ΕΛΤΑ/ Ευθύνες, αλήθειες, μύθοι, και λύσεις- Τι πραγματικά συμβαίνει σε άλλες χώρες

Το δίλημμα που θέτει ευθέως η κυβέρνηση σχετικά με την ανάγκη εξυγίανσης των ΕΛΤΑ που ακολουθούν την τάση διεθνώς σχετικά με τη συρρίκνωση του ταχυδρομικού έργου των δημόσιων εταιρειών, είναι “ή κλείνουν καταστήματα για να περιοριστεί το κόστος, ή μπαίνει, κάποια στιγμή, λουκέτο συνολικά στον οργανισμό”.

Κυβερνητικά στελέχη, αλλά και ο διευθύνων σύμβουλος των ΕΛΤΑ Γρ. Σκλήκας, παραθέτουν, προς ενίσχυση του διλήμματος, στοιχεία για την συρρίκνωση των αντίστοιχων εθνικών ταχυδρομικών εταιρειών σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες.

Τα στοιχεία είναι ακριβή, αποτελεί γεγονός αυτή η τάση, αν και δεν παρατίθενται πρόσθετα στοιχεία ως προς το τι είδους δραστηριότητες ανέπτυξαν και αναπτύσσουν αυτές ώστε να εξισορροπήσουν τις ζημίες και να αναζητήσουν έσοδα στη νέα επιχειρηματική και κοινωνική πραγματικότητα.

Τι συμβαίνει σε ευρωπαϊκές χώρες

Για παράδειγμα, η γερμανική Deutsche Post κλείνει τμήμα του δικτύου της σταδιακά τα τελευταία περίπου δέκα πέντε χρόνια και προσανατολίζεται στην αγορά των logistics/depots, στη Γαλλία, όπου συμβαίνει το ίδιο (και πάλι σε βάθος χρόνου), τα ταχυδρομεία μετατρέπονται σε “banques postales” και παρέχουν τραπεζικές υπηρεσίες, στην Ολλανδία η NL Post συγχωνεύεται με την Sandd και εκσυγχρονίζει πλήρως το δίκτυο ταχυμεταφορών, μειώνοντας σημαντικά τον χρόνο παράδοσης, ώστε να είναι ανταγωνιστική στις ιδιωτικές εταιρείες. Στην Πορτογαλία κλείνουν οι μη βιώσιμες μονάδες της CTT Correios, το δίκτυό της, από την άλλη, μετατρέπεται σταδιακά σε public limited company, στο Ηνωμένο Βασίλειο, όπου έκλεισαν καταστήματα της Royal Mail, από το 2010 έως σήμερα, η εταιρεία μπήκε στο Χρηματιστήριο και αντλεί κεφάλαια, αν και διογκώνεται το κίνημα (πολιτικά και κοινωνικά) για επανεθνικοποίηση.Και στην Ιταλία, ανάλογη πολιτική απόφαση προκάλεσε μεγάλες αντιδράσεις, ωστόσο, κι εκεί, έχει γίνει ιδιωτικοποίηση μετοχών (Restructuring λόγω deregulation).

Ο “ξαφνικός θάνατος” και οι ευθύνες Σκλήκα

Γενικά, σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες είναι ακριβές ότι συντελείται συρρίκνωση των δημοσίων ταχυδρομείων, ωστόσο αυτό συμβαίνει σε βάθος 15αετίας. Πουθενά δεν έχει σημειωθεί “ξαφνικός θάνατος”, δηλαδή, ανακοίνωση την Παρασκευή και κλείσιμο καταστημάτων τη Δευτέρα!

Επίσης, σχεδόν σε όλες τις χώρες (και σε αυτές με πολύ πιό αναπτυγμένο ….φιλελευθερισμό από τον δικό μας), οι δημόσιες εταιρείες έχουν φροντίσει να αναπτύξουν κάθε δυνατή σύγχρονη υπηρεσία, από δυναμικά courrier, μέχρι υπηρεσίες e-commerce, εισαγωγή στο Χρηματιστήριο και άλλα πολλά.

Ο κ. Σκλήκας, ο οποίος δέχθηκε σφοδρές επιθέσεις από τους βουλευτές της Ν.Δ, δεν έχει εξηγήσει ακόμα τι ακριβώς έχουν κάνει τα ΕΛΤΑ για να αποφύγουν, ή να περιορίσουν, αυτό που εμφανίζει ως “do or die”. Για παράδειγμα, τι ακριβώς συνέβη με τα 250 εκατ. της αύξησης μετοχικού κεφαλαίου πριν 2-3 χρόνια, ή γιατί τα ΕΛΤΑ-Courrier παραμένουν ακόμα έτη φωτός πίσω από τις δυναμικά αναπτυσσόμενες αντίστοιχες ιδιωτικές εταιρείες.

Και σε κάθε περίπτωση, μπορεί όντως τα ΕΛΤΑ να υπήχθησαν στο Υπερταμείο που ιδρύθηκε επί ΣΥΡΙΖΑ, κατόπιν απαίτησης των δανειστών, όμως στον ίδιο τον ιστότοπο του αναφέρει ρητά:

Τα Ελληνικά Ταχυδρομεία (ΕΛΤΑ), δραστηριοποιούνται στην παροχή ταχυδρομικών υπηρεσιών, προϊόντων φιλοτελισμού, χρηματοοικονομικές και τραπεζοασφαλιστικές υπηρεσίες και προϊόντων δικτύου λιανικής. Αποτελούν τον φορέα παροχής Καθολικής Υπηρεσίας για παροχή ταχυδρομικών υπηρεσιών με συγκεκριμένα κριτήρια ποιότητας και προσιτότητας για όλη την επικράτεια, διαθέσιμων σε κάθε πολίτη, ανεξάρτητα από το σημείο της Ελληνικής Επικράτειας στο οποίο βρίσκεται. Αποτέλεσμα αυτής της δέσμευσης, σε συνδυασμό με τη γεωγραφική μορφολογία του Ελλαδικού χώρου, είναι η διατήρηση και λειτουργία ενός εκτεταμένου ταχυδρομικού δικτύου, με ταχυδρομικά καταστήματα και πρακτορεία σε όλη την επικράτεια και η προσφορά υπηρεσιών σε όλο το εύρος του δικτύου.

