρώστια που δεν θες να έρθει, αλλά αν έρθει είσαι υποχρεωμένος να τον βάλεις στην καθημερινότητα σου. Εγώ τον έχω βάλει εδώ και 3 χρόνια. Κάνω μία θεραπεία το μήνα. Σκληρή μεν, αλλά μία. Τις υπόλοιπες μέρες είμαι στα δικαστήρια, με τα παιδιά μου και κάνω αυτό που αγαπάω», είχε δηλώσει χαρακτηριστικά.

ΜΑΡΤΙΟΣ – ΑΠΡΙΛΙΟΣ

Ράνια Ιωαννίδου

Στις 7 Μαρτίου, έφυγε μια από τις πιο αναγνωρίσιμες φιγούρες της ελληνικής τηλεόρασης.Γνωστή ως η «Παπαδιά» από το «Καφέ της Χαράς», αλλά και η φωνή αγαπημένων κινουμένων σχεδίων, η ηθοποιός πέθανε σε ηλικία 89 ετών.

Καίτη Κωνταντίνου

Η «Σωσώ» των Εγκλημάτων έφυγε στις 10 Μαρτίου, μόλις στα 61 της.Δεν ήταν πολύ εύκολο να περάσει το σενάριο των ‘Εγκλημάτων’ στα κανάλια, αλλά και στον κόσμο τα πρώτα δύο επεισόδια δεν είχαν πάει. Μετά όμως ξέφυγε… Παρουσίασε χαρακτήρες όπως την πόρνη, μία γυναίκα που σκοτώνει τον άντρα της, είχε χαρακτήρες πολύ τολμηρούς για την εποχή», ανέφερε η ηθοποιός μιλώντας στην ΕΡΤ για τη θρυλική αυτή σειρά.

«Μια κυρία που με τάραξε μάλιστα, στο δρόμο, την εποχή των Εγκλημάτων, μου είπε “μπορείτε να σκοτώσετε τον άντρα σας, γιατί δεν μπορώ να κάνω εγώ το ίδιο στον δικό μου;”, αυτό ήταν λίγο σοκαριστικό».

Richard Chamberlain

Στις 29 Μαρτίου, έφυγε σε ηλικία 90 ετών ο ηθοποιός που χάρισε εμβληματικούς ρόλους σε παγκόσμια τηλεοπτική ιστορία.Αγαπήθηκε ιδιαίτερα μέσα από σειρές όπως «Τα Πουλιά Πεθαίνουν Τραγουδώντας» και το «Σογκούν». Ο ηθοποιός πέθανε στη Χαβάη από επιπλοκές μετά από εγκεφαλικό επεισόδιο. «Ο αγαπημένος μας Ρίτσαρντ είναι τώρα με τους αγγέλους», ανέφερε σε ανακοίνωσή του ο Μάρτιν Ράμπετ, ο επί χρόνια σύντροφος του Τσάμπερλεϊν.

Val Kilmer

Ο χαμαιλέοντας της υποκριτικής πέθανε την 1η Απριλίου, σε ηλικία 65 ετών απο πνευμονία όπως ανακοινώθηκε. Αρχικά ηθοποιός του θεάτρου, ο Κίλμερ έγινε ευρέως γνωστός μετά από εμφανίσεις σε κωμικές ταινίες, ξεκινώντας από το Άκρως… τρελό και απόρρητο (1984) και Real Genius (1985), την ταινία δράσης Top Gun (1986) καθώς και την ταινία φαντασίας Γουίλοου, η οργή των θρύλων (Willow) (1988).

Ο Κίλμερ κέρδισε την αναγνώριση για την ερμηνεία του ως Τζιμ Μόρισον στο The Doors (1991) του Όλιβερ Στόουν. Η ανοδική πορεία του Κίλμερ συνεχίστηκε, καθώς συχνά έπαιρνε τον ρόλο του πρωταγωνιστή σε ταινίες με θετικές κριτικές, όπως το γουέστερν Σύγκρουση στον πράσινο βάλτο (Tombstone) (1993) και τα αστυνομικά δράματα Ιλιγγιώδης έρωτας (1993) και Ένταση (1995).

