Explainer:Ευρώπη στη μέγγενη “διπλής απειλής”- Τραμπ-Πούτιν ενισχύουν την ακροδεξιά, κι αυτό μας αφορά

Ενώ η Ευρώπη θεωρεί πώς βρίσκεται υπό “ρωσική απειλή” και επιχειρεί παράλληλα να αποκτήσει ρόλο στην επόμενη μέρα του ουκρανικού και μέσω της “πολεμικής οικονομίας” (SAFE, ReArm) να αποκτήσει κοινή πολιτική άμυνας, δέχεται μία άλλου τύπου “εισβολή”, αυτή τη φορά πολιτική, με αιχμή του δόρατος τη νέα Εθνική Στρατηγική Ασφαλείας (NSS) του Ντόναλντ Τραμπ.

Υπό μία έννοια αντιμετωπίζει διπλή εισβολή, την πρώτη που μοιάζει προφανής, ιδιαίτερα εάν η Ρωσία κατοχυρώσει τον γεωπολιτικό της ρόλο στο εδαφικό (περιοχές που έχει κατακτήσει στην ανατολική Ουκρανία), την δεύτερη, με την απόσυρση των εγγυήσεων ασφαλείας των ΗΠΑ, και, ακόμα περισσότερο την άμεση ή έμμεση προώθηση των “πατριωτικών κομμάτων”, δηλαδή της ακροδεξιάς, από το νέο αμερικανικό δόγμα.

Δεν πρόκειται για υπόθεση εργασίας πλέον. Όταν προ μηνών ο τότε υπουργός Αποτελεσματικότητας της νέας διοίκησης Τραμπ, Έλον Μασκ εκδήλωνε την στήριξή του στο γερμανικό AfD, η αντίδραση του Βερολίνου ήταν μάλλον ήπια. Το ίδιο και της κυβέρνησης των Εργατικών του Κιρ Στάρμερ στο Λονδίνο, όταν, πάλι ο Μασκ, χλεύαζε τον Βρετανό πρωθυπουργό και εγκωμίαζε τον Νάϊτζελ Φαρατζ. Η ανησυχία στην Ευρώπη άρχισε να εντείνεται μετά από εκείνη την προσβλητική επίθεση του αντιπροέδρου Τζέϊ Ντι Βανς σε συνέδριο στο Μόναχο. Τώρα πιά, δεν είναι ο ακραίος και ίσως γραφικός Μασκ, ούτε οι τροχιοδεικτικές βολές του Αμερικανού αντιπροέδρου, είναι η επίσημη θέση και στρατηγική των Ηνωμένων Πολιτειών. Η ανάρτησή του στο (δικό του) X, μετά το πρόστιμο που του επιβλήθηκε από τις υπηρεσίες των Βρυξελλών είναι δηλωτικό των προθέσεών του συστήματος Τραμπ.

Pretty much https://t.co/0hspV4roFj

— Elon Musk (@elonmusk) December 7, 2025

Ο Ντόναλντ Τραμπ επιβεβαιώνει ότι είναι ένα loose cannon (ένας ανεξέλεγκτος άνθρωπος που μπορεί να προκαλέσει τεράστια ζημιά), και ο,τιδήποτε έως τώρα θεωρούνταν εικασία είναι πραγματικότητα. Καθόλου τυχαίο, βεβαίως, ότι η Μόσχα (με δηλώσεις Πεσκόφ και Μεντβέντεφ) συμφωνεί με τη νέα Εθνική Στρατηγική Ασφαλείας του Αμερικανού προέδρου, την ίδια ώρα που η Ουάσιγκτον υιοθετεί τις περισσότερες από τις θέσεις της Μόσχας για τα ουκρανικά εδάφη και ανοίγει τον δρόμο για την επιστροφή της Ρωσίας στη διεθνή σκηνή και οικονομία.

Αρκετές ευρωπαϊκές χώρες θα έχουν εκλογές τα επόμενα δύο χρόνια, ενώ σε αρκετές απ΄ αυτές υπάρχουν ήδη κυβερνήσεις ακροδεξιάς κατεύθυνσης ή με τη συμμετοχή και ακροδεξιών κομμάτων.