Η δέσμευση του Υπερταμείου αίρεται με το κλείσιμο των καταστημάτων, χωρίς, μάλιστα, να ανακοινώνεται το σχέδιο εξυγίανσης, και ο νέος τρόπος λειτουργίας που θα καλύπτει την αποστολή των ΕΛΤΑ.

Η “βόμβα” του Δημογραφικού και κάποιες λύσεις

Η επίκληση της “επικοινωνιακής αστοχίας” αποτελεί γραμμή αμύνης για την κυβέρνηση, όμως, όπως δηλώνεται αρμοδίως, ενημέρωση υπήρχε, αφού είχαν προηγηθεί συσκέψεις με την διοίκηση των ΕΛΤΑ. Μπορεί, όντως, να μην είχε πλήρη γνώση η κυβέρνηση των λεπτομερειών- π.χ πόσα καταστήματα θα έκλειναν και που ακριβώς βρίσκεται καθένα απ΄ αυτά.

Όταν, όμως, ο ίδιος ο πρωθυπουργός έχει πλειστάκις επισημάνει, και μάλιστα σε δραματικούς τόνους, το οξύτατο πρόβλημα του δημογραφικού, και έχει ανακοινώσει μέτρα για να μην συρρικνωθεί ο πληθυσμός σε απομακρυσμένες περιοχές της επικράτειας, το κλείσιμο των καταστημάτων των ΕΛΤΑ κινείται αντίθετα. Όταν, δε, τα καταστήματα αυτά λειτουργούν, όχι μόνο ως ταχυδρομεία, αλλά και ως τραπεζικά υποκαταστήματα (που έχουν κλείσει προ πολλού), εύκολα αντιλαμβάνεται κανείς ότι καθιστούν ακόμα πιό δύσκολη την καθημερινότητα των κατοίκων αυτών των περιοχών.

Υπάρχει λύση; Η απάντηση δεν είναι εύκολη. Εφόσον επικαλεστεί κανείς το κόστος λειτουργίας και τον κίνδυνο χρεοκοπίας του οργανισμού, τότε η συρρίκνωση ακούγεται ως αναγκαία. Από την διοίκηση των ΕΛΤΑ, από έναν διευθύνοντα σύμβουλο που έχει μπροστά του μόνο excel με αριθμούς, και αποφεύγει να εξηγήσει τι έκανε έως σήμερα για να μην φτάσει στη συρρίκνωση, δεν περιμένει κανείς πολλά. Οι αποφάσεις πρέπει να ληφθούν από την κυβέρνηση, κι αν η Κομισιόν απαγορεύει την οικονομική ενίσχυση του οργανισμού στην απελευθερωμένη αγορά των ταχυμεταφορών, πρέπει να σκεφτεί άλλες λύσεις.

Με γνώμονα, βασικά, να προσφέρονται οι υπηρεσίες σε κάθε Έλληνα, και σε κάθε σημείο της επικράτειας (όπως προβλέπει η αποστολή του οργανισμού), και, ταυτόχρονα, να αρθεί το κύμα φυγής των ανθρώπων. Μία ιδέα, για παράδειγμα, έρχεται από το μακρινό 2003 και είχε διατυπωθεί, τότε, από τον έμπειρο στα αυτοδιοικητικά Σταύρο Μπένο, που αν και προέρχεται από το ΠΑΣΟΚ είχε επιλεγεί από τον πρωθυπουργό για την εφαρμογή του σχεδίου οικονομικής ανάταξης της Βόρειας Εύβοιας, μετά τις καταστροφικές πυρκαγιές και πλημμύρες. Ο κ. Μπένος είχε προτείνει να ιδρυθούν “πολυδύναμα ΚΕΠ” σε πολλές περιοχές της χώρας, ειδικά σε αυτές που βρίσκονται αρκετά μακριά από τα αστικά κέντρα, ώστε εκεί να μπορούν οι πολίτες να βρουν όλες τις υπηρεσίες που επιθυμούν.

Μπορεί το Gov να έχει μειώσει σημαντικά τις ανάγκες για τις υπηρεσίες που παρείχαν παλαιότερα τα ΚΕΠ, όμως, τέτοια κέντρα που θα λειτουργούν ως “σταθμοί εξυπηρέτησης” για ταχυδρομικές, τραπεζικές και άλλες υπηρεσίες διευκόλυνσης των ανθρώπων, θα μπορούσαν να είναι μία λύση. Η δε στελέχωσή τους μπορεί να γίνει και από υπαλλήλους των ΕΛΤΑ, και από νέες προσλήψεις.

Αυτό θα μπορούσε να είναι ένα πραγματικά εθνικό νέο σχέδιο που να αφορά πολλές περιοχές της επικράτειας, με αναβάθμιση των υφιστάμενων ΚΕΠ και στις αστικές περιοχές.