Παρασιτικός καπιταλισμός ή αλλαγή του οικονομικού υποδείγματος;

Το γεγονός ότι κυκλοφορεί πολύ χρήμα γενικώς και στα ρετιρέ της διαπλοκής ιδιαιτέρως, δημιουργεί μια ατμόσφαιρα επίπλαστής ευφορίας, που βρίσκεται σε μεγάλη αναντιστοιχία με την πραγματική κατάσταση της οικονομίας. Γιατί η αλήθεια είναι ότι με την ασκούμενη πολιτική, που στο επίκεντρό της έχει μια πρωτοφανή αναδιανομή εισοδήματος υπέρ των (εύκολων έως κρατικά εγγυημένων…) κερδών και σε βάρος της μισθωτής εργασίας, η ελληνική οικονομία όχι μόνο δεν έχει αποκτήσει ένα οδικό χάρτη που να οδηγεί στην αντιμετώπιση του χρόνιου αναπτυξιακού προβλήματος της χώρας, ούτε έχει προσεγγίσει ούτε καν τείνει, σήμερα, να προσεγγίσει στη χάραξη μιας τέτοιας πορείας.

του ΚΩΣΤΑ ΚΑΛΛΙΤΣΗ*

Μια ματιά στις προβλέψεις των μεγάλων οργανισμών: Ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) προβλέπει οικονομική μεγέθυνση στην Ευρωζώνη 0,7% φέτος και 1,5% το 2025 και ειδικά στην Ελλάδα 2,0% και 2,5% αντιστοίχως. Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο κάνει περίπου τις ίδιες προβλέψεις: Βλέπει μεγέθυνση στην Ευρωζώνη 0,8% φέτος και 1,5% το 2025 και στην Ελλάδα 2% φέτος και 1,9% τον επόμενο χρόνο. Η κυβερνητική προπαγάνδα σπεύδει να δηλώσει περήφανη που η οικονομία μας αυξάνεται περισσότερο από το μέσο όρο της Ευρωζώνης. Αυτό, άλλωστε, είπε και το 2023: Είχαμε μεγέθυνση 2%, πενταπλάσια από το μέσο όρο της Ευρωζώνης. Ξεχνά…

Πρώτον, ότι η ελληνική οικονομία ξεκινά από μία πολύ χαμηλή βάση, ταλαιπωρήθηκε από μια καταστροφή του ΑΕΠ που καμία άλλη χώρα της Ευρώπης δεν γνώρισε –κι είναι η μόνη σε ολόκληρη την Ευρώπη που, σήμερα ακόμη, παραμένει σε χαμηλότερο επίπεδο από εκείνο πριν 15 χρόνια. Δεύτερο και πιο σημαντικό για την εξαγωγή συμπερασμάτων για το αύριο: Η όποια μεγέθυνση καθ’ ημάς γίνεται με ένεση. Με τα ευρωπαϊκά 32 δισ. ευρώ του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας –που είναι εφάπαξ και τελειώνουν το 2026. Αυτός είναι ο μοναδικός τροφοδότης λογαριασμός της οικονομικής μεγέθυνσης. Τρίτον, παρά την ένεση, ο ρυθμός μεγέθυνσης πέφτει –ήταν 5,6% το 2022.

Γιατί; Γιατί αποφεύγουμε τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις, για να μην θιγούν οι προνομιούχοι ενός μοντέλου παρασιτικού καπιταλισμού. Έτσι, δεν έχουμε κάνει οτιδήποτε άξιο λόγου που θα μας επέτρεπε να ξεφύγουμε από τους ιστορικά χαμηλούς ρυθμούς μεγέθυνσης. Προς επίρρωση, οι προβλέψεις της Κομισιόν για τη μακροχρόνια αύξηση του ελληνικού ΑΕΠ: Το 2021 πρόβλεπε ότι η μέση ετήσια αύξηση του ΑΕΠ μακροχρόνια, μέχρι το 2070, θα είναι 1,2%. Πέρυσι, ψαλίδισε αυτή την πρόβλεψη σε 1,1% και δεν αποκλείεται να την κατεβάσει κάτω από τη μονάδα (όση κι η πρόβλεψη του ΔΝΤ…) με την ενσωμάτωση των νέων ευρωπαϊκών δημοσιονομικών κανόνων.

Για να ανακτήσουμε δυναμική βιώσιμης ανάπτυξης, προϋπόθεση είναι η αλλαγή του οικονομικού υποδείγματος. Αυτό μπορεί να γίνει με την ενίσχυση και διεύρυνση της μισθωτής εργασίας, με τη δημιουργία σύγχρονων και ισχυρών επιχειρήσεων, με την αποκατάσταση ενός περιβάλλοντος υγιούς ανταγωνισμού και την καταπολέμηση των γενικευμένων πρακτικών καρτέλ, με την αναβάθμιση της παραγωγής των διεθνώς εμπορεύσιμων προϊόντων και υπηρεσιών και δη αυτών που ενσωματώνουν γνώση και σύγχρονη τεχνολογία. Για να επιτευχθούν, δεν αρκούν τα όποια, έστω πολλά, δισ. ευρώ από τα ευρωπαϊκά ταμεία. Το κρίσιμο στοιχείο είναι η κατάλληλη πολιτική και η βούληση για την εφαρμογή της. Αν αυτά δεν υπάρχουν, χαραμίζονται και τα λεφτά από τα ευρωπαϊκά ταμεία. Όπως γίνεται, πάλι -αυτή τη φορά με τα κεφάλαια του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. 

*Αναδημοσίευση από το KREPORT