Η μεγάλη και η μικρή εικόνα…

“Αυτή τη στιγμή υπάρχουν 10 εκατ. εκτοπισμένοι Σουδανοί. Τα δύο εκατομμύρια δυνητικά θα μπορούσαν να ταξιδέψουν προς την Ευρώπη”, δήλωσε πριν μερικές ημέρες στη Βουλή ο Γ. Γεραπετρίτης. Στη συζήτηση για την τροπολογία Πλεύρη και απαντώντας στην (αντίθετη) επιχειρηματολογία του Ευ. Βενιζέλου για τα περί “κατάστασης πολιορκίας” και “εισβολής”, ανέβασε τον αριθμό στα οκτώ εκατομμύρια.

Πριν μερικά χρόνια, ο μέσος Βρετανός βομβαρδιζόταν από αφίσες στο μετρό και καταχωρήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για τον κίνδυνο να “εισβάλλουν” στην Ευρώπη ογδόντα εκατομμύρια Τούρκοι (υποτίθεται λόγω της πιθανότητας να ενταχθεί η Τουρκία στην ΕΕ). Το αποτέλεσμα (Brexit) είναι γνωστό.

Στη δεύτερη περίπτωση το …πρόβλημα κατασκευάστηκε δεξιοτεχνικά στα υπόγεια των Cambridge Analytica, ως προς τις μεταναστευτικές ροές από τη Λιβύη, όμως, είναι πραγματικό, αν και δραματοποιημένο, και κυρίως χωρίς την επισήμανση της ελλιπούς, αν όχι ανύπαρκτης, ενιαίας στρατηγικής της Ευρώπης.

Το μεταναστευτικό τρόμαξε τις περισσότερες ευρωπαϊκές κοινωνίες, προκάλεσε την εκτόξευση της επιρροής της ακροδεξιάς και την ακόλουθη διολίσθηση των συντηρητικών δυνάμεων σε πιό σκληρές απόψεις. Από την πολιτική Μέρκελ σε αυτήν του Μερτς μεσολάβησε, άλλωστε, η πρωτιά του ακροδεξιού AfD στις δημοσκοπήσεις. Με αυτή τη σημαία πολλά ευρωπαϊκά κράτη έχουν πιά ακροδεξιές κυβερνήσεις, ή ξενοφοβικά κόμματα με πολύ μεγάλη επιρροή.

Το Συμβούλιο της Ευρώπης, η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ, ο Συνήγορος του Πολίτη, οι οργανισμοί για τα ανθρώπινα δικαιώματα, ο Ευ. Βενιζέλος, η κεντροαριστερή αντιπολίτευση και άλλοι πολλοί καταγγέλουν την τροπολογία Πλεύρη για καταπάτηση των κανόνων Δικαίου, κι από την άλλη ο Βελόπουλος προτείνει να βομβαρδίσουμε τα λιβυκά λιμάνια απ΄ όπου αποπλέουν τα πλωτά των διακινητών, η Λατινοπούλου να γεμίσουμε τα ξερονήσια, η “πατριωτική δεξιά” συναινεί, το ΠΑΣΟΚ αμφιταλαντεύεται σε ένα ανεξήγητο “παρών”, στην δε Κρήτη αντιδρούν στη δημιουργία οργανωμένης μόνιμης (κλειστής) δομής επειδή φοβούνται ότι θα εξελιχθεί σε νέα Μόρια.

Κι από την άλλη, η Κομισιόν, αφού υπέστη το φιάσκο της Βεγγάζης και τον διασυρμό από τον Χαφτάρ, προσπαθεί να ξαναπιάσει το νήμα της επαφής με τον πολέμαρχο. Πιθανότατα θα της στοιχίσει αρκετά εκατομμύρια ως οικονομική βοήθεια για τη διαχείριση του μεταναστευτικού, με εξαιρετικά αμφίβολα, ωστόσο, αποτελέσματα. Ο στρατάρχης της ανατολικής Λιβύης ακολουθεί το μοντέλο Ερντογάν και επιδιώκει μία συμφωνία με τις Βρυξέλλες, η οποία εμμέσως θα του προσδώσει και την σχετική διεθνή αναγνώριση που διακαώς επιθυμεί ως εξισορρόπηση με το επίσημο στάτους της κυβέρνησης της Τρίπολης.

Υπάρχει, λοιπόν, η μεγάλη εικόνα των κυμάτων των απελπισμένων προς τον ευρωπαϊκό “παράδεισο” και η αμηχανία της ΕΕ ανάμεσα στην υπεράσπιση του θεσμικού ευρωπαϊκού πλαισίου αρχών και την ευκολία της παραπομπής του προβλήματος σε ad hoc εθνικές πολιτικές, που, όμως, μπορεί και να το καταστρατηγούν.

Υπάρχει, η διογκούμενη αντίδραση μεγάλης μερίδας πολιτών, σε όλες τις χώρες, που υιοθετούν τα πιό ξενοφοβικά συνθήματα της ακροδεξιάς. Και υπάρχουν, βεβαίως, και οι πραγματικές εστίες της νέας μεταναστευτικής και ανθρωπιστικής κρίσης, στην ευρύτερη Μέση Ανατολή, το Σουδάν και αλλού. Για το τελευταίο, καμία συζήτηση, καμία διαχείριση…

Μπορεί ο Θάνος Πλεύρης να έβαλε τη δική του “νότα” για το μενού των μεταναστών, όμως το “ή φυλακή, ή απέλαση” είναι το βασικό δόγμα της νέας πολιτικής, κι αυτό -ας σημειωθεί- η Κομισιόν το ανέχεται, αν δεν το επιτρέπει κιόλας, μεταξύ των πολιτών, δε, δεν είμαι καθόλου βέβαιος ότι θα βρεθεί πλειοψηφία που να αντιτίθεται. Κι αυτό μπορεί να δικαιολογεί τη δεξιά στροφή της κυβέρνησης με προφανή πολιτική -και αύριο- εκλογική σκοπιμότητα, ωστόσο εκείνο που θα πρέπει να μας τρομάξει είναι εάν διαπιστώσουμε ότι η ίδια η κοινωνία την στηρίζει, ή έστω την ανέχεται.

Ο πρωθυπουργός είπε πως χρειάζεται άμεσα “ενιαία ευρωπαϊκή στάση”. Απολύτως ορθό. Όμως μάλλον έχει παρέλθει πλέον η σχετική προθεσμία…