Η Ουγγαρία, η Τσεχία, η Σλοβακία, για παράδειγμα, θεωρούνται ήδη εμμέσως πολιτικά “franchise” του MAGA, ενώ οι “Εναλλακτικοί για τη Γερμανία” (AfD) έχουν προσπεράσει στις δημοσκοπήσεις τους Χριστιανοδημοκράτες και απειλούν να εκπορθήσουν αρκετά ομόσπονδα κρατίδια στις τοπικές εκλογές που θα διεξαχθούν το επόμενο διάστημα. Το κόμμα του Φάρατζ στο Ηνωμένο Βασίλειο καταγράφει πρωτιά στις μετρήσεις με μεγάλη διαφορά από τους Εργατικούς και δεν είναι θεωρητικά πιά το σενάριο μιας ξενοφοβικής και αντιευρωπαϊκής κυβέρνησης στο Λονδίνο.

Το μεγάλο στοίχημα του τραμπικού δόγματος θα είναι, βεβαίως, η Γαλλία, η οποία οδηγείται σε προεδρικές εκλογές το 2027 -χωρίς να αποκλείεται να καταρρεύσει νωρίτερα ο Εμανουέλ Μακρόν-, κι εκεί είναι πολύ πιθανό ο Ντόναλντ Τραμπ να παίξει δυναμικά το χαρτί της επιρροής υπέρ του κόμματος της Μαρίν Λεπέν.

Η Ελλάδα μοιάζει (ακόμα) να είναι αρκετά μακριά απ΄ όλα αυτά. Οι ΗΠΑ επενδύουν στον γεωπολιτικό ρόλο της χώρας, εγκαθιστούν εδώ το στρατηγείο των ενεργειακών του συμφερόντων, και η ανάγκη μιας εδραιωμένης σταθερότητας ίσως δεν προσφέρεται για την προώθηση “πατριωτικών κομμάτων”. Όμως, Κυριάκος Βελόπουλος (που πληροί και τις προδιαγραφές φιλορωσισμού) και Αφροδίτη Λατινοπούλου, ομνύουν στην αντιμεταναστευτική πολιτική του Αμερικανού προέδρου και γενικώς τον έχουν ως πολιτικό πρότυπο. Εάν στην εξίσωση των επόμενων εκλογών μπει και ένα κόμμα του Αντώνη Σαμαρά, ο οποίος επίσης υπηρετεί την ατζέντα Τραμπ, πριν τον… Τραμπ, τότε ουδείς μπορεί να αποκλείσει κάποια έμμεση πριμοδότηση από τον “θείο Σαμ”.

Θεωρητικό, ακόμα, το ερώτημα, αλλά “πώς θα ήταν μία Ευρώπη με αρκετές τραμπικού τύπου κυβερνήσεις (αλά Όρμπαν), ή με ισχυρά ακροδεξιά κόμματα στην αντιπολίτευση;”.

Η αντίδραση-αντίσταση του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Αντόνιο Κόστα είναι μέχρι τώρα η πιό ηχηρή απάντηση στο “δόγμα Τραμπ”: «Οι Αμερικανοί δεν θα αποφασίζουν ποια κόμματα είναι καλά ή κακά στην Ευρώπη. Αυτή την απόφαση την παίρνουν μόνο οι Ευρωπαίοι ψηφοφόροι», είπε. Ο Ντόναλντ Τουσκ, από την άλλη, πιό μετριοπαθής, προσπάθησε να εξηγήσει στην Αμερική ότι το πρόβλημά της δεν είναι η Ευρώπη.

Όμως, οι ΗΠΑ εμφανίζονται να πιέζουν την Ευρώπη να αναλάβει περισσότερες υποχρεώσεις όσον αφορά στην ασφάλεια της στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ, ενώ η νέα εθνική στρατηγική των ΗΠΑ για την ασφάλεια είναι ξεκάθαρα αντιευρωπαϊκή.

Στο μείγμα έρχεται να προστεθεί το πρόσφατο πρόστιμο που επέβαλλε η Κομισιόν στο X του Ίλον Μασκ για παραβιάσεις της Νομοθεσίας για τις ψηφιακές υπηρεσίες (DSA), το οποίο προκάλεσε αντιδράσεις από την κυβέρνηση Τραμπ, όσο κι από τον ίδιο τον Μασκ, ο οποίος μεταξύ άλλων χαρακτήρισε την Ευρώπη ως «γραφειοκρατία αντί για δημοκρατία».