Λιβύη: Αμηχανία μετά την δικαστική αναστολή του τουρκολιβυκού μνημονίου

Η απόφαση δικαστηρίου για αναστολή της προ μηνών συμφωνίας Λιβύης – Τουρκίας έχει προκαλέσει αναταραχή στην Τρίπολη. Στην πρώτη αντίδραση ο επικεφαλής της κυβέρνησης εθνικής ενότητας, Αμπντουλχαμίτ Ντμπέιμπα, εκφράζει την αναγκαιότητα συνεργασίας της χώρας του με την Τουρκία στον οικονομικό, πολιτικό και στρατιωτικό τομέα.

Οι δηλώσεις του λίβυου αξιωματούχου έγιναν μετά τη συνάντηση που είχε με τον πρέσβη της Τουρκίας στη Λιβύη, Κενάν Γιλμάζ, και τον τούρκου στρατιωτικό ακόλουθο, Τεβαμπίλ Μενεξέ, με αφορμή το τέλος της θητείας του Μενεξέ στη Λιβύη.

Σύμφωνα με ΜΜΕ της χώρας, ο Ντμπέιμπα ευχαρίστησε τον Μενεξέ για τη συνεργασία καθ’ όλη τη διάρκεια της θητείας του στην τουρκική πρεσβεία στη Λιβύη. Τόνισε, δε, «την ανάγκη συνεργασίας με την τουρκία στον οικονομικό, πολιτικό και στρατιωτικό τομέα».

Οι δηλώσεις του Ντμπέιμπα έρχονται στον απόηχο της απόφασης δικαστηρίου της Τρίπολης να ανασταλεί η εφαρμογή της συμφωνίας που υπέγραψε η υπουργός Εξωτερικών της Λιβύης, Νάιλα Μανγκούς, με τον τούρκο ομόλογό της, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, για έρευνες και εξόρυξη υδρογονανθράκων σε περιοχές της λιβυκής ΑΟΖ, όπως αυτή προβλέπεται από το παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο.

Το τουρκολιβυκό μνημόνιο καταδικάστηκε διεθνώς, ενώ και εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ είχε διαμηνύσει ότι η κυβέρνηση της Τρίπολης οφείλει, με βάση τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει, να μην υπογράφει νέες συμφωνίες που διαταράσσουν τις εξωτερικές σχέσεις της χώρας ή επιφέρουν μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις για αυτή.

• Πέντε Λίβυοι δικηγόροι προσέφυγαν στο αρμόδιο δικαστήριο της Τρίπολης ενάντια στο μνημόνιο το οποίο, όπως είχε τονίσει η Αθήνα, «παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματά της και αποτελεί παραβίαση του διεθνούς δικαίου και εσκεμμένη κλιμάκωση που υπονομεύει τη σταθερότητα στην περιοχή».

Η προσφυγή ζητούσε την ακύρωση του μνημονίου, με μια σειρά από επιχειρήματα, όπως ότι η κυβέρνηση του Αμπντουλχαμίτ Ντμπέιμπα δεν είναι εξουσιοδοτημένη να συνάπτει διεθνείς συμφωνίες.

Πέραν αυτού, οι Λίβυοι δικηγόροι είχαν καταθέσει αίτημα για προσωρινή διαταγή για άμεση αναστολή της, διότι η συμφωνία «σφετερίστηκε παρανόμως την αποκλειστική δικαιοδοσία της Εθνικής Εταιρείας Πετρελαίου της Λιβύης (NOC) στο εμπόριο πετρελαίου και περιέχει κείμενα που χρήζουν διαφορετικής ερμηνείας, προκαλώντας σοβαρή ζημιά που δεν μπορεί να επιδιορθωθεί εάν η Τουρκία ξεκινήσει την εφαρμογή της συμφωνίας».

#BREAKING
Tripoli court rules in favour of suspending the implementation of the Turkey-Libya energy exploration deal.https://t.co/PzK4AXb3CT#Libya #LibyaReview pic.twitter.com/X7VW4NThZV

— Libya Review (@LibyaReview) January 10, 2023

Η απόφαση του δικαστηρίου για τη συμφωνία που έσπευσε να υπογράψει η φιλότουρκη κυβέρνηση της Τρίπολης (ενώ δεν έχει τέτοια δυνατότητα ως μεταβατική) έχει πλέον σημαντικές επιπτώσεις στις συμφωνίες θαλάσσιας οριοθέτησης και συνεργασίας στον τομέα της ασφάλειας.

Η απόφαση, σημειώνεται, βασίζεται σε νομοθεσία του Γενικού Εθνικού Κογκρέσου που είναι σε ισχύ από το 2013 και αναφέρει χαρακτηριστικά ότι: «Απαγορεύεται στην προσωρινή κυβέρνηση να υπογράφει με οποιονδήποτε τρόπο συμφωνίες υπό την κυριαρχία του κράτους της Λιβύης, επί της χερσαίας, θαλάσσιας και εναέριας επικράτειάς του, καθώς επίσης και συμφωνίες για την οριοθέτηση των συνόρων ή την εκμετάλλευση φυσικών στρατηγικών πόρων, εκτός εάν εγκριθεί από το Γενικό Εθνικό Κογκρέσο».