Μόντο Ντουπλάντις: Σαν να βλέπεις τους Rolling Stones στο Wembley

«Θα έπρεπε να βρίσκεται στο Broadway», δηλώνει ο Todd Lane, προπονητής στίβου στο Louisiana State University, για τον Μόντο Ντουπλάντις. «Η εκτέλεσή του είναι ποίηση σε κίνηση», προσθέτει η Βρετανίδα Ολυμπιονίκης στο άλμα επί κοντώ Kate Rooney. Η μικρότερη αδερφή του, Johanna Duplantis, συμπληρώνει: «Αν βάλει κάτι στο μυαλό του, θα το κάνει». Και ο Scott Simpson, προπονητής της Βρετανίδας αθλήτριας Μόλι Κόντερι, τονίζει: «Δεν έχουμε ξαναδεί κάτι παρόμοιο».

Για τρεις δεκαετίες, το ανδρικό άλμα επί κοντώ κυριαρχούνταν από δύο ονόματα.

Το 1984, ο Ουκρανός Sergey Bubka έθεσε παγκόσμιο ρεκόρ στα 5,85 μ., φτάνοντας συνολικά τις 17 διαδοχικές βελτιώσεις. Το 2014, ο Γάλλος Renaud Lavillenie ανέβασε το ρεκόρ στα 6,16 μ., βάζοντας τέλος στην κυριαρχία του Bubka.

Όμως ένας νέος αστέρας εμφανίστηκε στην πίστα: ο Μόντο Ντουπλάντις.

Η εποχή Duplantis

Τον Φεβρουάριο του 2020, ο 20χρονος Armand “Mondo” Duplantis ξεπέρασε το ρεκόρ του Lavillenie κατά ένα εκατοστό, φτάνοντας τα 6,17 μ. Λιγότερο από μία εβδομάδα μετά, ανέβηκε στα 6,18 μ. Έκτοτε, κάθε χρόνο ανεβάζει σταθερά τον πήχη κατά ένα εκατοστό.

Κατά μέσο όρο, καταρρίπτει το παγκόσμιο ρεκόρ τρεις φορές κάθε χρονιά. Με άλμα στα 6,30 μ. στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα τον Σεπτέμβριο του 2025, σημείωσε τη 14η κατάρριψη του παγκοσμίου ρεκόρ. Η πλησιέστερη προσπάθεια ανταγωνιστή φέτος ήταν αυτή του Εμμανουήλ Καραλή με 6,08 μ. τον Αύγουστο του 2025. Ο όρος «κυριαρχία» ίσως δεν αρκεί για να περιγράψει την υπεροχή του.

Τι κάνει τον Duplantis ξεχωριστό;

Ο Todd Lane, που γνώρισε τον Duplantis όταν προπονούσε τον αδερφό του Ανδρέα στο LSU, εξηγεί: «Έχει περάσει περισσότερες ώρες στο επί κοντώ από οποιονδήποτε άλλον». Ο ίδιος ο Mondo λειτουργεί ως προπονητής του εαυτού του και κατανοεί σε βάθος το αγώνισμα.

Το οικογενειακό τους σπίτι στη Lousiana είχε λάκκο άλματος επί κοντώ στην αυλή, όπου μαζί με τα αδέλφια και τη μικρή αδερφή Johanna – επίσης επαγγελματίας αθλήτρια – περνούσαν αμέτρητες ώρες προπόνησης. «Ο πατέρας μας μάς μύησε στο άθλημα και το αγαπήσαμε όλοι», θυμάται η Johanna.

Ο Greg Duplantis, πρώην ελίτ επικοντιστής και η σύζυγός του Helena – Σουηδή πρώην επταθλήτρια και βολεϊμπολίστρια – είναι οι προπονητές του Mondo, που αγωνίζεται με τα χρώματα της Σουηδίας. Η Johanna θυμάται χαρακτηριστικά: «Υπάρχει βίντεο που με προπονεί φορώντας ακόμα τη σχολική μου στολή και μου λέει ‘Ήταν χάλια!’»

