Φοιτητική μελέτη σε… άλλη διάσταση στη Δανία… Το απόλυτο νησιωτικό καταφύγιο πριν τις εξετάσεις
Η Ungdomsøen, μια τεχνητή νησίδα κοντά στην Κοπεγχάγη, μετατρέπεται σε χώρο συγκέντρωσης, χαλάρωσης και μελέτης για φοιτητές ενόψει εξετάσεων.
Οι εξετάσεις συχνά συνδέονται με άγχος, ατελείωτες ώρες διαβάσματος και την αγωνιώδη αναζήτηση του κατάλληλου μέρους για μελέτη. Αλλά τι θα γινόταν αν μπορούσατε να αφήσετε όλα αυτά πίσω και να απομακρυνθείτε από κάθε είδους περισπασμό;
Ένα μικρό νησί ανοιχτά των ακτών της Δανίας, σε απόσταση περίπου 30 λεπτών με καράβι από την Κοπεγχάγη, προσφέρει ακριβώς αυτή τη δυνατότητα. Το νησί Ungdomsøen, που σημαίνει «Νησί της Νεολαίας», είναι ένα πρώην ναυτικό οχυρό το οποίο φιλοξενεί φοιτητές πανεπιστημίων σε ένα ειδικά οργανωμένο retreat μελέτης, σχεδιασμένο ώστε να τους βοηθήσει να συγκεντρωθούν στην ύλη τους, αλλά και να χαλαρώσουν. Το νησί διαχειρίζεται το Ίδρυμα Ungdomsøen, μία ΜΚΟ που οργανώνει αυτή τη δράση για φοιτητές της πρωτεύουσας που θέλουν να ξεφύγουν από τη ρουτίνα.
Η υπεύθυνη του προγράμματος, Mina Kjeldsen, δηλώνει πως στόχος είναι να προσφερθεί σε φοιτητές κάθε προέλευσης ένας προσιτός χώρος για συγκέντρωση και αλληλοϋποστήριξη στην προετοιμασία των εξετάσεων. «Όταν είναι δύσκολο να τελειώσεις την εργασία σου και αισθάνεσαι στρες, είναι ωραίο να νιώθεις ότι δεν είσαι μόνος», τονίζει η Kjeldsen.
Σύμφωνα με την ίδια, το πρόγραμμα συγκεντρώνει κάθε φορά 20 έως 40 φοιτητές για λίγες μέρες κοινοβιακής διαβίωσης, ακαδημαϊκής εργασίας και δομημένου ελεύθερου χρόνου. Οι συμμετέχοντες φτάνουν στο νησί με καράβι και ενθαρρύνονται να αποσυνδεθούν πλήρως από την καθημερινότητα της πόλης. Η τεχνητή νησίδα των 70.000 τ.μ. προσφέρει καθαρό αέρα, άπλετο χώρο και μια ηρεμία που έρχεται σε αντίθεση με τον έντονο ρυθμό ζωής στην ηπειρωτική χώρα.
Η Sol Rem Rasmussen, συντονίστρια της δράσης και εθελόντρια στο Ungdomsøen, εξηγεί: «Πάντα άκουγα παράπονα για το πόσο δύσκολο είναι να βρεις μέρος για διάβασμα στην Κοπεγχάγη. Κάθε καφέ γεμίζει γρήγορα, αποσπάσαι εύκολα, και στο πανεπιστήμιο δεν αντέχεις πια γιατί είσαι εκεί καθημερινά». Προσθέτει: «Εδώ δεν υπάρχει θόρυβος – μόνο ήλιος, γαλάζιος ουρανός και όμορφα σημεία για μελέτη. Δεν έχεις επιλογή να αγχωθείς από την καθημερινότητά σου. Φεύγεις κυριολεκτικά μακριά».
Μια εναλλακτική εμπειρία μελέτης
Κατά τη διάρκεια της ημέρας, οι φοιτητές δουλεύουν σε ομαδικές εργασίες, γραπτές εξετάσεις ή διπλωματικές. Άλλοι έρχονται μόνοι τους, άλλοι με συμφοιτητές. Ο Andreas, φοιτητής Αγγλικής Φιλολογίας, έμαθε για το retreat όταν αντιμετώπιζε έντονο άγχος για τη διπλωματική του και θεώρησε πως ήταν η ιδανική ευκαιρία να αποστασιοποιηθεί από τους περισπασμούς της πόλης. Έθεσε ως στόχο να γράψει 15-20 σελίδες προσχεδίου κατά τη διαμονή του στο νησί.
