Παθητικός τουρίστας ή επισκέπτης με θετικό αντίκτυπο… Επιλογή για σκεπτόμενους ταξιδιώτες

Μια νέα έκθεση της Booking.com διαπίστωσε ότι η αειφορία είναι σημαντική για το 84% των ταξιδιωτών παγκοσμίως. Αλλά ενώ η επιθυμία για πιο οικολογικά ταξίδια είναι ισχυρή, η πορεία προς τον οικοτουρισμό είναι ασαφής για πολλούς. Μια μελέτη της Trip.com διαπίστωσε ότι σχεδόν οι μισοί ταξιδιώτες είναι μπερδεμένοι σχετικά με το τι πραγματικά σημαίνει βιώσιμο ταξίδι, ενώ μια έκθεση του Παγκόσμιου Συμβουλίου Ταξιδιών και Τουρισμού του 2025 αποκάλυψε ότι το κόστος αποτελεί σημαντικό εμπόδιο.

Με τον παγκόσμιο τουρισμό να ανακάμπτει και τις περιβαλλοντικές πιέσεις να εντείνονται, το 2025 είναι μια κρίσιμη χρονιά για να επανεξετάσουμε τον τρόπο που ταξιδεύουμε. Ακολουθούν μερικοί απλοί, πρακτικοί τρόποι για να κάνετε πιο αποτελεσματικές ταξιδιωτικές επιλογές φέτος – χωρίς να θυσιάσετε τη χαρά ή την άνεση στο δρόμο. 

1. Επιλέξτε ταξίδια που προσφέρουν στο κοινωνικό σύνολο

Καθώς σχεδιάζετε τις διακοπές σας για το 2025 και μετά, οι ειδικοί συνιστούν να αναρωτηθείτε αν θέλετε να είστε ένας παθητικός τουρίστας ή ένας επισκέπτης που έχει θετικό αντίκτυπο στον προορισμό. Ένα ταξίδι με επίκεντρο την αναγέννηση θα μπορούσε να περιλαμβάνει πρακτική εμπειρία στη διατήρηση της φύσης σε ένα οικολογικό καταφύγιο του Ισημερινού ή την επιλογή μιας αυστραλιανής εμπειρίας πεζοπορίας που θα βοηθήσει στην αναβίωση του πολιτισμού των Αβορίγινων.

Η νέα Ώρα Λολόμα των Φίτζι ενθαρρύνει τους ταξιδιώτες να αφιερώσουν τουλάχιστον μία ώρα από τη διαμονή τους σε μια δραστηριότητα με θετικό περιβαλλοντικό, πολιτιστικό ή κοινωνικό αντίκτυπο, ενώ οι εμπειρίες Μαλάμα της Χαβάης ενθαρρύνουν τους επισκέπτες να προσφέρουν στο περιβάλλον και τις τοπικές κοινότητες μέσω της αποκατάστασης οικοτόπων, του καθαρισμού παραλιών και άλλων. 

«Πρέπει να κάνουμε κάτι καλύτερο από το να απλώς διατηρούμε τα ταξίδια», δήλωσε ο David Leventhal, ιδιοκτήτης οικολογικού ξενοδοχείου και συνιδρυτής της Regenerative Travel , ενός κορυφαίου παρόχου εκπαιδευτικών μαθημάτων που στοχεύουν στον μετασχηματισμό της ταξιδιωτικής βιομηχανίας σε μια δύναμη θετικής αλλαγής. «Πρέπει να αντιστρέψουμε τη ζημιά και να αναγεννήσουμε την εργασία σε επίπεδο ολόκληρων συστημάτων για την καλύτερη ενσωμάτωση των ανθρώπων και του πλανήτη». 

