“Φωτογραφίες της στιγμής”, αλλά οι… στιγμές αλλάζουν

Το ότι οι δημοσκοπήσεις αποτελούν “φωτογραφίες της στιγμής” είναι ένα γνωστό πολιτικό κλισέ. Συνήθως χρησιμοποιείται από κόμματα που θέλουν να υποβαθμίσουν το μήνυμα που στέλνουν οι πολίτες ανάλογα με την πολιτική συγκυρία. Ποτέ, όμως, δεν ήταν πιό ακριβής και παραστατική η συγκεκριμένη παραδοχή από την πολιτική περίοδο που διανύουμε.

Κι αυτό διότι τους επόμενους μήνες η κομματική γεωγραφία δεν θα είναι ίδια. Όχι μόνο επειδή κυβέρνηση και αντιπολίτευση θα βλέπουν τα ποσοτικά και ποιοτικά στοιχεία των μετρήσεων να προσαρμόζονται στον (μακρύ) προεκλογικό χρόνο, και τα κοινωνικά προβλήματα πιθανώς να διογκώνονται, αλλά, κυρίως, επειδή σε αυτή τη γεωγραφία θα έχουν προστεθεί νέοι παίκτες. Και όχι οποιοιδήποτε παίκτες, αλλά δύο πρώην πρωθυπουργοί με νέα πολιτικά υποκείμενα.

Τους πρώτους μήνες του ΄26, ένα μόλις χρόνο πριν τις εκλογές –εφόσον ο πρωθυπουργός τηρήσει μέχρι τέλους τη σχετική δέσμευσή του-, οι δημοσκοπήσεις δεν θα μετρούν μόνο τη Ν.Δ και τα σημερινά κόμματα της αντιπολίτευσης, αλλά το κόμμα Τσίπρα, και πιθανότατα και το κόμμα Σαμαρά. Παράλληλα, θα ενεργοποιηθεί η απάντηση του (παλαιού Βρετανού πρωθυπουργού) Μακ Μίλαν, που άλλοι κακώς την αποδίδουν στον Τσώρτσιλ, στην ερώτηση “ποιός είναι ο μεγαλύτερος κίνδυνος που διατρέχει μία κυβέρνηση”: “Τα γεγονότα, φίλε μου, τα γεγονότα”, είχε πει.

Η υπεροχή Μητσοτάκη

Σήμερα, η υπεροχή του Κυριάκου Μητσοτάκη είναι περισσότερο από σαφής, παρότι το κυβερνών κόμμα τρεκλίζει σε ποσοστά που απέχουν πολύ από την αφετηρία φιλόδοξης διεκδίκησης της αυτοδυναμίας. Γιατί, πολύ; Επειδή, οι ίδιοι οι δημοσκόποι αναγνωρίζουν πώς η αναλογική κατανομή της “γκρίζας ζώνης” (αναποφάσιστοι, λευκό- άκυρο, άλλο κόμμα) που φτάνει έως και το 25% είναι επιστημονικά επισφαλής και, τελικά, σε κάποιο βαθμό αυθαίρετη. Η προσέγγιση του 30% από τη Ν.Δ στην Εκτίμηση Ψήφου εικάζεται, δεν είναι “κλειδωμένη”.

Παρόλα αυτά, στην “καταλληλότητα” ο πρωθυπουργός βλέπει τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης με τρεις- τέσσερις φορές μικρότερο ποσοστό, το ΠΑΣΟΚ, δε, είναι κολλημένο στη ζώνη του 13-15% και πρέπει να επιτύχει παγκόσμιο ρεκόρ -να “τσιμπάει” δύο μονάδες κάθε μήνα- για να κερδίσει τις εκλογές “έστω και με μία ψήφο”.

Τα γεγονότα

Τα γεγονότα, όμως, απειλούν ήδη την κυβέρνηση:

Η ακρίβεια είναι ο ελέφαντας που δεν βγαίνει από το δωμάτιο, παρά τις πρωτοβουλίες, τα πρόστιμα, και τις συμφωνίες με τους ιδιοκτήτες των σούπερ μάρκετ. Οι επίσημες έρευνες επιβεβαιώνουν ότι 6 στους 10 φτάνουν αγκομαχώντας στις 20 του μήνα, και μετά αρχίζουν τις …προσευχές, το κόστος ζωής, όπως τα ενοίκια, συνεχίζει ανοδικά, η αίσθηση, δε, είναι πώς η πλειονότητα των πολιτών θεωρούν ότι ήταν στην ίδια, ή και σε καλύτερη οικονομική κατάσταση το 2019 απ΄ ότι σήμερα! Στην τελευταία μέτρηση της Opinion Poll (Action24), το 70,7% αξιολογεί αρνητικά την εξαετή διακυβέρνηση, κι αυτό κρύβεται προσώρας κάτω από το χαλί επειδή δεν φαίνεται να υπάρχει εναλλακτική πρόταση.

