Το παρασκήνιο των διερευνητικών στο Ντολμά Μπαχτσέ- Γιατί αιφνιδιάστηκε η ελληνική αποστολή- Ο ρόλος Καλίν

Χαμόγελα στην Τουρκία έφερε η επανέναρξη των διερευνητικών. Η επανέναρξη των διερευνητικών επαφών Ελλάδας Τουρκίας στην Κωνσταντινούπολη, μετά από τεσσεράμισι χρόνια παύσης, σκόρπισε χαμόγελα στην τουρκική πλευρά για πολλούς λόγους.

Ανάλυση του Σπύρου Σιδέρη

Αν ισχύει ότι η καλή μέρα από το πρωί φαίνεται, τότε σίγουρα η ελληνική αποστολή, δεν θα πρέπει να ξύπνησε με τόσο καλούς οιωνούς βλέποντας τον Βόσπορο κρυμμένο στην καταχνιά, πίσω από τη βροχή που έπεφτε στην Πόλη.

Η πρώτη έκπληξη ήταν η αλλαγή του τόπου της συνάντησης. Από το Swissotel του Βοσπόρου όπου ήταν προγραμματισμένο να πραγματοποιηθούν οι διερευνητικές, μεταφέρθηκαν ένα χιλιόμετρο πιο ανατολικά στο συγκρότημα του Dolmabahçe Sarayı, σ’ ένα κτήριο που δεν ανήκει στο κεντρικό παλάτι, αλλά ήταν για την φρουρά του Σουλτάνου και βρίσκεται δίπλα από το Μουσείο Συλλογών του Παλατιού και το Ναυτικό Μουσείο.

Η άχρωμη και απρόσωπη αίθουσα του ξενοδοχείου, αντικαταστάθηκε από την προσφάτως ανακαινισμένη αίθουσα του κτηρίου του συγκροτήματος του Dolmabahçe Sarayı με την επιβλητική απεικόνιση της Κωνσταντινούπολης. Η τουρκική αντιπροσωπεία έπαιζε στην έδρα της, μ’ ότι αυτό συνεπάγεται.

Αν και την αλλαγή του τόπου θα μπορούσε κάποιος να την παραβλέψει, η είσοδος του Ibrahim Kalin, του εξ’ απορρήτων Συμβούλου του Προέδρου της Τουρκίας και αναπληρωτή Προέδρου του Συμβουλίου Ασφαλείας και Εξωτερικής Πολιτικής της Τουρκικής Δημοκρατίας, δεν θα μπορούσε να περάσει απαρατήρητη.

Η συμμετοχή του Kalin, μαζί με τον Υφυπουργό Εξωτερικών Sedat Önal και τους Barış Kalkavan, Çağatay Erciyes αναβάθμισαν από την πλευρά της Τουρκίας τις διερευνητικές, καθώς απέναντι τους είχαν τον Πρέσβη ε.τ. Παύλο Αποστολίδη, τον πρέσβη Αλέξανδρο Κουγιού και την διευθύντρια του ΓΓ του ΥΠΕΞ Ιφιγένεια Καναρά. Μάλλον μια διεκπεραιωτική περισσότερο σύνθεση η ελληνική, παρά μια ουσιαστική. Αυτό όμως που προξένησε ιδιαίτερη εντύπωση στους γνωρίζοντες ήταν η απουσία νομικής υποστήριξης στην ελληνική αποστολή, κάτι που δεν είχε συμβεί ποτέ στις προηγούμενες διερευνητικές.

Το μήνυμα από την πλευρά της Τουρκίας ήταν σαφές και δόθηκε εμφατικά. Ο Erdogan και η Τουρκία θέλουν το διάλογο, αναβαθμίζοντας και τις άτυπες συναντήσεις, σε μια προσπάθεια να επέλθει η ειρήνη και η σταθερότητα στην περιοχή. Αυτό εξάλλου υπονόησε και στο μήνυμα του στο Twitter ο Ibrahim Kalin, μετά το τέλος των διερευνητικών. «Υπό την ισχυρή ηγεσία του Προέδρου μας, είναι δυνατόν να επιλυθούν όλα τα προβλήματα, συμπεριλαμβανομένου του Αιγαίου, και έχουμε τη θέλησή για αυτό. Η περιφερειακή ειρήνη και σταθερότητα είναι προς το συμφέρον όλων».

Η κίνηση αυτή, έδωσε το περιθώριο στους «συμμάχους» της Τουρκίας στην ΕΕ, να παρακάμψουν έστω και για μικρό χρονικό διάστημα την καταχώριση νέων ονομάτων στην λίστα των κυρώσεων για την Τουρκία, σε σχέση με τις παράνομες ενέργειες της στην Κυπριακή ΑΟΖ.

