Ανάλυση Guardian: Γιατί Ισραήλ και Χαμάς δεν θέλουν παράταση της εκεχειρίας

Σχέδια για την παράταση της τετραήμερης προσωρινής κατάπαυσης του πυρός στη Λωρίδα της Γάζας πολύ πριν από τη λήξη της προσπαθούν να επιτύχουν οι διπλωμάτες οι οποίοι πρέπει να πείσουν τον Ισραηλινό πρωθυπουργό, Μπενιαμίν Νετανιάχου, ότι δεν παρασύρεται σε μια παγίδα που θα παρατείνει την κυριαρχία της Χαμάς στη Γάζα.

Παρόλο που έχουν καταρτιστεί λίστες ομήρων που κρατούνται από τη Χαμάς και υπερβαίνουν τους 50 αιχμαλώτους που αναμένεται να απελευθερωθούν τις επόμενες τέσσερις ημέρες, όσοι συμμετέχουν στις συνομιλίες αναγνωρίζουν τις δυσκολίες, συμπεριλαμβανομένης της πιθανότητας η Χαμάς να επιδιώξει την απελευθέρωση αναλογικά μεγαλύτερου αριθμού Παλαιστινίων από την αναλογία ένας προς τρεις που συμφωνήθηκε για την πρώτη δόση των ομήρων. Στις ισραηλινές φυλακές βρίσκονται 7.000 Παλαιστίνιοι κρατούμενοι, μεταξύ των οποίων και ορισμένοι που εκτίουν πολλαπλές ποινές ισόβιας κάθειρξης για δολοφονίες.

Σύμφωνα με την ανάλυση του Guardian, μέχρι και Μέχρι και 10 ημέρες θα μπορούσαν προσωρινά να οριστούν για μια κυλιόμενη παύση, αλλά το Κατάρ -που διαπραγματεύτηκε τη συμφωνία μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς- δεν έχει ορίσει ανώτατο όριο. Υπενθυμίζεται ότι ο Νετανιάχου και οι αμυντικές δυνάμεις του Ισραήλ δήλωσαν ότι ο στρατός του Ισραήλ προετοιμάζεται ήδη για την επανέναρξη των εχθροπραξιών μετά από τέσσερις ημέρες, μια απειλή που δεν είναι απροσδόκητη.

Και οι δύο πλευρές δεν θέλουν παράταση της εκεχειρίας

Η δυσκολία των διπλωματών είναι ότι και οι δύο πλευρές του πολέμου έχουν καλούς λόγους να μην παρατείνουν την κατάπαυση του πυρός. Η Χαμάς θα έχανε τον μοχλό πίεσης προς το Ισραήλ αν απελευθερώνονταν όλοι οι όμηροι. Υποστηρίζεται επίσης ότι η Χαμάς δεν έχει την πολυτέλεια να κάνει πολλές παραχωρήσεις χωρίς να χάσει την υποστήριξη των άλλων αντίπαλων στρατιωτικών ομάδων που δρουν στη Γάζα, όπως η Παλαιστινιακή Ισλαμική Τζιχάντ.

Για τον Νετανιάχου, ο κίνδυνος έγκειται στο να παρασυρθεί σε μια εκεχειρία που θα αφήσει άθικτες τις στρατιωτικές δομές της Χαμάς – ένα αποτέλεσμα που έρχεται σε αντίθεση με τον όρκο του ότι αυτή η μάχη δεν είναι επανάληψη των τεσσάρων προηγούμενων συγκρούσεων με τη Χαμάς στη Γάζα που την άφησαν στην εξουσία. Ο Νετανιάχου την έχει αποκαλέσει μάχη μεταξύ βαρβαρότητας και πολιτισμού, οπότε δύσκολα μπορεί να αντέξει μια σύγκρουση που δεν θα οδηγήσει σε πλήρη νίκη.

Επιπλέον, ο Νετανιάχου γνωρίζει ότι αν συμβιβαζόταν με ένα διαφορετικό αποτέλεσμα θα διαπομπευόταν από τους ακροδεξιούς εξτρεμιστές της κυβέρνησής του, οι οποίοι θα μπορούσαν στη συνέχεια να αποχωρήσουν από την κυβέρνηση και να επιβάλουν εκλογές που οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι θέλει το κοινό – και τις οποίες θα έχανε άσχημα.

