Μια διαφορετική δημοσκόπηση: Ποια είναι τα επίδικα αν διεξάγονταν εκλογές αύριο; Τα μηνύματα στις απαντήσεις της AI ίσως ξαφνιάζουν  

Που θα κρινόταν το εκλογικό αποτέλεσμα αν διεξάγονταν βουλευτικές εκλογές στην Ελλάδα το επόμενο Σαββατοκύριακο; Εντάξει, υποθετικό το σενάριο αλλά με συνεχείς δημοσκοπήσεις να βλέπουν το φως της δημοσιότητας διατηρούμαστε όλοι σε εκλογικό μουντ έστω και αν θεωρητικά βρισκόμαστε στη μέση του εκλογικού κύκλου. Η μήπως όχι;

Νίκος Γιαννόπουλος

Ας αφήσουμε αυτό να το αποφασίσει ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Ετσι και αλλιώς, ειδικά γι’ αυτή την παράμετρο του πολιτικού παιχνιδιού, ο ίδιος έχει το μαχαίρι και το καρπούζι ως Πρωθυπουργός.

Εμείς ας επικεντρωθούμε στο υποθετικό σενάριο που θέσαμε με την εισαγωγική μας πρόταση και ας βρούμε ποια θα ήταν τα επίδικα μίας πιθανής εκλογικής μάχης τις αμέσως επόμενες ημέρες. Και επειδή είμαστε στο 2025, θα πάρουμε και τη βοήθεια του ΑΙ.

Η τεχνητή νοημοσύνη μάς “αποκαλύπτει” λοιπόν (όχι δεν το ξέραμε) ότι το Νο 1 θέμα που απασχολεί τους πολίτες είναι η ακρίβεια και γενικότερα η οικονομία. Μπορεί στη γειτονιά μας να διεξάγονται δύο ιδιαίτερα αιματηρές πολεμικές αναμετρήσεις, το δόγμα όμως του “it’s the economy stupid” καλά κρατεί.

Παρακάτω οι κοινωνικοί τομείς που ενδιαφέρουν περισσότερο τους Ελληνες ψηφοφόρους όπως τους παραθέτει το ΑΙ:

1. Οικονομία και ακρίβεια

Η οικονομική κατάσταση (ακρίβεια, μισθοί, συντάξεις, προσωπικό και οικογενειακό εισόδημα) αποτελεί μακράν το σημαντικότερο ζήτημα για τους Έλληνες ψηφοφόρους. Το 32,3% δηλώνει ότι αυτό τους απασχολεί προσωπικά περισσότερο, ενώ το 31,4% το τοποθετεί ως το πρώτο που θέλει να αλλάξει άμεσα στη χώρα.

Η ακρίβεια και η γενικότερη οικονομική δυσπραγία αναφέρονται σταθερά ως τα μεγαλύτερα προβλήματα της χώρας (42,8% και 29,2% αντίστοιχα).

2. Υγεία και κοινωνικό κράτος

Η κατάσταση του ΕΣΥ και η βελτίωση των υποδομών υγείας είναι ο δεύτερος σημαντικότερος τομέας ενδιαφέροντος (15,7% ως προσωπική ανησυχία, 17,2% ως προτεραιότητα αλλαγής).

Η κοινωνική πολιτική, η καθολική πρόσβαση στην υγεία και τα μέτρα κοινωνικής προστασίας αξιολογούνται θετικά από μεγάλη μερίδα των πολιτών, ιδίως από ψηφοφόρους της Αριστεράς.

3. Ασφάλεια και παραβατικότητα

Η αύξηση της εγκληματικότητας και η παραβατικότητα απασχολούν το 11,3% των ερωτηθέντων ως προσωπική ανησυχία και το 15,3% ως προτεραιότητα αλλαγής.

4. Παιδεία και προοπτικές νέων

Η μορφωτική και επαγγελματική πρόοδος των παιδιών, καθώς και η βελτίωση της ποιότητας της μόρφωσης, αναφέρονται επίσης ως σημαντικά ζητήματα (9,4% και 5,1% αντίστοιχα).

5. Πολιτική σταθερότητα και εθνικά θέματα

Η πολιτική σταθερότητα (9,9%) και τα εθνικά ζητήματα/ελληνοτουρκικά (αυξανόμενη ανησυχία, 54% φοβάται πολεμικό επεισόδιο) αποτελούν επίσης βασικές ανησυχίες.