2. Σκεφτείτε πέρα ​​από το περιβάλλον

Το 2025, οι ταξιδιώτες γνωρίζουν ολοένα και περισσότερο τις κοινωνικές και πολιτιστικές επιπτώσεις του τουρισμού, με την Έκθεση Ταξιδιών και Βιωσιμότητας του 2025 της Booking.com να δείχνει για πρώτη φορά ότι περισσότεροι από τους μισούς ταξιδιώτες παγκοσμίως γνωρίζουν τον αντίκτυπο του τουρισμού στις τοπικές κοινότητες, καθώς και στο περιβάλλον. Με τις διαμαρτυρίες για τον υπερτουρισμό – οι οποίες ήδη εντείνονται το 2025 – και τις μη προσιτές κατοικίες σε δημοφιλείς προορισμούς, υπάρχει μια αυξανόμενη έκκληση να είμαστε πιο προσεκτικοί σχετικά με το πώς, πότε και πού ταξιδεύουμε.

• Θέλετε να ταξιδεύετε καλύτερα; Το Thoughtful Travel είναι μια σειρά για τους τρόπους με τους οποίους συμπεριφέρονται οι άνθρωποι όταν λείπουν, από την ηθική έως την εθιμοτυπία και πολλά άλλα.

«Αυτό δεν σημαίνει ότι τα περιβαλλοντικά στοιχεία των βιώσιμων ταξιδιών είναι λιγότερο σημαντικά – η μείωση των εκπομπών άνθρακα και του πλαστικού είναι εξίσου σημαντική όπως πάντα», λέει η Δρ. Susanne Becken, καθηγήτρια βιώσιμου τουρισμού στο Πανεπιστήμιο Griffith της Αυστραλίας, «αλλά η ανάπτυξη του τουρισμού ασκεί ολοένα και μεγαλύτερη πίεση στις κοινότητες σε σημείο που ορισμένα τουριστικά κέντρα δεν θέλουν πλέον να ασχοληθούν με αυτόν».

Η αποφυγή δημοφιλών προορισμών σε ώρες αιχμής, ο μεγαλύτερος σεβασμός προς τους τοπικούς πολιτισμούς και τους ανθρώπους, η πρόσληψη ντόπιων και ιθαγενών οδηγών και οι πιο προσεκτικές αγορές – από καταλύματα μέχρι αναμνηστικά – μπορούν όλα να βοηθήσουν στη μείωση της πίεσης στις κοινότητες. «Να θυμάστε ότι ο προορισμός που επισκέπτεστε είναι το σπίτι κάποιου», λέει ο Becken. 

Ψάχνετε για καθηλωτικά, κοινοτικά ταξίδια; Το Δίκτυο Κοινοτικών Διακοπών του Νεπάλ έχει ξεκινήσει τρία νέα «κοινοτικά κυκλώματα» για το 2025, συμπεριλαμβανομένου ενός δρομολογίου που διασχίζει το λιγότερο επισκέψιμο ανατολικό Νεπάλ. Ενώ ένα νέο ταξίδι Intrepid Travel προσφέρει την ευκαιρία να έρθετε σε επαφή με αυτόχθονες ηλικιωμένους σε ένα ταξίδι στην «Χαμένη Πόλη» της Κολομβίας. Από την επίσκεψη σε ένα νησί της Ταϊλάνδης που έχει πάρει τη βιωσιμότητα στα χέρια του μέχρι την εμπειρία της ζωής σε μια πρωτοποριακή σουηδική πόλη , υπάρχουν πλέον αμέτρητες ευκαιρίες να επισκεφθείτε κοινότητες με υπεύθυνους και αναγεννητικούς τρόπους.

3. Διατηρήστε τα ξενοδοχεία σε υψηλότερα πρότυπα 

Τα ξενοδοχεία και άλλα καταλύματα διακοπών συμβάλλουν σε μεγάλο βαθμό στις εκπομπές CO2 από τον τουριστικό τομέα – αλλά αναδύονται καλύτερες επιλογές. Το πρώτο ξενοδοχείο στον κόσμο με θετικές εκπομπές άνθρακα, το Populus , άνοιξε στις ΗΠΑ το 2024. Και η IHG λάνσαρε το πρώτο της επώνυμο ξενοδοχείο με μηδενικές εκπομπές άνθρακα στο Ηνωμένο Βασίλειο τον Μάρτιο του 2025, το voco Zeal Exeter Science Park .