“Αν υπάρχει βραβείο για τον πιο αφανή ηγέτη της γενιάς του, ο Κίλμερ θα πρέπει να το πάρει“, έγραψε ο κριτικός Ρότζερ Ίμπερτ. “Έχει υποδυθεί μια σειρά από χαρακτήρες τόσο πειστικούς που είναι πιθανό οι περισσότεροι άνθρωποι, ακόμη και τώρα, να μην το συνειδητοποιούν ότι κοιτούσαν τον ίδιο ηθοποιό“.

Από το 2015 ο Βαλ Κίλμερ πάλευε με τον καρκίνο του λάρυγγα και έκανε μια επέμβαση στην τραχεία που κατέστρεψε τις φωνητικές του χορδές σε σημείο που δυσκολευόταν πολύ να μιλήσει. Υποβλήθηκε επίσης σε χημειοθεραπεία και δύο τραχειοτομές. Το 2020 δημοσίευσε τα απομνημονεύματά του με τίτλο I’m Your Huckleberry: A Memoir. Η μάχη που έδινε για την υγεία του καταγράφηκε στο ντοκιμαντέρ του 2021 με τίτλο Val, το οποίο κατέγραψε θέματα καριέρας και υγείας. Η ταινία έκανε πρεμιέρα στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου των Καννών με την αποδοχή των κριτικών. 

Το 2022, ο Κίλμερ επανέλαβε τον ρόλο του ως Άισμαν, επανασυνδέοντας τον Τομ Κρουζ στο Top Gun: Maverick (2022). Ήταν ένας από τους πιο καλοπληρωμένους ηθοποιούς της δεκαετίας του 1990, με τις ταινίες του να έχουν εισπράξει πάνω από 3,5 δισεκατομμύρια δολάρια στο παγκόσμιο box office.

Πάπας Φραγκίσκος

Στις 21 Απριλίου, ο κόσμος αποχαιρέτησε έναν Ποντίφικα που μίλησε για την ανθρωπιά με σπάνια τόλμη.Ο πάπας των φτωχών, ο μεταρρυθμιστής και προοδευτικός πάπας που άσκησε τα παπικά του καθήκοντα επί 12 χρόνια από το 2013, πέθανε σε ηλικία 88 ετών. Ήταν Αργεντίνος ιερέας και ο 266ος Πάπας της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, ο πρώτος από τη Λατινική Αμερική, ο πρώτος Ιησουίτης πάπας και ο πρώτος που πήρε το όνομα Φραγκίσκος. Εξελέγη στις 13 Μαρτίου 2013 και επέλεξε το όνομα προς τιμήν του Αγίου Φραγκίσκου της Ασίζης. 

Πριν την εκλογή του, υπηρετούσε ως καρδινάλιος, ήταν αρχιεπίσκοπος Μπουένος Άιρες από το 1998 ενώ αναδείχτηκε καρδινάλιος του Σαν Ρομπέρτο Μπελαρμίνο το 2001.

Κατά τη δεύτερη ημέρα του Κονκλαβίου του 2013, μετά από την παραίτηση του Βενεδίκτου ΙΣΤ΄, εξελέγη πάπας. Στην πρώτη του ομιλία, στις 16 Μαρτίου 2013, ο Φραγκίσκος δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι είχε επιλέξει να ονομαστεί προς τιμήν του Αγίου Φραγκίσκου της Ασίζης (1182-1226), επειδή ανησυχούσε ιδιαίτερα για την ευημερία των φτωχών. Εξήγησε ότι, όταν έγινε σαφές κατά τη διάρκεια της εκλογικής διαδικασίας του κονκλάβιου ότι θα εκλεγεί ως νέος επίσκοπος της Ρώμης, ο Βραζιλιάνος καρδινάλιος Κλαούντιο Ούμες τον προσέγγισε και του ψιθύρισε: «Μην ξεχάσεις τους φτωχούς», κάτι που έκανε τον Μπεργκόλιο να σκεφτεί τον Άγιο. Ήταν γνωστός ο θαυμασμός του για τον Άγιο Φραγκίσκο. Μιλώντας για αυτόν, έλεγε ότι «έφερε στον Χριστιανισμό μια ιδέα της φτώχειας ενάντια στην πολυτέλεια, την υπερηφάνεια, την ματαιοδοξία των πολιτικών και εκκλησιαστικών δυνάμεων της εποχής. Άλλαξε την ιστορία». 

