Το όνειρο έγινε εφιάλτης… 4 αλλοδαποί φοιτητές στις ΗΠΑ μιλούν στην El Pais

Χιλιάδες Λατινοαμερικανοί φοιτητές που ετοιμάζονται να σπουδάσουν στις Ηνωμένες Πολιτείες νιώθουν διπλά στοχοποιημένοι από τις πρόσφατες επιθέσεις του Ντόναλντ Τραμπ: τόσο ως πανεπιστημιακοί, όσο και ως Λατίνοι. Ανάμεσα στις πολλές μάχες που έχει ξεκινήσει ο Ρεπουμπλικανός πρόεδρος τους τελευταίους τέσσερις μήνες, η επίθεσή του στα πανεπιστήμια εξέπληξε περισσότερο. Ο οικονομικός πόλεμος και η καταδίωξη μεταναστών ήταν προεκλογικές δεσμεύσεις, αλλά κανείς δεν περίμενε ότι θα στοχεύσει το ακαδημαϊκό περιβάλλον που θεωρείται από τα καλύτερα παγκοσμίως.

Η εφημερίδα EL PAÍS μίλησε με τέσσερις νέους Λατινοαμερικανούς που μέχρι πρόσφατα ένιωθαν προνομιούχοι, πιστεύοντας πως πέτυχαν το απόλυτο όνειρο: μια θέση ανάμεσα σε χιλιάδες υποψηφίους από όλο τον κόσμο. Πλέον όμως, ο Τραμπ δεν τους θέλει στις αμερικανικές αίθουσες.

Την περασμένη εβδομάδα, η κυβέρνησή του διέταξε όλες τις πρεσβείες να ακυρώσουν τις συνεντεύξεις για φοιτητικές βίζες.

Κατά το ακαδημαϊκό έτος 2023-2024, περίπου 1.100.000 ξένοι φοιτητές σπούδασαν σε αμερικανικά πανεπιστήμια. Πλέον όμως, ο Τραμπ ονειρεύεται μια Αμερική με λιγότερους φοιτητές και λιγότερους ξένους. Για το θέμα της περικοπής χρηματοδότησης στα πανεπιστήμια, η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου, Καρολάιν Λέβιτ, δήλωσε πριν λίγες ημέρες: «Χρειαζόμαστε περισσότερους τεχνίτες και λιγότερους αποφοίτους με LGBTQ πτυχία από το Harvard».

Πολλοί φοιτητές που πρόκειται να φτάσουν στις ΗΠΑ μεταξύ Αυγούστου και Σεπτεμβρίου βρίσκονται αυτή τη στιγμή στη διαδικασία έκδοσης βίζας, ενώ άλλοι έχουν ήδη λάβει τη δική τους. Ωστόσο, ανεξάρτητα από τη βίζα, όλοι νιώθουν στοχοποιημένοι: αρχίζουν να πιστεύουν πως θα σπουδάσουν σε μια χώρα όπου πλέον δεν είναι ευπρόσδεκτοι.

Οι προσωπικές ιστορίες πίσω από την αβεβαιότητα

Μανουέλ Μπελτράν, 28 ετών, Κολομβία

Για τον Μανουέλ Μπελτράν, οι σπουδές στις ΗΠΑ δεν είναι ατομικό εγχείρημα. Αν και θα κάθεται ο ίδιος στα έδρανα του Columbia University, το όνειρο ανήκει σε όλη την οικογένειά του. «Η προσπάθεια όσων προερχόμαστε από τον παγκόσμιο νότο είναι συλλογική και οικογενειακή», εξηγεί τηλεφωνικά από την Μπογκοτά. Για να πετύχει την εισαγωγή του σε ένα τόσο διακεκριμένο πανεπιστήμιο, χρειάστηκε πάνω από έναν χρόνο προετοιμασίας και οικονομικούς υπολογισμούς με τους γονείς του.

