Τα… “blues” του φθινοπώρου και πώς να το ξεπεράσουμε

Οι σύμβουλοι ψυχικής υγείας τονίζουν πως είναι σημαντικό να παραμένουμε δραστήριοι και να βγαίνουμε στον καθαρό αέρα, ακόμη κι όταν κάνει κρύο. Η Lotts Dlandu πάλευε για πάνω από 10 χρόνια με τη μελαγχολία που της προκαλούσαν το φθινόπωρο και ο χειμώνας.  «Ένιωθα εξαντλημένη, απομονωμένη, κακόκεφη», λέει η 28χρονη ειδικός απασχόλησης που ζει στο Λονδίνο. «Κλεινόμουν στο σπίτι, απέφευγα φίλους και κοινωνικές επαφές, απλώς καθόμουν στο σκοτάδι χωρίς διάθεση για τίποτα».

Όταν συνειδητοποίησε πως η διάθεσή της εξαρτιόταν από την εποχή, αποφάσισε να αλλάξει ριζικά τη ρουτίνα της. Αντί να μένει κλεισμένη στο δωμάτιό της όσο οι μέρες μίκραιναν, άρχισε να οργανώνει το κοινωνικό της πρόγραμμα εβδομάδες νωρίτερα και απέφευγε όσο μπορούσε την εργασία από το σπίτι.

Όταν τελικά δουλεύει εξ αποστάσεως, επιλέγει κάποιο καφέ ή χώρο συνεργασίας για να αλλάζει παραστάσεις και να βλέπει κόσμο. «Προσπαθώ να μην είμαι σχεδόν καθόλου στο σπίτι», λέει η Lotts. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να «βγαίνω στο κρύο αντί να μένω ζεστή στο κρεβάτι μου με τη ρόμπα».

Ακόμη και στις σπάνιες φορές που παραμένει σπίτι, το γραφείο της βρίσκεται δίπλα στο παράθυρο, το οποίο κρατά ανοιχτό ακόμη και με χαμηλές θερμοκρασίες. Το δωμάτιό της είναι πάντα όσο πιο φωτεινό γίνεται και γεμάτο φρέσκο αέρα.

Η σημασία του ύπνου και του ήλιου

Πολλοί άνθρωποι παρατηρούν αλλαγές στη διάθεσή τους ανάλογα με την εποχή. «Είναι χαρακτηριστικό το πώς ο καιρός επηρεάζει τη διάθεσή μας», επισημαίνει η Georgia Alker, σύμβουλος στο Treehouse Wellbeing and Counselling.

Καθώς περνάμε λιγότερο χρόνο στον ήλιο, μειώνεται η παραγωγή σεροτονίνης και αυξάνεται η μελατονίνη — ορμόνες που επηρεάζουν διάθεση και ύπνο. Αυτό μπορεί να μας κάνει να νιώθουμε κουρασμένοι και απομονωμένοι.

Η κυρία Alker τονίζει τη σημασία μιας ισορροπημένης διατροφής, της άσκησης και της παραμονής σε εξωτερικούς χώρους — ακόμη κι όταν το μόνο που θέλουμε είναι να τυλιχτούμε με μια κουβέρτα στον καναπέ.

Η σύμβουλος Eden Oz, από το Bond Counselling, προτείνει να ξεκινάμε τη μέρα μας στον κήπο ή στο μπαλκόνι με έναν καφέ για μια «έκρηξη φρέσκου αέρα» που βοηθά στη διάθεση.

Η θεραπεία με φως — δηλαδή η χρήση ειδικού λαμπτήρα που μιμείται το φυσικό φως — μπορεί επίσης να βοηθήσει. Μειώνοντας τη μελατονίνη και αυξάνοντας τη σεροτονίνη, βελτιώνει τη διάθεση, τα επίπεδα ενέργειας και τον ύπνο, σύμφωνα με την κυρία Alker.

Επισημαίνει ακόμα πόσο σημαντικό είναι να διατηρούμε σταθερές ώρες ύπνου όλο το χρόνο για να ρυθμίζουμε τον κιρκάδιο ρυθμό μας. Τα ξυπνητήρια που προσομοιώνουν την ανατολή του ήλιου βοηθούν επίσης — σταδιακά αυξάνουν το φως πριν χτυπήσουν.