ΜΑΪΟΣ – ΙΟΥΝΙΟΣ

Νίκος Γαλανός

Πέθανε στις 19 Μαΐου, αφήνοντας πίσω του μια πορεία γεμάτη γοητεία, ήθος και διακριτικότητα.Η τελευταία του τηλεοπτική του εμφάνιση ήταν στη σειρά «Η Γη της Ελιάς», από όπου είχε αποχωρήσει πριν από την ολοκλήρωση της συνεργασίας του για την 4η σεζόν, λόγω προβλήματος υγείας.

Είχε παντρευτεί δύο φορές και είχε δύο διαζύγια. «Τον πρώτο μου γάμο τον έκανα όταν ήμουν 18 χρόνων, ανήκω σε μια γενιά που ο γάμος ήταν θεσμός. Εμείς το θέλαμε, ήμασταν 1,5 χρόνο μαζί και μετά από πέντε μήνες γάμου χωρίσαμε» είχε πει σε συνέντευξή του. Ακολούθησε ο δεύτερος γάμος του στα 35 του με την τότε πασίγνωστη πρωταγωνίστρια Κατερίνα Μαραγκού. Οι δυο τους ερωτεύτηκαν κεραυνοβόλα στη «Μενεξεδένια Πολιτεία», όπου πρωταγωνιστούσαν.

Ο ίδιος ο Νίκος Γαλανός είχε πει για την έγγαμη ζωή: «Ο γάμος δεν μου πάει καθόλου. Δεν μου έχει λείψει να έχω ένα παιδί. Δεν έπιασα ποτέ τον εαυτό μου να σκέφτεται “να είχα οικογένεια και να μεγαλώνω παιδιά”. Πάντα μου άρεσε να είμαι ελεύθερος κι έτσι να λειτουργώ, όπως μου έρχεται, χωρίς υποχρεώσεις».

Αργότερα είχε σχέση με την Κάτια Δανδουλάκη. Αρραβωνιάστηκαν αλλά ποτέ δεν παντρεύτηκαν. Χώρισαν και προτίμησαν να παραμείνουν καλοί φίλοι.

Κατερίνα Γιουλάκη

Στις 9 Ιουνίου, έφυγε μια ηθοποιός που χάρισε γέλιο και τρυφερότητα σε δεκάδες ρόλους σε ηλικία 87 ετών.Έχει γίνει κυρίως γνωστή από κωμικούς ρόλους στον κινηματογράφο και αργότερα στην τηλεόραση. Αξίζει να επισημανθεί η εμφάνισή της στην τηλεόραση στις αρχές της δεκαετίας του 1970 με τη σειρά Η κοκορόμυαλη, στα μέσα της δεκαετίας του ’80 με τη σειρά «Τα λιονταράκια του κυρ-Ηλία» και «Η κυρία μας» όπως και την περίοδο 1990 – 1992 στην τηλεοπτική σειρά «Το ρετιρέ» του Γιάννη Δαλιανίδη.

Έχει τιμηθεί με το Βραβείο Εταιρίας Ελλήνων Θεατρικών Συγγραφέων το 1996.

ΙΟΥΛΙΟΣ

Ηρώ Καριοφύλλη

Η δημοσιογράφος του ALPHA έφυγε την 1η Ιουλίου, στα 57 της, έπειτα από γενναία μάχη με τον καρκίνο.Της «χτύπησε την πόρτα» πριν από περίπου δύο χρόνια, ωστόσο το τελευταίο εξάμηνο πήρε μία πιο επιθετική μορφή και η ίδια παρόλο που ήθελε πολύ να τον νικήσει και να συνεχίσει να ζει, δεν τα κατάφερε.