Στη Νότια Αφρική, το Few & Far Luvhondo, το οποίο άνοιξε τον Ιανουάριο του 2025, συγκαταλέγεται στον αυξανόμενο αριθμό καταλυμάτων σαφάρι που δίνουν προτεραιότητα στη βιώσιμη καινοτομία και τον οικοτουρισμό. Αυτό το κατάλυμα μηδενικών αποβλήτων, που τροφοδοτείται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, εργάζεται για την αναγέννηση 50.000 εκταρίων ιδιαίτερα υποβαθμισμένης γης στα βουνά Soutpansberg – και μάλιστα διαθέτει την πρώτη εμπειρία ηλιακής ενέργειας με τελεφερίκ στην Αφρική.

Τι είναι τα βιώσιμα ταξίδια;

• Τα βιώσιμα ταξίδια αφορούν τελικά την ελαχιστοποίηση της βλάβης στα μέρη που επισκεπτόμαστε και στους ανθρώπους που ζουν εκεί και τη μεγιστοποίηση των οφελών για όλους τους εμπλεκόμενους. Μοιράζονται πολλές από τις ίδιες αρχές με τον οικοτουρισμό, αλλά τα βιώσιμα ταξίδια είναι ευρύτερα, περιλαμβάνοντας ταξίδια πέρα ​​από τις φυσικές περιοχές. Διαφημιζόμενος ως το νέο παράδειγμα βιώσιμων ταξιδιών, ο αναγεννητικός τουρισμός μοιράζεται επίσης τις θεμελιώδεις αρχές του βιώσιμου τουρισμού, με έμφαση στη διατήρηση των προορισμών σε καλύτερη κατάσταση από ό,τι βρέθηκαν.

Δεν χρειάζεστε όμως έναν προϋπολογισμό για πολυτελή καταλύματα σαφάρι για να κάνετε πιο βιώσιμες επιλογές διαμονής. Ένα δίκτυο «ξενοδοχείων» πεζοπορίας στο Ηνωμένο Βασίλειο προσφέρει δωρεάν διαμονή με ελάχιστο αντίκτυπο, ενώ τα Earthships στις ΗΠΑ προσφέρουν μοναδικά καταλύματα με μηδενικό καθαρό κόστος. Στην Ευρώπη, ο πάροχος προσιτών καταλυμάτων με γνώμονα τον κοινωνικό αντίκτυπο, The Social Hub, άνοιξε ένα νέο ξενοδοχείο στη Ρώμη τον Μάρτιο του 2025, ενώ ένα άλλο αναμένεται να ανοίξει στο Πόρτο φέτος.

Ο Becken συνιστά τον έλεγχο για διεθνείς πιστοποιήσεις (όπως B Corp, EarthCheck, Green Globe και Green Key), οι οποίες υποδεικνύουν ότι μια εταιρεία έχει δεσμευτεί για την ενεργειακή απόδοση και την προσεκτική κατανάλωση και ενδιαφέρεται για τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζονται οι άνθρωποί της. Σε περίπτωση απουσίας πιστοποίησης, η οποία μπορεί να είναι οικονομικά δύσκολη για τις μικρές επιχειρήσεις, ελέγξτε τον ιστότοπο του καταλύματος για μια ουσιαστική πολιτική βιωσιμότητας που να περιλαμβάνει περιβαλλοντικές και κοινωνικές πρωτοβουλίες ή επικοινωνήστε απευθείας μαζί τους για να ρωτήσετε. Η ίδια προσέγγιση μπορεί να ακολουθηθεί και με τους ταξιδιωτικούς πράκτορες.