Αντί για ενθουσιασμό, οι τελευταίοι μήνες γέμισαν με άγχος. Οι γονείς του τον καλούν σχεδόν καθημερινά και είναι «πολύ φοβισμένοι» λόγω των ειδήσεων από τις ΗΠΑ. Πρόσφατα ήρθε η ακύρωση βίζας για Κινέζους φοιτητές και η αναστολή συνεντεύξεων για φοιτητικές βίζες. Η δική του βίζα F-1 εκδόθηκε μόλις τέσσερις ημέρες πριν την ανακοίνωση – μια ανακούφιση που όμως δεν είναι αρκετή.

«Οι γονείς μου πιστεύουν ότι ίσως κινδυνεύει ακόμα και η προσωπική μου ασφάλεια. Δεν ξέρω αν θα αντιμετωπίσουμε ξενοφοβία ή αποκλεισμό· το να είσαι Λατίνος στις ΗΠΑ ίσως αποδειχθεί πρόβλημα», σημειώνει.

Στην επίθεση κατά των πανεπιστημίων, μόνο το Harvard αντέδρασε ανοικτά στην κυβερνητική πίεση, ενώ άλλα ιδρύματα επέλεξαν πιο ήπια στάση για να αποφύγουν περαιτέρω περικοπές στη χρηματοδότηση. Το Columbia ήταν το πρώτο μεγάλο πανεπιστήμιο που υπέστη περικοπές και χάθηκαν οι επιλογές χρηματοδότησης για διεθνείς φοιτητές – το πρώτο πλήγμα για τον Μπελτράν. Έπειτα χάθηκε και η πιθανότητα της υποτροφίας Fulbright λόγω των περικοπών.

«Το οικονομικό βάρος θα πέσει στην οικογένειά μου, αλλά πλέον η αβεβαιότητα αφορά το αν τελικά θα μας δεχτούν ή όχι στις ΗΠΑ». Παρά τις δυσκολίες, αναζητά ήδη στέγη στη Νέα Υόρκη, όπου θα φτάσει τον Αύγουστο. Το Columbia επικοινωνεί περιστασιακά μαζί του για θέματα μετανάστευσης ή βίζας, αλλά όχι κάτι παραπάνω: «Είναι κομμάτι του αμερικανικού συστήματος: είμαστε πελάτες· αν λείψει κάποιος, πάντα υπάρχει αντικαταστάτης».

Αντάι Μιράντα, 23 ετών, Χιλή

Η Αντάι Μιράντα βιώνει έντονη αγωνία αυτές τις μέρες. Με εγκεκριμένη υποτροφία για ανταλλαγή στο San Diego State University και εισιτήριο στο χέρι, περιμένει μόνο τη βίζα της. «Ήμουν ενθουσιασμένη μέχρι πριν μια εβδομάδα. Τώρα το αμερικανικό όνειρο γίνεται εφιάλτης. Θέλω να ανοίξω νέους ορίζοντες αλλά νιώθω φόβο μήπως αντιμετωπίσω διακρίσεις», λέει τηλεφωνικά.

Η ανησυχία εντείνεται καθώς στη Χιλή, τη μοναδική χώρα της Λατινικής Αμερικής στο πρόγραμμα απαλλαγής βίζας με τις ΗΠΑ, έχουν υπάρξει περιπτώσεις ανακλήσεων της τελευταίας στιγμής – όπως επιβεβαίωσε ο υπουργός Εξωτερικών της κυβέρνησης Γκαμπριέλ Μπόριτς, Αλμπέρτο βαν Κλαβέρεν. Αν και τα μέτρα Τραμπ δεν στοχεύουν απευθείας τη Χιλή, επηρεάζουν ήδη Χιλιανούς φοιτητές ακόμη και στο Harvard.

Η τελευταία εξέλιξη ήταν η αναστολή των βίζας για φοιτητές ανταλλαγής – γεγονός που αναστάτωσε την Αντάι: «Έκλεισα ραντεβού στην πρεσβεία των ΗΠΑ στη Χιλή την επόμενη εβδομάδα αλλά δεν ξέρω αν θα εγκριθεί ή θα απορριφθεί η αίτηση. Έχω ήδη επενδύσει χρήματα που δεν επιστρέφονται αν απορριφθώ». Επανεξετάζει τα σχέδιά της – ίσως τελικά να έπρεπε να επιλέξει την Ευρώπη: «Μετανιώνω και θέλω να κλάψω· νόμιζα ότι τώρα ήταν η μεγάλη ευκαιρία στις ΗΠΑ».