Γεράσιμος Μιχελής

Ο αγαπημένος «κακός» του Παρά Πέντε πέθανε στις 15 Ιουλίου, νικημένος από τη νόσο του κινητικού νευρώνα.Η Τζούλη Σούμα αποκάλυψε, ότι τον τελευταίο χρόνο,  ίδιος είχε χάσει τη φωνή του και επικοινωνούσαν μέσω μηνυμάτων, ενώ τον τελευταίο μήνα της ζωής του, ο Γεράσιμος Μιχελής έμεινε σχεδόν παράλυτος.

«Πέρασε μία πάρα πολύ δύσκολη ασθένεια. Ήταν ένας άνθρωπος βαθύτατα ευγενής, δοτικός στη δουλειά του. Για εμάς τους φίλους του ήταν ένα χάδι, ένα διαμάντι. Είμαστε συντετριμμένοι παρόλο που τον τελευταίο μήνα ήταν σχεδόν παράλυτος, είχε καταπέσει. Έπαθε ανακοπή και σε 5 μέρες έφυγε από τη ζωή. Όσο κι αν το περιμένεις, δεν μπορείς να το αποδεχτείς. Ήταν καταπληκτικός ηθοποιός (…) 

Ozzy Osbourne

Στις 22 Ιουλίου, έφυγε ένας θρύλος του heavy metal, ο «Πρίγκιπας του Σκότους».Λίγες μόλις ημέρες μετά από την τελευταία συγκλονιστική εμφάνισή του επί σκηνής, ο Ozzy Osbourne έφυγε από τη ζωή στα 76 του χρόνια στις 22 Ιουλίου, κλείνοντας το κεφάλαιο μιας μυθικής εποχής για το heavy metal. Eίδωλο γενεών ο Ozzy δεν ήταν απλά ένας μουσικός αλλά ένας θρύλος. O John Michael Osbourne όπως ήταν το πραγματικό όνομα του, γεννημένος το 1948 σε μια φτωχή οικογένεια στο Birmingham, έγινε διάσημος τη δεκαετία του 1970 ως «Πρίγκιπας του Σκότους», εμβληματικός frontman των Black Sabbath, με τραγούδια όπως τα “War Pigs”, “Iron Man” και “Paranoid”. Ιστορική έχει μείνει η «δαιμονική» σκηνική του παρουσία, με διάφορα σοκαριστικά για την εποχή τερτίπια: Το ψεύτικο αίμα έρεε ποτάμι, ενώ κάποτε είχε δαγκώσει το κεφάλι μιας ζωντανής νυχτερίδας επί σκηνής…

Θανάσης Νάκος

Ο ηθοποιός έφυγε στις 25 Ιουλίου, αφήνοντας πίσω του δεκαετίες θεατρικής προσφοράς. Ο Θανάσης Νάκος συμμετείχε σε πληθώρα κινηματογραφικών παραγωγών, αλλά και σε σειρές και θεατρικά έργα, από το 1981 έως το 2015. Ωστόσο δεν επιδίωξε ποτέ τα φώτα της δημοσιότητας, αλλά φρόντισε να αφήσει έντονο το αποτύπωμά του μέσα από τη δουλειά και τη στάση ζωής του.

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ – ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ

Δημήτρης Κωνσταντάρας

Πέθανε στις 24 Αυγούστου, σε ηλικία 79 ετών.Δημοσιογράφος, συγγραφέας, πολιτικός, παραγωγός της τηλεόρασης και του ραδιοφώνου είχε γεννηθεί στις 9 Οκτωβρίου 1946 στην Αθήνα, καρπός του γάμου του Λάμπρου Κωνσταντάρα με την ηθοποιό Ιουλία Γεωργοπούλου. Έγραφε άρθρα, αναλύσεις και συνεντεύξεις σε διαδικτυακά ιστολογία και βιβλία. Ήταν παντρεμένος με τη Βίκυ Βουρλάκη και είχε δύο παιδιά: την Παυλίνα που είναι σκηνοθέτης, μουσική-ραδιοφωνική παραγωγός και επιχειρηματίας και τον Λάμπρο Κωνσταντάρα που είναι δημοσιογράφος, παρουσιαστής τηλεοπτικών προγραμμάτων και μουσικός-ραδιοφωνικός παραγωγός.