Η Angelyn, φοιτήτρια Προϊστορικής Αρχαιολογίας, συμμετείχε για δεύτερη φορά καθώς θεωρεί πως τα διαλείμματα στη φύση την αναζωογονούν. «Πρέπει επίσης να ξυπνάμε όλοι μαζί την ίδια ώρα, κάτι που βοηθά στη συγκέντρωση – δεν μένεις απλά στο κρεβάτι», εξηγεί. Η Mareike, φοιτήτρια Κοινωνικής Επιχειρηματικότητας και Διοίκησης στο Πανεπιστήμιο Ρόσκιλντε, δηλώνει: «Είναι πολύ διαφορετικό από το να κάθεσαι στη βιβλιοθήκη με όλους τους άλλους και να αγχώνεσαι. Είναι υπέροχο που υπάρχει ένα τέτοιο μέρος».
Σύμφωνα με περιβαλλοντικούς ψυχολόγους, η απομόνωση που προσφέρει ένα τέτοιο περιβάλλον μπορεί πραγματικά να βοηθήσει στη διαχείριση του άγχους και στη βελτίωση της συγκέντρωσης των φοιτητών. Όπως εξηγεί ο Freddie Lymeus, ερευνητής περιβαλλοντικής ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο Uppsala της Σουηδίας: «Ένα σημαντικό στοιχείο για να ξανακερδίσεις τη συγκέντρωση είναι η μείωση των περισπασμών μέσω της απομάκρυνσης από τη συνηθισμένη ρουτίνα σε ένα χώρο όπου τίποτα δεν τραβάει την προσοχή σου».
Εκτός από την αλληλοϋποστήριξη μεταξύ συνομηλίκων, το retreat παρέχει και επαγγελματική επίβλεψη: διδάσκοντες από το Pανεπιστήμιο Ρόσκιλντε καλούνται για ατομικές συνεδρίες καθοδήγησης φοιτητών που εργάζονται σε μακροσκελή projects ή διπλωματικές εργασίες. Η ερευνήτρια Mette Apollo Rasmussen σημειώνει: «Έχουμε συνεδρίες διάρκειας 45 λεπτών όπου οι φοιτητές μας μιλούν για την έρευνά τους. Έτσι έχουμε χρόνο να εμβαθύνουμε πραγματικά στα θέματα του καθενός».
Οι ερευνητές επισημαίνουν ότι η απομόνωση του νησιού ενισχύει τη συγγραφική διαδικασία. Η Maria Duclos Lindstrøm, επίσης ερευνήτρια στο Πανεπιστήμιο Ρόσκιλντε, συμπληρώνει: «Η συγκέντρωση είναι εξαιρετικά σημαντική… Εδώ δεν μπορείς απλά να φύγεις – το καράβι αναχωρεί αύριο! Οπότε μένεις μέσα στη διαδικασία σου: όταν κολλάς κάνεις ένα διάλειμμα, αλλά συνεχίζεις μέχρι να προχωρήσεις».
Κοινές στιγμές χαλάρωσης στη φύση
Το πρόγραμμα συνδυάζει έντονη ακαδημαϊκή εργασία με στιγμές χαλάρωσης και κοινωνικοποίησης. Τα βράδια οι συμμετέχοντες μαγειρεύουν μαζί, τρώνε γύρω από κοινό τραπέζι κι απολαμβάνουν σάουνα δίπλα στη θάλασσα ή μια βουτιά. Στόχος είναι όχι μόνο η επαφή με το αντικείμενο σπουδών αλλά και μεταξύ των ίδιων των φοιτητών.
«Όταν μαγειρεύεις μαζί και συζητάς, αυτό αφαιρεί πίεση», λέει η Rasmussen. «Βλέπεις τους άλλους σε διαφορετικά πλαίσια και αυτό βοηθά στο μοίρασμα των δυσκολιών που αντιμετωπίζουν στη μελέτη». Οι διοργανωτές πιστεύουν ότι αυτό το ανεπίσημο σύστημα υποστήριξης είναι εξίσου σημαντικό με κάθε ακαδημαϊκή βοήθεια – πολλοί συμμετέχοντες γνωρίζονται μεταξύ τους κατά τη διάρκεια του retreat κι αποκτούν κοινές εμπειρίες ή νέες οπτικές.