Μαρία Ρουίς, 31 ετών, Μεξικό

Η Μαρία πίστευε πως το μεγαλύτερο εμπόδιο θα ήταν τα οικονομικά. Από τότε όμως που έγινε δεκτή στο μεταπτυχιακό φωτορεπορτάζ στο International Center of Photography, στη Νέα Υόρκη, αρνείται να αφήσει την αβεβαιότητα ή το αντι-μεταναστευτικό κλίμα να σβήσουν το όνειρό της.

«Ήξερα ότι τα μεταναστευτικά ζητήματα είχαν γίνει δυσκολότερα επί Τραμπ αλλά μου είχαν πει ότι οι φοιτητικές βίζες ήταν πιο εύκολες», λέει μία ημέρα μετά τα νέα μέτρα. Αν και ακόμη δεν έχει ραντεβού λόγω καθυστέρησης στην έκδοση διαβατηρίου, δεν εγκαταλείπει: «Το σχολείο μας ενημέρωσε πως δεν έχει λάβει επίσημες οδηγίες· μας προετοιμάζουν πάντως για κάθε ενδεχόμενο». Κάποιοι συμφοιτητές της ανησυχούν επειδή πρέπει να πληρώσουν μέρος των διδάκτρων σύντομα – αλλά αν απορριφθεί η βίζα τους θα επιστραφούν τα χρήματα.

Μέχρι πρόσφατα τη βασάνιζε μόνο το οικονομικό – είναι μία από τους μόλις 18 επιλεγμένους παγκοσμίως ανάμεσα σε εκατοντάδες αιτήσεις. Προσπάθησε μάλιστα μέσω δωρεών να συγκεντρώσει τα 15.000 δολάρια που απαιτούνται για το μεταπτυχιακό της· τελικά έλαβε πλήρη υποτροφία μόλις αυτή την Πέμπτη. Η χαρά όμως είναι πικρή μέσα στην αβεβαιότητα – παρηγορείται ότι αν δεν ταξιδέψει φέτος, η σχολή θα κρατήσει τη θέση της έως το 2027: «Πρέπει να μιλάμε γι’ αυτά που συμβαίνουν· πέρα απ’ τον φόβο θέλω να μοιραστώ την εμπειρία».

(Ανώνυμη), 29 ετών, Κούβα

«Είναι δύσκολο να είσαι Κουβανός και να μην ανησυχείς». Παρότι προτιμά να παραμείνει ανώνυμη λόγω φόβου αντιποίνων, θέλει να εξηγήσει τι σημαίνει το κλίμα τρομοκρατίας που έχει δημιουργήσει ο Τραμπ για πολλούς – ειδικά για Κουβανούς φοιτητές. Το επόμενο ακαδημαϊκό έτος έχει εξασφαλίσει θέση διδακτορικού στο Pennsylvania University.

Εκτιμά τη στήριξη του πανεπιστημίου που εγγυήθηκε τη θέση της – αλλά ο φόβος παραμένει: «Ως Κουβανή νιώθω λύπη γιατί η ελευθερία έκφρασης μοιάζει ανέφικτη· νιώθω απελπισία όταν χρειάζεται να “καθαρίζω” τα κοινωνικά μου δίκτυα μήπως κάτι θέσει σε κίνδυνο την εισαγωγή ή παραμονή μου». Θέλει να ζήσει αυτή τη μοναδική ευκαιρία στις ΗΠΑ αλλά αισθάνεται διαρκώς εκτεθειμένη: «Πιστεύω πως οι αμερικανικές πανεπιστημιακές αξίες δύσκολα σβήνουν τόσο εύκολα ή γρήγορα». Το σχέδιό της παραμένει σταθερό – θα ταξιδέψει τον Σεπτέμβριο αν και δεν νιώθει ασφαλής ούτε τώρα ούτε τότε: «Το να είμαι Κουβανή τριπλασιάζει τις ανησυχίες μου· πρέπει πάντα να προλαβαίνω τα γεγονότα».

Πηγή: elpais.com