Κώστας Μοναχός

Ο λαϊκός τραγουδιστής έφυγε από τη ζωή στα 76 του.Ο τραγουδιστής, που μεσουράνησε τις δεκαετίες των ’80 και ’90, εισήχθη εκτάκτως στο νοσοκομείο Αγία Όλγα, με συμπτώματα εγκεφαλικού επεισοδίου.

Παρά τις προσπάθειες των γιατρών ο Κώστας Μοναχός δεν κατάφερε να μείνει στη ζωή. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο τραγουδιστής ταλαιπωρούταν και από άλλα θέματα υγείας.

Giorgio Armani

Στις 5 Σεπτεμβρίου, η μόδα αποχαιρέτησε τον άνθρωπο που όρισε το σύγχρονο στιλ.Ο Αρμάνι, ο οποίος ήταν 91 ετών, ήταν γνωστός για το μοντέρνο ιταλικό στυλ και κομψότητα.

Συνδύαζε το ταλέντο του σχεδιαστή με την οξυδέρκεια ενός επιχειρηματία, διευθύνοντας μια εταιρεία με τζίρο περίπου 2,3 δισεκατομμυρίων ευρώ (2,7 δισεκατομμύρια δολάρια) ετησίως.

Robert Redford

Ο κινηματογράφος πένθησε στις 16 Σεπτεμβρίου έναν από τους τελευταίους του μύθους. Ο ηθοποιός, σκηνοθέτης και ιδρυτής του Sundance Institute έφυγε από τη ζωή αφήνοντας πίσω του μια κληρονομιά που ξεπερνά κατά πολύ την εντυπωσιακή του φιλμογραφία: την έμπνευση και τη στήριξη σε χιλιάδες νέες φωνές που βρήκαν μέσα από το Sundance την πρώτη τους ευκαιρία.

Η πορεία του Ρέντφορντ ήταν μια διαδρομή γεμάτη αντιθέσεις: από τις εμπορικές επιτυχίες του Χόλιγουντ —«Butch Cassidy and the Sundance Kid», «The Sting», «All the President’s Men»— μέχρι τις χαμηλών τόνων ταινίες που υπηρέτησε με πάθος ως σκηνοθέτης, ο ίδιος έδειξε πως η λάμψη της διασημότητας μπορεί να συνυπάρξει με την καλλιτεχνική ακεραιότητα. Όμως ίσως το μεγαλύτερο έργο της ζωής του να ήταν η ίδρυση, το 1981, του Sundance Institute. «Ήθελα να δημιουργήσω έναν χώρο όπου οι καλλιτέχνες θα μπορούσαν να δοκιμάσουν, να αποτύχουν και να ξανασηκωθούν χωρίς τον φόβο της αγοράς», είχε δηλώσει.

Claudia Cardinale

Στις 23 Σεπτεμβρίου, έκλεισε ένα χρυσό κεφάλαιο της ευρωπαϊκής κινηματογραφίας.Η Ιταλίδα ηθοποιός Κλαούντια Καρντινάλε, ένας θρύλος του κινηματογράφου της δεκαετίας του 1960, πέθανε σε ηλικία 87 ετών, «έχοντας στο πλευρό της τα παιδιά της», στο Νεμούρ, κοντά στο Παρίσι, όπου είχε εγκατασταθεί εδώ και πολλά χρόνια, ανακοίνωσε ο ατζέντης της, Λοράν Σαβρί.

Η Καρντινάλε, το πραγματικό όνομα της οποίας ήταν Κλοντ Ζοζεφίν Ροζ Καρντινάλε, γεννήθηκε στην Τύνιδα το 1938. Τη δεκαετία του 1960 συνεργάστηκε με τα μεγαλύτερα ονόματα του ευρωπαϊκού και παγκόσμιου κινηματογράφου, όπως τους Λουκίνο Βισκόντι, Φεντερίκο Φελίνι, Ρίτσαρντς Μπρουκς, Σέρτζιο Λεόνε και Μαρτσέλο Μαστρογιάνι.