Ο ίδιος ο Duplantis έχει έντονες αναμνήσεις από την παιδική ηλικία: «Στα επτά μου είδα τον αδελφό μου να λυγίζει το κοντάρι κι εγώ δεν μπορούσα λόγω βάρους. Ζητήσαμε τότε ειδικά κοντάρια από την UCS Spirit – τόσο ελαφριά όσο καλάμι ψαρέματος. Έτσι ξεκίνησα – στην αυλή μας». Οι ατελείωτες ώρες εξάσκησης απέδωσαν γρήγορα καρπούς.

Τα πρώτα παγκόσμια ρεκόρ ηλικιών

O Mondo Duplantis έχει καταρρίψει πολλά διεθνή ρεκόρ ανά ηλικία:

• 7 ετών: 2,33 μ.
• 8 ετών: 2,89 μ.
• 9 ετών: 3,20 μ.
• 10 ετών: 3,86 μ.
• 11 ετών: 3,91 μ.
• 12 ετών: 3,97 μ.
• 17 ετών: 5,90 μ.
• 18-19 ετών: 6,05 μ.

Duplantis's progression

Age 6: 1.67m
Age 7: 2.33m*
Age 8: 2.89m*
Age 9: 3.20m*
Age 10: 3.86m*
Age 11: 3.91m*
Age 12: 3.97m(i)*
Age 13: 4.15m
Age 14: 4.75m(i)
Age 15: 5.30m
Age 16: 5.51m
Age 17: 5.90m*
Age 18: 6.05m*
Age 19: 6.00m
Age 20: 6.17m* WR

* = world age best

— Jon Mulkeen (@Statman_Jon) February 9, 2020

Mondo: Ο σόουμαν των σταδίων

Todd Lane: «Συναντούσα ανθρώπους που έλεγαν ‘Ήρθαμε μόνο για τον Mondo’. Όλοι έμεναν στις κερκίδες μετά τα δρομικά αγωνίσματα». Πλέον η φήμη του ξεπερνά τη Λουιζιάνα: έχει σχεδόν δύο εκατομμύρια ακόλουθους σε TikTok και Instagram ενώ παράλληλα ασχολείται με τη μουσική – το πρώτο single “Bop” κυκλοφόρησε τον Φεβρουάριο με πάνω από δύο εκατομμύρια streams στο Spotify.

Η αδερφή του Johanna επιβεβαιώνει πως «είναι ο ίδιος άνθρωπος εντός κι εκτός κάμερας – γεμάτος αυτοπεποίθηση αλλά ταπεινός». Ο Lane προσθέτει πως είναι «μεγάλος σόουμαν», φέρνοντας ως παράδειγμα την κατάρριψη του ένατου παγκοσμίου ρεκόρ στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Παρισιού: «Ήταν σαν να βλέπεις τους Rolling Stones στο Wembley – απλά ανεπανάληπτο».

Mondo και τελειότητα στην τεχνική

Η Johanna Duplantis λέει πως ο αδελφός της πάντα είχε “σχεδόν τέλεια” τεχνική. Τι σημαίνει όμως αυτό; Η ειδικός στην κινησιολογία Helen Bayne από το Western Australian Institute of Sport αναλύει το άλμα-ρεκόρ στα 6,28 μ., που πέτυχε στη Στοκχόλμη τον Ιούνιο του 2025:

– Ταχύτητα: Το βασικό στοιχείο που ξεχωρίζει τον Mondo είναι η ταχύτητά του. Διανύει τη διαδρομή με είκοσι βήματα φτάνοντας ταχύτητα έως και 10,3 μ./δευτ., όταν οι περισσότεροι άνδρες επικοντιστές αγγίζουν τα 9,4-9,7 μ./δευτ.

– Χρονισμός πτώσης κονταριού: Το να κατευθύνεις σωστά το κοντάρι μήκους πάνω από πέντε μέτρα απαιτεί τέλειο συγχρονισμό – όχι απλά να το αφήσεις μπροστά σου αλλά να το οδηγήσεις ελεγχόμενα ώστε να πάρεις ιδανική θέση απογείωσης.

– Τοποθέτηση στη βάση (box): Οι περισσότεροι επικοντιστές ακουμπούν το κοντάρι απευθείας στη βάση· ο Mondo όμως το αφήνει λίγο πριν και αφήνει να γλιστρήσει στη σχισμή διατηρώντας έτσι τη μέγιστη ταχύτητα ως την τελευταία στιγμή.