4. Σκεφτείτε το ταξίδι καθώς και τον προορισμό 

Πολλοί προορισμοί διευκολύνουν τους ταξιδιώτες να ελαχιστοποιήσουν τον αντίκτυπό τους κατά την άφιξή τους, μέσω πρωτοβουλιών όπως η εστίαση με μηδενικά απόβλητα , τα ηλεκτρικά σαφάρι – ή ακόμη και η απαλλαγή από τον άνθρακα ολόκληρων των τουριστικών οικονομιών τους .

Αλλά ενώ οι προορισμοί γίνονται πιο πράσινοι, η μετάβαση εκεί συχνά δεν γίνεται. Τα αεροπορικά ταξίδια παραμένουν ένα από τα πιο απαιτητικά σε άνθρακα μέρη του τουρισμού και ο Μπέκεν σημειώνει ότι τα «βιώσιμα» καύσιμα αεροπορίας από μόνα τους δεν μπορούν να λύσουν το πρόβλημα των αυξανόμενων εκπομπών της αεροπορίας.

Τρεις ερωτήσεις που πρέπει να κάνετε στο ξενοδοχείο σας πριν κάνετε κράτηση:

• Διαθέτει διεθνώς αναγνωρισμένη πιστοποίηση βιωσιμότητας ή/και ολοκληρωμένη πολιτική βιωσιμότητας και πώς παρακολουθείται η πρόοδός της;
• Πώς επηρεάζει θετικά το ξενοδοχείο τους εργαζομένους του και την τοπική κοινότητα μακροπρόθεσμα;
• Ποια ουσιαστικά βήματα λαμβάνουν για την εξάλειψη των αποβλήτων και την επίτευξη μηδενικών καθαρών εκπομπών, ή και καλύτερων;

Καλά νέα για τους λάτρεις των σιδηροδρομικών ταξιδιών είναι ότι το 2025 θα υπάρξουν πολλές νέες ευκαιρίες για να ακολουθήσετε μια αξέχαστη – και λιγότερο απαιτητική – διαδρομή προς τον προορισμό σας. Στην Αυστραλία, το Indian Pacific έχει επεκτείνει το ταξίδι του από το Περθ στο Σίδνεϊ σε πέντε ημέρες με νέες εμπειρίες εκτός τρένου σε κάθε σκέλος. Ενώ το La Dolce Vita Orient Express , το πρώτο εγχώριο πολυτελές τρένο της Ιταλίας, πραγματοποίησε το εναρκτήριο ταξίδι του από τη Ρώμη στην ορεινή πόλη Μονταλτσίνο της Τοσκάνης τον Απρίλιο. Η διαδρομή Έβορα-Έλβας της Πορτογαλίας, η οποία αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2025, είναι ο πρώτος σύνδεσμος σε ένα δίκτυο υψηλής ταχύτητας που τελικά θα συνδέσει τη Μαδρίτη με τη Λισαβόνα σε τρεις ώρες. Μια ανανεωμένη έκδοση του θρυλικού Orient Express που μεταφέρει επιβάτες μεταξύ Κωνσταντινούπολης και Παρισιού αναμένεται να κυκλοφορήσει το 2026, μαζί με μια νέα γραμμή Βουδαπέστη-Βελιγράδι.

Όταν χρειαστεί να πετάξετε, επιλέξτε πτήσεις χαμηλών εκπομπών με τη βοήθεια πλατφορμών κράτησης όπως το Google Flights, το οποίο εμφανίζει τις μέσες εκπομπές για κάθε διαδρομή. Η κράτηση θέσεων οικονομικής θέσης και η ιεράρχηση των απευθείας πτήσεων μειώνει επίσης τις εκπομπές. Δεν αντέχετε τη σπατάλη καμπίνας; Οι Air New Zealand, Alaska Airlines, LATAM και SAS είναι μόνο μερικές αεροπορικές εταιρείες που έχουν λάβει ουσιαστικά μέτρα για τη μείωση του πλαστικού μιας χρήσης στις πτήσεις. Και ενώ η αντιστάθμιση άνθρακα στις πτήσεις σας μέσω επαληθευμένων προγραμμάτων δεν αναιρεί τη ζημιά, πολλοί ειδικοί συμφωνούν ότι είναι καλύτερο από το να μην κάνετε τίποτα απολύτως. 