Τεχνικές για περισσότερη ενέργεια τα πρωινά

Η Zoe Smith, 25 ετών από το East Sussex, χαρακτηρίζει το δικό της ξυπνητήρι-ανατολή ως «game-changer». Ξυπνά καθημερινά στις 05:00 για γυμναστική, αλλά δυσκολευόταν πολύ όταν έξω ήταν σκοτεινά.

Το συγκεκριμένο ξυπνητήρι κάνει το πρωινό ξύπνημα «λιγότερο θλιβερό», λέει η Zoe. «Έχει αλλάξει εντελώς το πώς νιώθω τα πρωινά — έχω περισσότερη ενέργεια και κίνητρο».

Δεν είναι ασυνήθιστο να παρατηρεί κανείς αλλαγές στη διάθεσή του ανά εποχή, αλλά όταν υπάρχει έντονη πτώση στη διάθεση, ευερεθιστότητα και αδυναμία, ίσως πρόκειται για εποχική συναισθηματική διαταραχή (SAD). Το NHS συστήνει σε όσους υποψιάζονται ότι πάσχουν από SAD να συμβουλευτούν τον γιατρό τους.

Ρομαντικοποιώντας τον χειμώνα: ζεστασιά και άνεση

Η σύμβουλος Eden Oz προτείνει στους ανθρώπους να «ρομαντικοποιήσουν» το φθινόπωρο και τον χειμώνα ώστε να αλλάξουν την οπτική τους γι’ αυτές τις εποχές. Οι πρακτικές της Lotts και της Zoe ίσως βοηθήσουν πολλούς, όμως δεν ταιριάζουν σε όλους.

Μια άλλη προσέγγιση είναι η πλήρης αποδοχή του χειμώνα: ένα ζεστό μπάνιο, κεράκια αναμμένα και κουβέρτες δημιουργούν μια αίσθηση θαλπωρής. Η κυρία Oz προτείνει να βρούμε την ομορφιά στο σκοτάδι του χειμώνα: «Είναι ένας τρόπος να δούμε διαφορετικά αυτή την περίοδο».

Η ιδέα του «ρομαντισμού» των κρύων μηνών έχει γίνει δημοφιλής στο TikTok: βίντεο με τραγανά φύλλα φθινοπώρου, λαμπερά κεράκια και αχνιστά ροφήματα κατακλύζουν την πλατφόρμα. Η TikToker Ellie Richardson, 24 ετών από το Lincoln, πιστεύει πως πρόκειται για το να βρίσκεις χαρά στα απλά καθημερινά πράγματα.

Στο μεταβατικό διάστημα ανάμεσα στις ηλιόλουστες μέρες του καλοκαιριού και τον ενθουσιασμό των Χριστουγέννων, «όλα μοιάζουν πιο αργά το φθινόπωρο — πρέπει απλά να βρούμε τους καλύτερους τρόπους για να συνεχίσουμε», λέει η Ellie. Της αρέσει να φοράει αφράτες πιτζάμες, να πίνει pumpkin spice latte και να απολαμβάνει τη μυρωδιά της κανέλας.

Kάτι αντίστοιχο ισχύει για τη Hannah Matthews, 30 ετών από τη Νότια Ουαλία. Στον λογαριασμό της στο TikTok κυριαρχούν βίντεο με υλικά ζαχαροπλαστικής, απαλά κεράκια και τσάι που σερβίρεται σε όμορφες τσαγιέρες. Ως παθιασμένη κηπουρός, διακοσμεί το σπίτι της με κολοκύθες και λουλούδια εποχής από τον κήπο της και αξιοποιεί τα προϊόντα που καλλιεργεί μαγειρεύοντας πιάτα όπως ριζότο με αχλάδι ή μαρμελάδα δαμάσκηνου.

Το άνετο περιβάλλον στο σπίτι γίνεται ακόμη πιο σημαντικό όταν περνάμε περισσότερο χρόνο μέσα λόγω του χειμώνα.

Η Jodie Rogers, 30 ετών, συμφωνεί: «Μερικές φορές αυτό που χρειάζεσαι πραγματικά είναι απλώς λίγη θαλπωρή μέσα στο σπίτι». Έχει πλέον υιοθετήσει μια νέα στάση απέναντι στο φθινόπωρο: «Δεν μπορούμε να ζούμε σε μια αιώνια καλοκαιρινή περίοδο».

Διαβάστε το αρχικό άρθρο εδώ.