Χάνει έδαφος η παράταση της κατάπαυσης του πυρός

Έτσι, όσοι πιέζουν για παράταση της κατάπαυσης του πυρός δεν έχουν πολλά χαρτιά στα χέρια τους. Βασίζονται στην ισχυρή εγχώρια συναισθηματική πίεση από τις οικογένειες των ομήρων που δεν έχουν ακόμη απελευθερωθεί, καθώς και στη διεθνή απαίτηση ότι η ανθρωπιστική βοήθεια πρέπει να συνεχιστεί στη Γάζα. Οι επόμενες ημέρες μπορεί να κάνουν κάτι για να υπογραμμίσουν πόσο κοντά έχει βρεθεί η Γάζα σε μια μορφή μαζικής πείνας.

Οι διπλωμάτες βλέπουν τους τρεις βασικούς παράγοντες στη λήψη αποφάσεων στο Ισραήλ ως το υπουργικό συμβούλιο πολέμου, το γραφείο του Νετανιάχου και την υπηρεσία πληροφοριών Μοσάντ και από αυτούς τους τρεις, η Μοσάντ είναι πιθανότερο να υποστηρίξει την παράταση της παύσης.

Ελπίζεται ότι η Μοσάντ έχει τις γνώσεις για να πείσει τον Νετανιάχου ότι η στρατιωτική εξόντωση της Χαμάς πρέπει τουλάχιστον να καθοριστεί και ενδεχομένως να εξειδικευτεί.

Υποστηρίζεται ότι εναπόκειται στον πρόεδρο των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, να πει στον Νετανιάχου άμεσα ότι, ανεξάρτητα από την έκβαση του πολέμου, δεν θα επιβιώσει πολιτικά και ότι η κληρονομιά του θα εξυπηρετηθεί καλύτερα με την επίτευξη συμφωνίας. Αλλά αυτό απαιτεί από τα αραβικά κράτη να δείξουν προθυμία να αναλάβουν την ευθύνη για τη μελλοντική ασφάλεια του Ισραήλ.

Η πρόταση της Αιγύπτου

Η ανακοίνωση την Παρασκευή από τον Αιγύπτιο πρόεδρο, Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι, ότι θα μπορούσε να δει έναν ρόλο για την αραβική ειρηνευτική δύναμη είναι μια πρόοδος. Οι δηλώσεις του τουλάχιστον δίνουν την προοπτική ενός πολιτικού ορίζοντα που μέχρι τώρα δεν υπήρχε, εκτός από τον συνεχιζόμενο ισραηλινό έλεγχο ασφαλείας της Γάζας.

Ο Σίσι ζήτησε ένα παλαιστινιακό κράτος, αλλά «αποστρατιωτικοποιημένο και να υπάρξουν εγγυήσεις γι’ αυτό με τη μορφή δυνάμεων του ΝΑΤΟ, του ΟΗΕ, αραβικών δυνάμεων, αμερικανικών. Ό,τι θέλετε». Μπορεί να μην μιλάει για έναν προσωρινό ρόλο ασφαλείας στη Γάζα για τα αραβικά κράτη, αλλά για μια πιο μακροπρόθεσμη πρόταση μόλις σχηματιστεί ένα παλαιστινιακό κράτος.

Είναι όμως μια παραδοχή ενός μελλοντικού ρόλου για τα αραβικά κράτη ως εγγυητές ασφάλειας. Μπορεί να μην είναι τυχαίο ότι έκανε αυτές τις δηλώσεις αφού μίλησε με τον Μπάιντεν, ο οποίος τον διαβεβαίωσε και πάλι ότι δεν θα επιτρέψει στο Ισραήλ να αναγκάσει τους Παλαιστίνιους πρόσφυγες να περάσουν τα σύνορα από τη Γάζα στο Σινά. Ο Σίσι είναι πεπεισμένος ότι το Ισραήλ θέλει να κάνει τη Γάζα ακατοίκητη.

Η στάση των ΗΠΑ

Ο Μπάιντεν απέκλεισε και πάλι έναν μελλοντικό ρόλο της Χαμάς στη Γάζα. Αυτό θα απαιτούσε προσπάθειες για την αναβίωση μιας συμφιλίωσης μεταξύ της κοσμικής Φατάχ στη Δυτική Όχθη και της Χαμάς στη Γάζα. Οι συνομιλίες συμφιλίωσης μεταξύ των δύο οργανώσεων διεξάγονται σε σχεδόν ετήσια βάση από το 2005 στη Δαμασκό, τη Μέκκα, το Κάιρο, τη Ντόχα, το Αλγέρι και σε άλλα μέρη. Καμία από αυτές, συμπεριλαμβανομένης της πιο πρόσφατης το 2022, δεν διήρκεσε. Όμως η αναζωογόνηση της παλαιστινιακής πολιτικής ηγεσίας είναι απαραίτητη για να τερματιστούν αυτοί οι κύκλοι απερίγραπτης βίας.