5. Να είστε περίεργοι και να συνδέεστε βαθιά 

Ο Άντονι Μπουρντέν είπε διάσημα ότι «το ταξίδι δεν είναι ανταμοιβή για την εργασία, είναι εκπαίδευση για τη ζωή». Είναι μια εξαιρετική φιλοσοφία για τα βιώσιμα ταξίδια – και ένας από τους πιο βιώσιμους τρόπους για να μάθετε περισσότερα για τον τόπο που επισκέπτεστε είναι να κλείσετε μια περιήγηση με επικεφαλής τους ιθαγενείς.

Η ζήτηση ρεκόρ για εμπειρίες Πρώτων Εθνών στην Αυστραλία συνέπεσε με την έναρξη νέων περιηγήσεων για το 2025, συμπεριλαμβανομένης μιας πεζοπορίας αφήγησης ιστοριών στο Byron Bay , η οποία προσφέρει έναν ισχυρό τρόπο σύνδεσης με έναν από τους πιο δημοφιλείς παράκτιους προορισμούς διακοπών της Αυστραλίας. Ο τουρισμός ιθαγενών και Πρώτων Εθνών γνωρίζει επίσης άνθηση στη Βόρεια Αμερική, με τον Σύνδεσμο Τουρισμού Ιθαγενών Ινδιάνων της Αλάσκας να ονομάζει το Πολιτιστικό Κέντρο Chickasaw της Οκλαχόμα, το οποίο προσφέρει ξεναγήσεις και καθημερινή επίδειξη χορού stomp, ως την καλύτερη εμπειρία πολιτιστικής κληρονομιάς για το 2025.

Εν τω μεταξύ, η επιστήμη των πολιτών και οι πρακτικές δραστηριότητες διατήρησης επιτρέπουν επίσης στους ταξιδιώτες να αλληλεπιδράσουν με προορισμούς σε βαθύτερο επίπεδο. Νέο για το 2025, το Kenya Rhino Conservation Safari της Natural Habitat Adventures περιλαμβάνει συνομιλίες στο παρασκήνιο με οικολόγους σε τρία κορυφαία ιδιωτικά προστατευόμενα πάρκα. Ενώ η Aurora Expeditions, η πρώτη μεγάλη εταιρεία κρουαζιέρας στον κόσμο που απέκτησε πιστοποίηση B Corp, πρόσθεσε πρόσφατα την Eyesea , μια πλατφόρμα που έχει σχεδιαστεί για να χαρτογραφεί την παγκόσμια ρύπανση και τους θαλάσσιους κινδύνους, στο ισχυρό πρόγραμμα επιστήμης των πολιτών .

6. Αξιοποιήστε τις εφαρμογές

Ο υπολογισμός του αποτυπώματος άνθρακα των ταξιδιών σας είναι ένας εξαιρετικός τρόπος για να παρακολουθείτε τον αντίκτυπό σας (δοκιμάστε την εφαρμογή CoolClimate Calculator του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια, Μπέρκλεϋ ). Υπάρχουν όμως πολλοί άλλοι τρόποι με τους οποίους οι εφαρμογές μπορούν να σας βοηθήσουν. Βρείτε νέους τρόπους να βυθιστείτε στη φύση με το AllTrails , το οποίο διαθέτει περισσότερα από 450.000 μονοπάτια σε όλο τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένων των 25 κορυφαίων μονοπατιών για εξερεύνηση το 2025. και ανακαλύψτε επιλογές φαγητού με βάση τα φυτά σε όλο τον κόσμο με το Happy Cow, το οποίο ονόμασε το Λονδίνο ως την νούμερο ένα πόλη φιλική προς τους vegan για το 2025. Συνδέοντας τους ταξιδιώτες με περισσότερες από 800.000 πηγές πόσιμου νερού παγκοσμίως, το Droply διευκολύνει την αποφυγή πλαστικών μπουκαλιών νερού.

