Παλαιστινιακό:Πόσο έχει απομακρυνθεί μια συνολική πολιτική λύση; Αδιέξοδο στη Γάζα, νέοι εποικισμοί στη Δυτική Όχθη
Σε ένα ιδιαίτερα ρευστό και αντιφατικό περιβάλλον, το παλαιστινιακό ζήτημα εισέρχεται σε νέα φάση αβεβαιότητας: αφενός καταγράφονται διπλωματικές κινήσεις για τη συνέχιση της διαδικασίας εκεχειρίας στη Λωρίδα της Γάζας, αφετέρου η ισραηλινή κυβέρνηση προχωρά σε αποφάσεις που αναζωπυρώνουν την ένταση στη Δυτική Όχθη, υπονομεύοντας ευθέως τις ήδη εύθραυστες προοπτικές πολιτικής λύσης. Οι τελευταίες εξελίξεις αποτυπώνουν το διπλό πρόσωπο της κρίσης: από τη μία, διαπραγματεύσεις και μηνύματα για τη λεγόμενη δεύτερη φάση της συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός, και από την άλλη, μια επιθετική στρατηγική επέκτασης των ισραηλινών εποικισμών, που προκαλεί έντονες διεθνείς αντιδράσεις.
Στο διπλωματικό παρασκήνιο, ιδιαίτερη σημασία απέκτησε η παρουσία ισραηλινού κυβερνητικού κλιμακίου στο Κάιρο, όπου πραγματοποιήθηκαν συναντήσεις με ανώτερους αξιωματούχους χωρών που διαδραματίζουν ρόλο μεσολαβητών, όπως η Αίγυπτος, το Κατάρ και η Τουρκία. Σύμφωνα με πληροφορίες που δημοσιοποιήθηκαν από ισραηλινά μέσα, στο επίκεντρο των συνομιλιών βρέθηκε το ζήτημα της επιστροφής της σορού του τελευταίου Ισραηλινού ομήρου που παραμένει στη Γάζα, καθώς και η πορεία εφαρμογής της συμφωνίας εκεχειρίας.
- Καθοριστικό ρόλο στις εξελίξεις φαίνεται να παίζει ο Αμερικανός απεσταλμένος Στιβ Γουίτκοφ, ο οποίος, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, ενημέρωσε τους μεσολαβητές ότι η δεύτερη φάση της συμφωνίας για τη Γάζα προβλέπεται να ξεκινήσει τον Ιανουάριο του 2026. Το μήνυμα αυτό διαβιβάστηκε τόσο στις χώρες-διαμεσολαβητές όσο και στη Χαμάς, σηματοδοτώντας την πρόθεση της αμερικανικής πλευράς να διατηρήσει ενεργό το πλαίσιο της συμφωνίας, παρά τις σοβαρές ενστάσεις που εκφράζει το Τελ Αβίβ.
Η ισραηλινή κυβέρνηση, υπό τον Μπενιαμίν Νετανιάχου, εμφανίζεται επιφυλακτική έως και αρνητική απέναντι σε αυτό το χρονοδιάγραμμα, συνδέοντας κάθε περαιτέρω πρόοδο με την παράδοση της σορού του Ραν Γκβίλι, 24χρονου Ισραηλινού αστυνομικού, μέλους της ειδικής μονάδας περιπολιών Γιασάμ στην περιοχή του Νεγκέβ, ο οποίος σκοτώθηκε στις συγκρούσεις της 7ης Οκτωβρίου 2023. Η Χαμάς, από την πλευρά της, υποστηρίζει ότι η διαδικασία εντοπισμού και ανάσυρσης των σορών καθυστερεί λόγω των τεράστιων όγκων ερειπίων που άφησαν πίσω τους σχεδόν δύο χρόνια εκτεταμένων βομβαρδισμών.
Παράλληλα, η εκεχειρία στη Γάζα παραμένει εύθραυστη, με αλληλοκατηγορίες για παραβιάσεις, ενώ οι διαφωνίες για το πολιτικό μέλλον της περιοχής παραμένουν αγεφύρωτες. Το Ισραήλ επιμένει στον αφοπλισμό της Χαμάς και στον αποκλεισμό της από κάθε μελλοντικό διοικητικό ρόλο, ενώ η παλαιστινιακή οργάνωση απορρίπτει κατηγορηματικά αυτό το ενδεχόμενο και απαιτεί πλήρη ισραηλινή αποχώρηση από τη Γάζα.
- Την ίδια στιγμή, μια δεύτερη, εξίσου κρίσιμη εστία έντασης διαμορφώνεται στη Δυτική Όχθη, όπου η ισραηλινή κυβέρνηση ενέκρινε τη δημιουργία 19 νέων εποικισμών, απόφαση που χαρακτηρίστηκε κλιμάκωση και προκάλεσε έντονη διεθνή κατακραυγή. Σε κοινή δήλωση, 14 χώρες, μεταξύ των οποίων η Γαλλία, η Βρετανία, ο Καναδάς και η Ιαπωνία, καταδίκασαν την απόφαση, υπογραμμίζοντας ότι οι μονομερείς αυτές ενέργειες παραβιάζουν το διεθνές δίκαιο και υπονομεύουν ευθέως τη λύση των δύο κρατών.
Ιδιαίτερα αποκαλυπτικές ήταν οι δηλώσεις του ακροδεξιού υπουργού Οικονομικών Μπεζαλέλ Σμότριτς, ο οποίος χαρακτήρισε την απόφαση «ιστορική», δηλώνοντας ανοιχτά ότι στόχος της είναι να αποτραπεί η δημιουργία παλαιστινιακού κράτους. Σύμφωνα με στοιχεία που δόθηκαν στη δημοσιότητα, μόνο τα τελευταία τρία χρόνια έχουν εγκριθεί 69 νέοι εποικισμοί, ενώ ορισμένοι από τους νέους οικισμούς αφορούν την επανίδρυση περιοχών που είχαν εκκενωθεί πριν από δύο δεκαετίες.
Η κλιμάκωση αυτή έρχεται σε μια περίοδο κατά την οποία ο ΟΗΕ προειδοποιεί για τη ραγδαία επιτάχυνση της εποικιστικής δραστηριότητας, η οποία έχει φτάσει στα υψηλότερα επίπεδα από το 2017. Παράλληλα, ακόμη και από τις Ηνωμένες Πολιτείες έχουν διατυπωθεί προειδοποιήσεις, με τον Ντόναλντ Τραμπ να έχει δηλώσει ότι ενδεχόμενη προσάρτηση της Δυτικής Όχθης θα μπορούσε να οδηγήσει σε απώλεια της αμερικανικής στήριξης προς το Ισραήλ.
Συνολικά, οι εξελίξεις καταδεικνύουν ότι το παλαιστινιακό παραμένει παγιδευμένο ανάμεσα σε διπλωματικές πρωτοβουλίες χαμηλής εμπιστοσύνης και σε μονομερείς κινήσεις υψηλής έντασης, με το χάσμα ανάμεσα στη Γάζα και τη Δυτική Όχθη να διευρύνεται. Η προοπτική μιας συνολικής πολιτικής λύσης απομακρύνεται, ενώ η περιοχή εισέρχεται σε μια νέα περίοδο αστάθειας, με απρόβλεπτες συνέπειες.