Δεν θα πρέπει να θεωρείται τυχαίο ότι η τουρκική πλευρά επέλεξε ως την ημέρα για την επανέναρξη των διερευνητικών με την Ελλάδα την ίδια ημέρα που θα συζητούσαν οι Υπουργοί Εξωτερικών των κρατών μελών της ΕΕ στο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων την καταχώριση νέων ονομάτων στην λίστα των κυρώσεων.

Κάτι που απέφυγε η Τουρκία καθώς σύμφωνα με τις δηλώσεις Ύπατου Εκπρόσωπου Josep Borrell η λίστα των νέων καταχωρίσεων δεν είναι ακόμη έτοιμη, αλλά δεν έχει παραμεριστεί.

Πως να μη χαμογελά η Τουρκία, όταν απέφυγε επέκταση των κυρώσεων σε μια κρίσιμη στιγμή στην διπλωματική σκακιέρα;

Το ζητούμενο όμως είναι το τι πράττει η ελληνική πλευρά για να διασφαλίσει τα κυριαρχικά της δικαιώματα που αμφισβητεί η Τουρκία και βάζει στο τραπέζι του διαλόγου. Εδώ γεννάται το ερώτημα που θα πρέπει να απαντήσει το Υπουργείο Εξωτερικών άμεσα. Όταν τέθηκαν από την τουρκική αντιπροσωπεία, όπως άφησαν να διαρρεύσει, κι άλλα ζητήματα προς συζήτηση, τι απάντησε η ελληνική αντιπροσωπεία;

Ιδιαίτερα καυστική και αφήνοντας ερωτηματικά ήταν η ανάρτηση του πρώην Υπουργού Εξωτερικών Νίκου Κοτζιά στη σελίδα του στο Facebook. «Είμαι υπέρ του διαλόγου στη διπλωματία, αλλά όχι υπέρ του σόου περί της διπλωματίας όπως συμβαίνει σήμερα με τρόπο πρωτοφανή για τις διερευνητικές. Ως κάποιοι να πιέστηκαν να τις κάνουν, να νιώθουν ανασφάλεια για το πως τις κάνουν και να θέλουν να κρύψουν το τι σκοπεύουν να κάνουν». Ο πολύπειρος πρώην Υπουργός μάλλον κάτι διαισθάνεται και τα ερωτήματα που θέτει είναι αμείλικτα.

Η Τουρκία λειτουργεί εδώ και καιρό στην εξωτερική της πολιτική ως ισχυρή περιφερειακή δύναμη. Διαχειρίζεται τις καταστάσεις με γνώμονα τις συγκυρίες της δεδομένης στιγμής έχοντας μακροπρόθεσμους στόχους. Η εναλλαγή στη ρητορική της δεν είναι καινούργια. Έχει συμβεί πολλές φορές στο παρελθόν και θα το επαναλάβει και στο μέλλον.

Στόχος της Τουρκίας τη δεδομένη στιγμή είναι, να καθυστερήσει τις κυρώσεις από την Ευρωπαϊκή Ένωση, να πραγματοποιήσει μια Μεσογειακή διάσκεψη πριν την άτυπη πενταμερή για το Κυπριακό και να εμπλακεί στο ενεργειακό παιχνίδι στην Ανατολική Μεσόγειο, μέσω του Ισραήλ.

Δεν φαντάζουν καθόλου απίθανα και ατελέσφορα όλα αυτά, αν αναλογιστεί κανείς ότι οι Ευρωπαίοι αλλά και οι ΗΠΑ θέλουν ένα πακέτο λύσης για τις Ελληνοτουρκικές διαφορές μαζί με το Κυπριακό. Από την άλλη το Ισραήλ, αναζητά λύση στην διοχέτευση του φυσικού του αερίου και η ενδεχόμενη αλλαγή στην πολιτική ηγεσία της χώρας στις επερχόμενες εκλογές, μπορούν να το οδηγήσουν προς την Τουρκία. Και οι σκέψεις και η διάθεση υπάρχουν από την πλευρά του Ισραήλ. Μοναδικό εμπόδιο ο Netanyahu, προς το παρόν.

Οι διερευνητικές ήταν μια καλή ευκαιρία να εκτεθεί η Τουρκία, αλλά τελικά εκτέθηκε η Ελλάδα και βγήκε χαμένη, αν κρίνουμε από το αποτέλεσμα.

Οι επόμενες διερευνητικές που θα γίνουν στην Αθήνα όπως ανακοινώθηκε, αλλά χωρίς προκαθορισμένη ημερομηνία, θα πρέπει να γίνουν το εφαλτήριο για την ελληνική πλευρά να κερδίσει το παιχνίδι. Όχι των εντυπώσεων και της επικοινωνίας, αλλά της ουσίας, ενισχύοντας την διαπραγματευτική της ομάδα με όσα όπλα υπάρχουν, για να μην χαμογελά στο τέλος και πάλι η Τουρκία.