Και ενώ τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν συχνά κατηγορηθεί ότι συμβάλλουν στον υπερτουρισμό και σε άλλα ζητήματα , η έρευνα δείχνει ότι μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν ως δύναμη για το καλό, ώστε να μοιραστείτε θετικές εμπειρίες βιώσιμων ταξιδιών. Απολαύσατε μια επίσκεψη στο Βίλνιους, την Πράσινη Πρωτεύουσα της Ευρώπης για το 2025; Μοιραστείτε την με τους ακολούθους σας και εμπνεύστε και άλλους να το κάνουν.

7. Μάθετε να εντοπίζετε το greenwashing

Οι παραπλανητικοί ισχυρισμοί βιωσιμότητας – γνωστοί ως «πράσινο ξέπλυμα» – έχουν γίνει ολοένα και πιο διαδεδομένοι στον τουριστικό κλάδο, καθώς οι επιχειρήσεις προσπαθούν να επωφεληθούν από την αυξανόμενη ζήτηση για οικοτουρισμό. Το 2024, μεγάλες αεροπορικές εταιρείες, όπως οι Air France, Etihad, Lufthansa και Qantas, κατηγορήθηκαν ότι έκαναν παραπλανητικούς ισχυρισμούς βιωσιμότητας και η Booking.com απέσυρε το πρόγραμμα «Ταξίδια με βιώσιμο τρόπο» μετά από αντιδράσεις από τις ρυθμιστικές αρχές .

«Η νέα νομοθεσία που υιοθέτησε η Ευρώπη [η οποία ονομάζεται Οδηγία για τους Πράσινους Ισχυρισμούς] θα δυσκολέψει πολύ περισσότερο τις εταιρείες να υιοθετήσουν μια οικολογική προσέγγιση και πιστεύω ότι θα δούμε αυτό να εφαρμόζεται παγκοσμίως», λέει ο Becken. Μέχρι τότε, εναπόκειται στους καταναλωτές να παραμείνουν προσεκτικοί. Χρησιμοποιήστε πόρους όπως τον οδηγό της Sustainable Travel International για την αποφυγή της οικολογικής προσέγγισης στον τουρισμό – και «μην υποτιμάτε την αξία των κριτικών των επισκεπτών», λέει ο Leventhal. «Πλατφόρμες όπως η Google προσφέρουν ειλικρινείς πληροφορίες για το εάν ένα κατάλυμα ή μια τουριστική εμπειρία ανταποκρίνεται πραγματικά στις υποσχέσεις της».

8. Αξιοποιήστε το προνόμιό σας

Η αναγνώριση του προνομίου να ταξιδεύουμε ελεύθερα, καθώς μόνο ένα μικρό ποσοστό του παγκόσμιου πληθυσμού είναι σε θέση να το κάνει, είναι το πρώτο βήμα για να μετατρέψουμε τα ταξίδια σε μια δύναμη για το καλό. Το προνόμιο δίνει στους ταξιδιώτες τη δύναμη να ξοδεύουν τα χρήματα των ταξιδιών μας σε εμπειρίες που είναι καλές για τους ανθρώπους και τον πλανήτη, από την επιλογή εμπειριών φιλικών προς τα ζώα έως τη διασφάλιση ότι οι δραστηριότητες στις οποίες συμμετέχουμε διατηρούν τα ευάλωτα παιδιά ασφαλή και δεν εκμεταλλεύονται τον πολιτισμό ή τις κοινότητες . Μπορεί να υποστηριχθεί ότι το προνόμιο δεν έρχεται μόνο με την εξουσία, αλλά και με την υπεύθυνη εκπλήρωση της.