– Κλειστή απογείωση (close take-off): Το σημείο απογείωσης είναι “κλειστό”, δηλαδή το πόδι απογείωσης βρίσκεται μόλις 20-30 εκ. μπροστά από το χέρι που κρατά το κοντάρι – ιδανικό για να μεταφέρει όλη την ενέργεια της διαδρομής στο λύγισμα του κονταριού. Αν είναι πολύ κοντά ή μακριά χάνεται η ισορροπία δύναμης και απόδοσης.

– Κίνηση στον αέρα & περιστροφή: Αφού φύγει από το έδαφος, συσπειρώνεται σε μικρή “μπάλα” πίσω από το κοντάρι προσθέτοντας ενέργεια μέσω περιστροφής καθώς λυγίζει το κοντάρι. Όταν αυτό ισιώνει πλήρως βρίσκεται ανάποδα και περιστρέφεται ώστε να περάσει πάνω από τον πήχη με ιδανικό ύψος και ταχύτητα για να καθαρίσει τη δοκό των 6,28 μ..

Mondo ο στρατηγικός πρωταθλητής

Tα παγκόσμια ρεκόρ σε ύψος, τριπλούν και μήκος παραμένουν ακατάρριπτα από τη δεκαετία του ’90. Αντίθετα στο επί κοντώ έχουν σημειωθεί 15 βελτιώσεις από το 1994 – οι 14 από τον Duplantis. Η Ολυμπιονίκης Holly Bradshaw εξηγεί ότι «στο επί κοντώ μπορείς να ανεβάζεις σταδιακά κατά ένα εκατοστό κάθε φορά» – κάτι που εκμεταλλεύεται έξυπνα ο Mondo λαμβάνοντας παράλληλα χρηματικά μπόνους έως $100.000 ανά νέο παγκόσμιο ρεκόρ σε μεγάλες διοργανώσεις (και πιθανές επιβραβεύσεις από χορηγούς όπως η Puma).

Kάποιες φορές σταματά μετά από άλματα όπως τα 6,10 μ., όταν δεν υπάρχει επιπλέον μπόνους για νέο παγκόσμιο· μια στρατηγική που υιοθετούν οι κορυφαίοι επικοντιστές εδώ και δεκαετίες. Η Kate Rooney σχολιάζει: «Αν είχε πάει απευθείας στα 6,35 μ., θα έχανε σε απήχηση· τώρα διατηρεί ζωντανό το ενδιαφέρον για κάθε νέο άλμα». Ο Mondo έχει “ξαναβάλει” το αγώνισμα στον χάρτη των μεγάλων θεαμάτων στίβου.

Mondo: Η νοοτροπία νικητή

“Ο Mondo είναι χαλαρός αλλά εξαιρετικά ταλαντούχος και εργατικός”, λέει η Molly Caudery. O προπονητής της Scott Simpson προσθέτει ότι “συνδυάζει μοναδική ταχύτητα με ανίκητη ψυχολογία”. Το επί κοντώ απαιτεί αυτοπεποίθηση και θάρρος – στοιχεία που διαθέτει σε αφθονία ο Duplantis. “Οι μεγαλύτεροι αθλητές έχουν ακλόνητη νοοτροπία”, σχολιάζει ο Lane συγκρίνοντάς τον με αστέρες όπως Pogacar ή Kobe Bryant.

“Με τρία ανταγωνιστικά αδέλφια μεγαλώνοντας γινόσουν αναγκαστικά ανταγωνιστικός”, θυμάται η Johanna. “Αν βάλει κάτι στόχο θα το πετύχει – η πνευματική δύναμή του είναι μοναδική”.

Mondo χωρίς όρια;

“Έχουν υπάρξει προσπάθειες να υπολογιστεί φυσικά ως ποιο ύψος μπορεί να φτάσει άνθρωπος”, λέει η Bayne· κάποιες θεωρίες δείχνουν έως τα 6,50 μ.. Ωστόσο οι μαθηματικές εξισώσεις δεν λαμβάνουν πάντα υπόψη τις λεπτές κινήσεις ή τις ιδιαίτερες σωματικές δυνατότητες ενός πρωταθλητή σαν τον Mondo. Η Bradshaw παραδέχεται ότι “πίστευα πως τα 6,40 μ. ήταν ανέφικτα – αλλά αυτός ανατρέπει κάθε πρόβλεψη”.

