Λάθος ερώτηση στο παιδί… “πώς ήταν σήμερα το σχολείο;”

Κάθε γονιός έχει βρεθεί αντιμέτωπος με την κλασική μονολεκτική απάντηση του παιδιού του. Ρωτάτε πώς πέρασε τη μέρα στο σχολείο και λαμβάνετε ένα ξερό «καλά», «εντάξει» ή «οκ». Αυτό συχνά προκαλεί και σε εσάς μια ανάλογη εσωτερική αντίδραση: «ουφ». «Ως γονείς, διψάμε για πληροφορίες», αναφέρει η Stevi Pucket-Perez, παιδοψυχολόγος στο Children’s Health του Ντάλας. «Θέλουμε να ξέρουμε τι κάνουν τα παιδιά μας, τι συμβαίνει στη ζωή τους—θέλουμε να είμαστε μέρος της καθημερινότητάς τους».

Υπάρχουν τρόποι για να αυξήσετε τις πιθανότητες για πιο ουσιαστικές συζητήσεις. Ξεκινήστε απομακρύνοντας την προσδοκία ότι το παιδί σας θα είναι έτοιμο να μιλήσει αμέσως μετά το σχολείο και επικεντρωθείτε σε χαλαρές, θετικές αλληλεπιδράσεις.

Όταν το παιδί μπαίνει στο σπίτι, η πρώτη σας φράση δεν πρέπει να είναι ερώτηση, προτείνει η Pucket-Perez. Αντίθετα, δημιουργήστε σύνδεση λέγοντας «Χαίρομαι πολύ που σε βλέπω!» ή «Χαίρομαι που είσαι σπίτι. Σου πήρα μερικά σνακ που πιστεύω ότι θα σου αρέσουν».

Ξέρετε καλύτερα από τον καθένα πότε το παιδί σας είναι πιο δεκτικό στη συζήτηση—ίσως μετά το φαγητό, αφού παίξει το αγαπημένο του βιντεοπαιχνίδι ή λίγο πριν κοιμηθεί. Όταν νιώσετε ότι είναι η κατάλληλη στιγμή, κάντε συγκεκριμένες ερωτήσεις με ανοιχτό τρόπο και όχι πολλές διαδοχικά, συμβουλεύει η Pucket-Perez. Η ανταμοιβή αξίζει: Τέτοιες συζητήσεις χτίζουν εμπιστοσύνη και ασφάλεια, ώστε όταν προκύψει κάτι δύσκολο, να είστε ο ασφαλής χώρος του παιδιού σας.

Ερωτήσεις που ενθαρρύνουν ουσιαστικό διάλογο

Εδώ, ειδικοί προτείνουν τι ακριβώς να ρωτήσετε παιδιά προσχολικής ηλικίας έως και γυμνασίου ώστε να τα βοηθήσετε να ανοιχτούν. Δεν χρειάζεται να τις χρησιμοποιείτε όλες κάθε μέρα—σκεφτείτε τις ως ένα ρεπερτόριο που επιλέγετε ανάλογα με τη διάθεση του παιδιού και το τι θέλετε περισσότερο να μάθετε.

«Ας πούμε ο καθένας κάτι καλό και κάτι όχι τόσο καλό που συνέβη σήμερα. Μπορώ να ξεκινήσω εγώ.» Αυτή η προσέγγιση λειτουργεί ως παράδειγμα για το πώς μιλάμε για τη μέρα μας. Στον διάλογο γονέα-παιδιού, όταν μιλάμε πρώτοι δεν μοιάζει με ανάκριση αλλά με μοίρασμα—και αυτό θέλουμε να αισθάνεται το παιδί στη συζήτηση.

Υπάρχει αξία στο να μιλάμε για δύσκολα συναισθήματα και δυσκολίες της ημέρας αντί να τα κρατάμε μέσα μας. Μπορείτε επίσης να διατυπώσετε την ερώτηση ως «Ποιο ήταν το πιο δύσκολο πράγμα που έκανες σήμερα;». Συζητώντας τέτοιες εμπειρίες, μπορείτε να μοιραστείτε πώς διαχειριστήκατε αντίστοιχες καταστάσεις στη ζωή σας, δίνοντας πρακτικά παραδείγματα χωρίς διδακτικό ύφος.

«Ποιους κανόνες έχετε στην τάξη;» Η ερώτηση αυτή βοηθά το παιδί να κατανοήσει ότι υπάρχουν κανόνες παντού και ότι πρέπει να τους τηρούμε. Όπως σημειώνει η Alejandra Galindo, οικογενειακή θεραπεύτρια στη Thriveworks, έτσι δίνεται η ευκαιρία να εξηγήσετε τυχόν ασάφειες ή παρεξηγήσεις σχετικά με τους κανόνες του σχολείου.

Αν διαπιστώσετε ότι το παιδί μπερδεύεται με κάποιον κανόνα ή δεν έχει καταλάβει μια έννοια που χρησιμοποίησε ο δάσκαλος, έχετε τη δυνατότητα είτε να το ξεκαθαρίσετε μαζί είτε σε συνεννόηση με το σχολείο.