«Μας αφήνει την κληρονομιά μιας ελεύθερης και εμπνευσμένης γυναίκας, τόσο ως άνθρωπος όσο και ως καλλιτέχνιδα», δήλωσε ο Λοράν Σαβρί στο AFP.

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ – ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ

Διονύσης Σαββόπουλος

Στις 21 Οκτωβρίου, έφυγε μια φωνή που έγινε ιστορία, ποίηση και πολιτική πράξη.Τα τραγούδια του συνιστούν τομή για την ελληνική μουσική γιατί καθιέρωσαν στα νεότερα χρόνια ένα παμπάλαιο είδος που πριν από τον Σαββόπουλο ήταν ακατάτακτο και αταξινόμητο, συγχρονίζοντας έτσι το αίσθημα της ελληνικής παραδοσιακής τραγουδοποιίας με τα σύγχρονα παγκόσμια μουσικά ρεύματα.

Οι ερμηνείες και οι ενορχηστρώσεις του θεωρούνται μοναδικές και αξεπέραστες, ενώ τραγούδια του όπως τα «Φορτηγό», «Περιβόλι του τρελλού», «Μπάλλος», «Βρώμικο ψωμί», «Ρεζέρβα» και «Τραπεζάκια έξω» όσα χρόνια κι αν περάσουν, παραμένουν άφθαρτα και πάντοτε επίκαιρα.

Επίσης, επέλεξε από την αρχή της καριέρας του να σκηνοθετεί ο ίδιος τις παραστάσεις του που έγιναν σημεία αναφοράς τόσο για τη θεατρικότητά τους όσο και για τους χώρους όπου παρουσιάστηκαν.

Ο Σαββόπουλος ανακάλυπτε χώρους που είχαν άλλη χρήση, δημιουργούσε μουσικές σκηνές και τις διαμόρφωνε όπως εκείνος οραματιζόταν.

Ιστορικές είναι για την Ελλάδα η συναυλία του στο Ολυμπιακό Στάδιο της Αθήνας το 1983 και το καλοκαίρι του 2017 στο Καλλιμάρμαρο με την συμμετοχή εξήντα χιλιάδων θεατών.

Τα τραγούδια του ερμηνεύονται στις συναυλίες πολλών ομοτέχνων του, διδάσκονται στα ελληνικά σχολεία, κυκλοφορούν μελέτες για το έργο του και στίχοι του διδάσκονται μεταφρασμένοι στα ιταλικά από την έδρα Ελληνικής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Sapienza της Ρώμης.

Αυτοδίδακτος και προικισμένος δημιουργός, εκπληκτικός περφόρμερ και αφηγητής, ο Σαββόπουλος εξέδωσε 14 κύκλους τραγουδιών σε δίσκους βινυλίου και ακτίνας, καθώς και ζωντανές ηχογραφήσεις εμφανίσεών του.

Όλοι οι δίσκοι του κυκλοφορούν και στο εξωτερικό, παντού όπου υπάρχει ελληνισμός.

Ταξίδεψε πολύ και έγραψε μουσική για τα θέατρα της Αθήνας, για την Επίδαυρο αλλά και για τον κινηματογράφο όπου κέρδισε βραβείο μουσικής για το Happy Day το 1976 αλλά αρνήθηκε να το παραλάβει.

Παρουσίασε στη δισκογραφία, ως μουσικός παραγωγός, νεότερους και πρωτοεμφανιζόμενους συναδέλφους του. Εξέδωσε 5 βιβλία με στίχους, παρτιτούρες και κείμενά του.

Τον Δεκέμβριο του 2003 κυκλοφόρησε την επιτομή του συνόλου των στίχων του, καθώς και δύο βιβλία αφιερωμένα στη ζωή και το έργο του από τον Κώστα Μπλιάτκα και τον Δημήτρη Καράμπελα.

Είχε κατά καιρούς δικές του σειρές εκπομπών, τόσο στην τηλεόραση όσο και στο ραδιόφωνο. Μία από αυτές ήταν και το «Ζήτω το ελληνικό τραγούδι».