Το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ δεν αποκάλυψε μόνο πόσο βαθιά διεφθαρμένο είναι το κράτος,όπως και την άθλια διαχείριση, ή και εμπλοκή, γαλάζιων στελεχών, αλλά προκαλεί παρενέργειες με την καθυστέρηση (πιθανώς και μεγάλες απώλειες) στην καταβολή αγροτικών ενισχύσεων και αποζημιώσεων. Στους αγρότες, στις τελευταίες εκλογές, η Ν.Δ είχε λάβει ποσοστά αρκετά πάνω από το 41%, τώρα κινδυνεύει να δει το κύμα δυσαρέσκειας να μετατρέπεται σε εκλογική καταβαράθρωση. Συμπαρασύροντας, βεβαίως, και δεκάδες βουλευτές της που πιέζονται και ίσως χάσουν τις έδρες τους.

Η τραγωδία των Τεμπών, ένα θέμα που υποτιμήθηκε τρομακτικά από την κυβέρνηση, παραμένει κοινωνικό βαρόμετρο και θα συνεχίσει να επηρεάζει το πολιτικό κλίμα, είτε τροφοδοτήσει κάποιο νέο κόμμα, είτε όχι. Εάν οι εκλογές γίνουν κανονικά, τον Μάρτιο του ’27, θα έχει προηγηθεί νέος γύρος μεγάλων συλλαλητηρίων για την τρίτη μαύρη επέτειο, και θα συνεχίζεται η δίκη- νομικοί θεωρούν βέβαιο ότι θα διαρκέσει περίπου ενάμισι χρόνο.

Οι νέοι παίκτες

Από την άλλη, οι “φωτογραφίες της στιγμής” θα αλλάξουν, επειδή θα αλλάξουν οι… στιγμές.

Πρώτον, το κόμμα Τσίπρα μπορεί, θεωρητικά, να δώσει την κυβέρνηση την ευκαιρία να βάλει απέναντί της τα “σκιάχτρα” του 2015, όμως πολλά θα εξαρτηθούν από το πόσο φρέσκο θα είναι το νέο πολιτικό αφήγημα του πρώην πρωθυπουργού, και πόσο φρέσκα θα είναι τα πρόσωπα που θα τον πλαισιώσουν. Άλλο πράγμα, να έχεις αντιπάλους στην “καταλληλότητα” τον Νίκο Ανδρουλάκη που δεν έχει πρότερη κυβερνητική εμπειρία, κι άλλο έναν πρώην πρωθυπουργό, και δη με την αδιαμφισβήτητη χαρισματικότητα του Αλέξη Τσίπρα.

Δεύτερον, ένα τέτοιο κόμμα θα προκαλέσει ανακατατάξεις στην ευρύτερη κεντροαριστερά, ίσως αλλάξει τη δημοσκοπική κατάταξη, και θα δημιουργήσει προϋποθέσεις για εναλλακτικά σενάρια μεταξύ της πρώτης και της δεύτερης εκλογικής αναμέτρησης. Η ατζέντα σταδιακά θα εμπλουτίζεται και νέες πιθανότητες θα αναδεικνύονται- σε ένα διψασμένο κοινωνικό έδαφος, κάτι τέτοιο παίζει ρόλο.

Τρίτον,το κόμμα Σαμαρά. Εφόσον ο έτερος πρώην πρωθυπουργός κάνει το βήμα που προαναγγέλλουν συνομιλητές και συνεργάτες του, μπορεί να μην διεκδικεί υψηλό εκλογικό ποσοστό, είναι βέβαιο, όμως, πως θα κάνει ζημιά στη βάση της Ν.Δ. Σε συνθήκες αναζήτησης μιας οριακής αυτοδυναμίας, αυτό είναι επικίνδυνο για τον πρωθυπουργό. Κυβερνητικές πηγές υποστηρίζουν, βεβαίως, ότι ένα τέτοιο κόμμα θα πάρει ψηφοφόρους περισσότερο από την Λατινοπούλου, ή τον Βελόπουλο, κάτι τέτοιο, ωστόσο, δεν εδράζεται σε επαρκή τεκμηρίωση, όπως και να’ χει, όμως, οι απώλειες και για τη Ν.Δ διόλου αμελητέες θα είναι.

Επιστρέφουμε στην εισαγωγή. Οι τωρινές δημοσκοπήσεις “φωτογραφίζουν” κυριολεκτικά τη στιγμή, και τίποτε περισσότερο.Από τη μία τα …γεγονότα, από την άλλη οι νέοι παίκτες που ετοιμάζονται, θα αλλάξουν την κομματική γεωγραφία, θα προκαλέσουν συσπειρώσεις και αντισυσπειρώσεις, και θα προσφέρουν εναλλακτικές δυνατότητες. Κυρίως, για έναν στους τέσσερις ψηφοφόρους που στέκεται στο περιθώριο και περιμένει. Η τελική κατανομή, όμως, αυτού του 25% μπορεί να αλλάξει άρδην αυτό που (δημοσκοπικά) βλέπουμε σήμερα.