«Τι διασκεδαστικό ή συναρπαστικό συνέβη σήμερα;» Όλοι χρειαζόμαστε περισσότερη θετικότητα στην καθημερινότητα, λέει η Galindo. Εστιάζοντας στις καλές στιγμές της ημέρας του παιδιού, μαθαίνετε τι πραγματικά το ενθουσιάζει—ίσως ανακαλύψετε ότι λατρεύει την ώρα των καλλιτεχνικών ή τις πρόβες της μπάντας ή ότι έτρεξε πιο γρήγορα από όλους στο μάθημα της γυμναστικής.

Αυτή η ερώτηση βοηθά τα παιδιά να αναγνωρίζουν τα δυνατά τους σημεία και ενισχύει την αυτοπεποίθησή τους όταν νιώθουν περήφανα για κάτι που πέτυχαν.

«Πες μου κάτι που σε άγχωσε ή σε ανησύχησε σήμερα. Πώς το διαχειρίστηκες;» Έτσι βοηθάτε τα παιδιά να αρχίσουν να αναγνωρίζουν και να ονομάζουν τα συναισθήματά τους. Δεν χρειάζεται αυτή η ερώτηση καθημερινά, αλλά αν παρατηρήσετε ανησυχία ή αποφυγή συζήτησης, είναι μια καλή ευκαιρία για από κοινού εξεύρεση υγιών τρόπων αντιμετώπισης—όπως ασκήσεις βαθιάς αναπνοής ή ακόμη και χορό για εκτόνωση.

«Αν μπορούσες να αλλάξεις θέση με κάποιον από την τάξη σου, ποιον θα διάλεγες;» Η ερώτηση φαίνεται ανάλαφρη αλλά αποκαλύπτει πολλά: Το παιδί μπορεί να θαυμάζει έναν συμμαθητή που τα καταφέρνει στα μαθηματικά ή που ολοκληρώνει τις εργασίες του γρήγορα—ή κάποιον ιδιαίτερα δημοφιλή ή αθλητικά ταλαντούχο. Κάθε απάντηση προσφέρει σημαντικές πληροφορίες για τον ψυχισμό του παιδιού.

Εντοπίζοντας δυσκολίες και ενισχύοντας την αυτοπεποίθηση

«Πότε ένιωσες περισσότερο βαρεμάρα σήμερα;» Για τα παιδιά, η λέξη «βαρετό» μπορεί να σημαίνει πολλά διαφορετικά πράγματα—ίσως δυσκολεύονται στα μαθηματικά ή νιώθουν μοναξιά στο διάλειμμα. Ρωτώντας έτσι, ίσως αποκαλυφθούν προβλήματα που αλλιώς δεν θα μοιράζονταν μαζί σας.

«Τι καλό έκανες ή είδες σήμερα;» Η συχνή συζήτηση γύρω από την καλοσύνη βοηθά στην καλλιέργεια σημαντικών αξιών και επιτρέπει στους γονείς να δουν πώς συμπεριφέρεται το παιδί στους άλλους. Αν σας διηγηθεί κάποια καλή πράξη που έκανε, αφήστε πρώτα το ίδιο να εκφράσει αν νιώθει περήφανο πριν του πείτε πόσο περήφανοι είστε εσείς—έτσι ενισχύεται η αυτοεκτίμησή του.

«Υπάρχει κάτι που σε αγχώνει για αύριο;» Ακόμα κι αν συνήθως η απάντηση είναι αρνητική, περιστασιακά αυτή η ερώτηση αποκαλύπτει ανησυχίες ή φόβους του παιδιού—ίσως γιατί φοβάται μην κάνει λάθος. Είναι μια ευκαιρία για πρακτική αντιμετώπιση προβλημάτων μαζί («αν συμβεί αυτό, τι μπορούμε να κάνουμε;») και ενίσχυση της ιδέας ότι τα λάθη είναι φυσιολογικά.

«Τι σε έκανε σήμερα να χαμογελάσεις;» Ρωτώντας για όσα προκάλεσαν χαρά στο παιδί μετατρέπετε τη συζήτηση σε μια ευχάριστη στιγμή—μπορείτε ακόμα και οι δύο να μοιραστείτε αστείες ιστορίες από τη μέρα σας για περισσότερη σύνδεση και θετική διάθεση.

«Υπάρχει κάτι από τη μέρα σου που θέλεις βοήθεια;» Συχνά θα πάρετε αρνητική απάντηση αρχικά, αλλά πολλές φορές τα παιδιά επιστρέφουν αργότερα όταν νιώσουν έτοιμα. Όταν έρθουν σε εσάς, αποφύγετε τον πειρασμό να δώσετε άμεσα λύσεις· ρωτήστε τι είδους βοήθεια θέλουν—ίσως απλώς θέλουν έναν συνομιλητή ή κάποιον για brainstorming λύσεων ώστε τελικά να διαχειριστούν μόνα τους την κατάσταση.

Έτσι το παιδί αποκτά αίσθηση αυτονομίας και γνωρίζει ότι είστε δίπλα του ως στήριγμα—χωρίς όμως απαραίτητα παρεμβατισμό. Αυτό ανοίγει δρόμους ουσιαστικής υποστήριξης και επικοινωνίας μεταξύ σας.

Πηγή: time.com