Λεό Λέανδρος

Στις 31 Οκτωβρίου, στα 102 του, έφυγε ένας συνθέτης παγκόσμιας εμβέλειας. Ο ερμηνευτής του ύμνου του Παναθηναϊκού, είχε γράψει τραγούδια για τη Νάνα Μούσχουρη, τον Ντέμη Ρούσσο και τον Χούλιο Ιγκλέσιας. Ήταν ωστόσο η συνεργασία του με την κόρη του, Βίκυ Λέανδρος, αυτή που άφησε το μεγαλύτερο και εντονότερο αποτύπωμα.

Ντίμης Κρίτσας

Ο τελευταίος bon vivant της αθηναϊκής κοσμικής ζωής έφυγε στις 7 Νοεμβρίου.

O Ντίμης Κρίτσας, με το μοναδικό του χιούμορ και τη λαμπερή, θερμή του προσωπικότητα έφυγε από την ζωή στα 102 του χρόνια στις 7 Νοεμβρίου. Σχεδιαστής μόδας, με μεγάλη καριέρα όχι μόνο στην Ελλάδα, όπου έντυνε τα ανάκτορα, τις πρωταγωνίστριες και την καλή κοινωνία, αλλά κυρίως στην Αμερική, όπου έντυσε socialites και σταρ όπως η Λάνα Τάρνερ και έκανε κουστούμια για μεγάλες κινηματογραφικές και τηλεοπτικές παραγωγές, μεταξύ πολλών άλλων, εξάδελφος της Μελίνας Μερκούρη, αγαπημένος της Αθηναϊκής elite και της εφοπλιστικής παροικίας,

Alice & Ellen Kessler

Στις 17 Νοεμβρίου, οι θρυλικές δίδυμες επέλεξαν να φύγουν μαζί, όπως έζησαν.Oι Alice και Ellen Kessler επέλεξαν να φύγουν από τη ζωή μαζί στην κατοικία τους στο Γκρύνβαλντ σε ηλικία 89 ετών, μέσω ιατρικά υποβοηθούμενου θανάτου. Οι αδελφές Kessler, γνωστές ως Kessler Twins, αποτέλεσαν ένα διάσημο δίδυμο της ευρωπαϊκής σκηνής, αφήνοντας έντονο το στίγμα τους στις δεκαετίες του ’50 του ‘60 και του ‘70.Στην Ελλάδα έγιναν η έμπνευση για να ξεκινήσουν την καριέρα τους οι αδελφές Μπρόγερ που θαύμαζαν το καλλιτεχνικό δίδυμο και ήθελαν να ακολουθήσουν τα βήματά τους. Η απόφασή τους να «αφήσουν τον κόσμο μαζί, όπως έζησαν» — όπως αναφέρουν δημοσιεύματα — αντικατοπτρίζει τον βαθύ δεσμό που ένωνε τις δύο δίδυμες αδελφές σε όλη τους τη ζωή.

Ornella Vanoni

Στις 21 Νοεμβρίου, η Ιταλία αποχαιρέτησε μία από τις σπουδαιότερες φωνές της.Η Ornella Vanoni απεβίωσε στις 21 Νοεμβρίου 2025, σε ηλικία 91 ετών, στο σπίτι της στο Μιλάνο, έπειτα από καρδιακή ανακοπή.

Στις δεκαετίες του ‘60 και του ’70 η τραγουδίστρια με την χαρακτηριστική, δραματικά εκφραστική φωνή ήταν ιδιαίτερα δημοφιλής όχι μόνο στην Ιταλία αλλά και στην Ελλάδα με επιτυχίες όπως το «Io ti daro di piu» και «L’appuntamento».

Από τα τέλη του ’50 ξεκίνησε να τραγουδά με μια φωνή γεμάτη συγκίνηση, και η καριέρα της γρήγορα απογειώθηκε διαρκώντας επτά δεκαετίες.

Έχει πουλήσει περισσότερα από 55 εκατομμύρια δίσκους.

Το 2004 όταν το «L’appuntamento» ακούστηκε στην ταινία “Ocean’s Twelve” η φήμη της έφτασε και στην άλλη άκρη του Ατλαντικού.