6. Δικαιοσύνη, διαφθορά και αξιοκρατία

Η απονομή δικαιοσύνης, η αξιοκρατία, η ισότιμη μεταχείριση και η διαφθορά απασχολούν σημαντικό ποσοστό των πολιτών (10–15%)

• Οι Ελληνες πολίτες θα ψηφίσουν λοιπόν με κυριότερο κριτήριο την τσέπη τους, τα εισοδήματά τους και τη δυνατότητά τους να ανταπεξέλθουν στις καθημερινές υποχρεώσεις τους.

Προφανώς η κυβέρνηση αυτό το έχει κατά νου γι’ αυτό και ετοιμάζει το πακέτο της ΔΕΘ. Από το αν αυτό θα ικανοποιήσει ίσως κριθούν τελικά πολλά στο δρόμο προς τις κάλπες (και ίσως αυτό επηρεάσει την απόφαση Μητσοτάκη για το χρόνο διεξαγωγής των εκλογών).

Ως προς τις ιδεολογικές τάσεις όμως και τις αξιακές προτεραιότητες, η καταγραφή του ΑΙ μάς δίνει ιδιαίτερα σημαντικές πληροφορίες που δίνουν πολλαπλά μηνύματα, κυρίως στην αντιπολίτευση.

Το ιδεολογικό κέντρο βάρους της κοινωνίας παραμένει στην Κεντροαριστερά/Αριστερά, με έμφαση στον εκσυγχρονισμό, το κοινωνικό κράτος, την ανταγωνιστικότητα και τις ξένες επενδύσεις. Οι δύο πρώτες έννοιες βρίσκονται φυσικά πιο κοντά στο αξιακό πρότυπο της Κεντροαριστεράς όπως διαχρονικά αυτό έχει εκφραστεί στην ελληνική κοινωνία.

Ωστόσο η παρουσία της ανταγωνιστικότητας και των ξένων επενδύσεων σ’ αυτό τον κατάλογο συνιστά μίνι έκπληξη αφού πρόκειται-θεωρητικά-για προνομιακά πεδία της Κεντροδεξιάς.

Ομως, φαίνεται ότι η εξέλιξη της ιδεολογικής μονομαχίας τα τελευταία 30 χρόνια έχει προκαλέσει ανατροπές και έχει φέρει την Κεντροαριστερά πιο κοντά σε αξίες που παλαιότερα ασπαζόταν μόνο η δεξιά, παρατηρείται δηλαδή μία τάση η Κεντροαριστερά να μετακινείται ελαφρώς προς τα δεξιά.

Ομως, αν πράγματι συμβαίνει αυτό, πώς εξηγείται το εύρημα ότι έννοιες όπως οι ιδιωτικοποιήσεις και ο ίδιος ο καπιταλισμός δεν συγκεντρώνουν παρά χαμηλή αποδοχή στο ελληνικό εκλογικό κοινό;

• Ισως σημαίνει ότι τα σύνορα που χωρίζουν τα δύο κυρίαρχα ιδεολογικά στρατόπεδα είναι πλέον πολύ κοντινά.
• Ισως πάλι η συγκεκριμένη τάση να αποτελεί ένα καμπανάκι για το ίδιο το σύστημα ότι δεν δουλεύει πια αποτελεσματικά για την κοινωνική πλειοψηφία και ότι προηγούμενες “υποσχέσεις” του διαψεύστηκαν από την πραγματικότητα (των τελευταίων συνεχών κρίσεων και όχι μόνο).

Συμπερασματικά όπωα καταλήγει πάντα η AI: Τα κριτήρια ψήφου των Ελλήνων φαίνεται να είναι απολύτως ρεαλιστικά και να μην επηρεάζονται από τις τάσεις της επικαιρότητας, παρουσιάζουν μία έντονη διαχρονικότητα. Το μεγάλο ντέρμπι ενόψει μίας πιθανής εκλογικής αναμέτρησης στο άμεσο μέλλον θα δοθεί στον τομέα της ακρίβειας και της οικονομίας και δευτερευόντως σ’ αυτό του κοινωνικού κράτους και ιδιαίτερα της υγείας. Από τη μία υπάρχει η πρόταση της Νέας Δημοκρατίας που λίγο έως πολύ την γνωρίζουμε ως προς τα βασικά χαρακτηριστικά της. Η Κεντροδεξιά, στην ελληνική εκδοχή της, ξέρει που βαδίζει. Η Κεντροαριστερά, αν και συνολικά δείχνει να έχει το πάνω χέρι στη μάχη του ιδεολογικού κέντρου βάρους, ψάχνει και ψάχνεται.