Όταν ερωτήθηκε αν υπάρχει όριο για εκείνον προσωπικά δήλωσε στο BBC: “Το επόμενο μεγάλο εμπόδιο θα ήταν τα 6,40 μ.. Πιστεύω πως όλα αυτά είναι πολύ πιθανά και εύχομαι να συνεχίσω προς τα εκεί… Δεν βλέπω κάποιο τέλος σύντομα – νιώθω ότι δεν υπάρχουν όρια”.

Γιατί επέλεξε τη Σουηδία

Ο Αρμάντ Μόντο Ντουπλάντις πέρα από το ενδιαφέρον που προκαλούσε από μικρός με τα άλματα του, έχει και μία εντυπωσιακή προσωπική ιστορία…

Με πατέρα Αμερικάνο, μητέρα Σουηδέζα και τον ίδιο γεννημένο στη ‘Γη του Λουδουβίκου’ (η πολιτεία της Λουζιάνα πήρε το όνομα της από τον Γάλλο βασιλιά Λουδοβίκο ΙΔ’) θα μπορούσε να πει κανείς ότι όλα ήταν λίγο μπερδεμένα.

Ωστόσο, είχε την ευλογία να μεγαλώσει σε μια αθλητική οικογένεια (πέρα από τους γονείς και τα τρία αδέρφια του ασχολήθηκαν με τα σπορ) και αυτό έπαιξε καταλυτικό ρόλο στην απόφαση του να αγωνίζεται από το 2015 και μετά με τα χρώματα της Σουηδίας.

Την αρχή είχε κάνει το 2009 ο μεγάλος του αδερφός Αντρέας (κι αυτός επικοντιστής) συμμετέχοντας στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Νέων αποδεχόμενος την πρόταση του Γιόνας Άνσχελμ. Ποιος είναι ο κύριος; Ο εθνικός προπονητής στίβου της Σουηδίας, ο οποίος πέντε χρόνια αργότερα έστειλε μήνυμα (στο facebook!) στον Αρμάντ ρωτώντας τον αν ενδιαφέρεται να αγωνιστεί κι αυτός με τα χρώματα της πατρίδας της μητέρας του.

Ο 14χρονος, τότε, Ντουπλάντις δεν απάντησε άμεσα, αλλά όταν οι Σουηδοί πήραν στο προπονητικό τιμ τον πατέρα και τον αδερφό του όλα είχαν πάρει το δρόμο τους.

Κι η επιλογή των Ντουπλάντις δεν ήταν βασισμένη στο συναίσθημα, αλλά στη λογική όπως εξήγησε ο πατέρας του νέου παγκόσμιου ρέκορντμαν.

Το αμερικανικό σύστημα δεν κάνει διακρίσεις και οι παρουσίες στους μεγάλους αγώνες κρίνονται από τα τράιλς όπου αν ένα φαβορί βρεθεί σε κακή μέρα ή εμφανιστεί κάποιο αουτσάιντερ, καταστρέφονται καριέρες…

Έτσι λοιπόν επιλέχθηκε η ασφαλής επιλογή της Σουηδίας με τον Ντουπλάντις πέρα από τις όποιες παροχές να έχει εξασφαλισμένη την παρουσία του σε όλες τις μεγάλες διοργανώσεις…

Αυτή η επιλογή προκάλεσε πολλά αρνητικά σχόλια στις ΗΠΑ, ακόμη κι από συναθλητές του, ωστόσο ο ίδιος ποτέ δεν απάντησε… Ή για να το θέσουμε πιο σωστά φρόντισε να απαντήσει με τον τρόπο του. Καταρρίπτοντας το ένα ρεκόρ μετά το άλλο και φτάνοντας στα 21 του χρόνια εκεί όπου δεν είχε φτάσει ποτέ κανείς στο παρελθόν.

Και πλέον το ερώτημα είναι μέχρι πού μπορεί να φτάσει…