Η Lindstrøm αναφέρει: «Μόλις συζητήσαμε με μια ομάδα που είπε ότι είναι πραγματικά ωραίο να μιλάς με άλλους για το πώς νιώθεις σχετικά με τη διπλωματική σου – συχνά δεν συζητάμε τα συναισθήματα αυτά». Οι συμμετέχοντες κοιμούνται είτε σε κοιτώνες είτε σε υπαίθρια καταλύματα ενώ έχουν τη δυνατότητα να περνούν τον περισσότερο χρόνο έξω διαβάζοντας, περπατώντας ή ξεκουραζόμενοι.
Ο Mattias, φοιτητής Ανάπτυξης Προϊόντων & Τεχνικής Ενσωμάτωσης στο Copenhagen School of Design and Technology, δηλώνει: «Αυτό που περιμένω πιο πολύ είναι σίγουρα ο ύπνος έξω στη φύση – αλλά φυσικά και το διάβασμα ταυτόχρονα».
Φύση, υγεία και ομαδικότητα
Ο Lymeus τονίζει πως τέτοιες πρωτοβουλίες είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικές: «Πρέπει να καταλάβουμε ότι οι φοιτητές πανεπιστημίων έχουν γενικά χειρότερη ψυχική υγεία απ’ όσο θα έπρεπε λόγω κοινωνικοοικονομικού υπόβαθρου». Σύμφωνα με τον ίδιο, η επαφή με τη φύση – ειδικά όταν συνδυάζεται με ομαδικές δραστηριότητες – αποτελεί μέρος της λύσης.
«Πλήθος ερευνών δείχνουν ότι όταν βρισκόμαστε σε επαφή με τη φύση μειώνεται το στρες, επανέρχεται η δημιουργικότητα και η συγκέντρωση ενώ βελτιώνονται η διάθεση κι άλλα στοιχεία που βοηθούν στην ακαδημαϊκή επίδοση», προσθέτει ο Lymeus.
Νησιωτικό πείραμα συλλογικής μάθησης
Το retreat οργανώνεται από νέους εθελοντές που ζουν στο νησί για έναν χρόνο φιλοξενώντας επισκέπτες και σχεδιάζοντας δράσεις για την ανάπτυξη της νεολαίας. Ελπίδα τους είναι οι φοιτητές όχι μόνο να δουλεύουν πάνω στις εξετάσεις τους αλλά και στον τρόπο που σχετίζονται με τη μάθηση και τους άλλους.
«Φέρνουμε τις δικές μας αξίες», λέει η Rasmussen. «Δίνουμε έμφαση στη διαφορετικότητα και δημιουργούμε χώρο όπου όλοι νιώθουν άνετα – αυτό είναι μέρος αυτού που χτίζουμε εδώ». Το όραμα της Ungdomsøen – που χρηματοδοτείται από τον δήμο Κοπεγχάγης και δανέζικες εταιρείες – είναι «να βοηθήσει τους νέους να ανακαλύψουν τι μπορούν να πετύχουν όταν συνδυάζονται συγκέντρωση, συνεργασία κι αίσθηση κοινότητας» μέσα από έναν προσωρινό χώρο μακριά από την καθημερινότητα.
Το κεντρικό κτήριο του νησιού διαθέτει πάνω από 20 υπνοδωμάτια, έχοντας ανακαινιστεί μετά τη μετατροπή του παλιού στρατιωτικού καταλύματος του Πολεμικού Ναυτικού της Δανίας σε χώρο υποδοχής νέων το 2019. Η τεχνητή αυτή νησίδα κατασκευάστηκε το 1894, αποτελώντας τότε το μεγαλύτερο θαλάσσιο οχυρό στον κόσμο – παραμένει δε μέχρι σήμερα το μεγαλύτερο τεχνητό νησί χωρίς σύνδεση ξηράς.
Παρότι πρωτοβουλίες σαν αυτή θεωρούνται αξιέπαινες, ο Lymeus επισημαίνει ότι μπορεί να έχουν υψηλό κόστος εφαρμογής για άλλες πόλεις ή πανεπιστήμια. «Μια άλλη προσέγγιση θα ήταν η αναδιαμόρφωση των χώρων στους οποίους ζούμε ώστε γενικότερα να υποστηρίζουν τέτοιου τύπου δραστηριότητες», σημειώνει ο ίδιος.
«Είναι μια πολύ ενδιαφέρουσα πρωτοβουλία κι αρκετά πανεπιστήμια θα μπορούσαν πιθανόν να αξιοποιήσουν περισσότερο τους ήδη υπάρχοντες χώρους τους», καταλήγει ο Lymeus.