Γάζα: Κρίσιμη συνάντηση στο Μαϊάμι για τη 2η φάση της εκεχειρίας-Πίεση σε Ισραήλ-Χαμάς

Σε μια χρονική στιγμή που η εκεχειρία στη Γάζα δείχνει να κρατιέται περισσότερο από την ανάγκη όλων να αποφύγουν την πλήρη κατάρρευση –παρά από μια πραγματική συμφωνία για το «μετά»– η διπλωματία μεταφέρεται από τη Μέση Ανατολή στις Ηνωμένες Πολιτείες και ειδικά στο Μαϊάμι. Εκεί, σήμερα Παρασκευή 19 Δεκεμβρίου 2025, στήνεται μια συνάντηση που, σύμφωνα με αμερικανικές διαρροές, είναι η υψηλότερου επιπέδου συνεδρίαση των βασικών μεσολαβητών σε αμερικανικό έδαφος από την υπογραφή της συμφωνίας τον Οκτώβριο: ο απεσταλμένος του Λευκού Οίκου Στιβ Γουίτκοφ θα βρεθεί απέναντι από τον πρωθυπουργό και υπουργό Εξωτερικών του Κατάρ Μοχάμεντ μπιν Αμπντουλραχμάν Αλ Θάνι, τον υπουργό Εξωτερικών της Τουρκίας Χακάν Φιντάν και τον υπουργό Εξωτερικών της Αιγύπτου Μπαντρ Αμπντελάτι, για να «ξεμπλοκάρουν» τη δεύτερη φάση της συμφωνίας – εκεί όπου αρχίζουν οι πραγματικές συγκρούσεις συμφερόντων: αποχώρηση ισραηλινών δυνάμεων, αφοπλισμός της Χαμάς, διοίκηση της Γάζας την επόμενη μέρα και μια διεθνής δύναμη σταθεροποίησης που κανείς δεν θέλει να επωμιστεί πολιτικά, αλλά όλοι επικαλούνται ως σωσίβιο.

Σπύρος Σιδέρης

Η Τουρκία επιβεβαίωσε επισήμως τη συμμετοχή του Χακάν Φιντάν, διευκρινίζοντας ότι στο περιθώριο θα γίνουν διαβουλεύσεις και για «άλλα περιφερειακά ζητήματα» – μια λεπτομέρεια που δείχνει πως το Μαϊάμι δεν θα λειτουργήσει μόνο ως τεχνικό εργαστήριο για την εφαρμογή της εκεχειρίας, αλλά ως πεδίο ευρύτερης διαπραγμάτευσης ισχύος.

• Τα νέα στοιχεία από αραβικές πηγές που επικαλούνται αμερικανικές διαρροές προσθέτουν ένα πιο ωμό πλαίσιο: στόχος της συνάντησης δεν είναι απλώς «συνεννόηση», αλλά συμφωνία σε πρακτικά βήματα πίεσης ώστε Ισραήλ και Χαμάς να τηρήσουν τις δεσμεύσεις τους. Στην Ουάσινγκτον, όπως μεταφέρεται, μεγαλώνει η ανησυχία ότι και οι δύο πλευρές «σέρνουν τα πόδια τους» για τη δεύτερη φάση, επειδή –για διαφορετικούς λόγους– βολεύονται με το σημερινό, εύθραυστο status quo.

Το «κρυφό θερμόμετρο» της έντασης βρίσκεται, ωστόσο, στο παρασκήνιο της τελευταίας εβδομάδας. Σύμφωνα με δημοσιεύματα, ο Λευκός Οίκος έστειλε ιδιωτικό, αυστηρό μήνυμα στον πρωθυπουργό του Ισραήλ Μπενιαμίν Νετανιάχου, θεωρώντας ότι η πρόσφατη εξόντωση του υψηλόβαθμου στελέχους της Χαμάς Ράεντ Σαάντ συνιστά παραβίαση της εκεχειρίας. Το περιστατικό δεν αντιμετωπίζεται ως μια «μεμονωμένη επιχειρησιακή πράξη», αλλά ως πολιτικό σήμα: πόσο απέχει η συμφωνία από το να μετατραπεί ξανά σε πόλεμο.

Η ισραηλινή επίθεση –όπως περιγράφεται σε αραβικά και διεθνή ρεπορτάζ– έγινε με πλήγμα σε όχημα στην παράκτια οδό αλ-Ρασίντ, δυτικά της Πόλης της Γάζας, με τη Χαμάς να μιλά για ρήγμα στην εκεχειρία και να καλεί τους μεσολαβητές να «κόψουν» τις παραβιάσεις. Από την άλλη πλευρά, το Ισραήλ επιμένει ότι ο πυρήνας της δεύτερης φάσης περνά από έναν όρο που η Χαμάς θεωρεί υπαρξιακό: αφοπλισμός και αποκλεισμός της από κάθε μελλοντικό διοικητικό ρόλο στη Γάζα.

• Εδώ ακριβώς βρίσκεται και η μεγάλη αντίφαση που θα «σκάσει» στο τραπέζι του Μαϊάμι. Η Χαμάς, δια στόματος του Χαλίλ αλ-Χάγια, έχει ξεκαθαρίσει ότι δεν πρόκειται να εγκαταλείψει τα όπλα, ενώ ακόμη και σε σενάρια διεθνούς δύναμης σταθεροποίησης θέτει όρους: αποδέχεται –σε ορισμένες διατυπώσεις– μόνο παρουσία που θα λειτουργεί ως «διαχωριστική δύναμη» στα σύνορα, εκτός του εσωτερικού της Γάζας, περιορίζοντας πρακτικά την εμβέλεια μιας τέτοιας αποστολής. Με άλλα λόγια, το σχήμα που παρουσιάζεται ως «λύση» κινδυνεύει να γίνει το επόμενο σημείο σύγκρουσης.

Στο ισραηλινό στρατόπεδο, τα μηνύματα παραμένουν διπλά. Από τη μία, καταγράφονται κλειστές διαβουλεύσεις για τα σενάρια της δεύτερης φάσης. Από την άλλη, ο Ντόναλντ Τραμπ εμφανίζεται να πιέζει για επιτάχυνση, ενώ αφήνει ανοιχτό και το πολιτικό βάρος μιας απευθείας συνάντησης με τον Νετανιάχου στη Φλόριντα στο τέλος του μήνα, με ρεπορτάζ να μιλούν για πιθανό ραντεβού στο Μαρ-α-Λάγκο στις 29 Δεκεμβρίου. Αν αυτό κλειδώσει, θα λειτουργήσει ως μηχανισμός επιβολής γραμμής – ή ως εναρκτήριο λάκτισμα για μια νέα διαπραγμάτευση «όρων» που μπορεί να παγώσει τα πάντα.

Το Μαϊάμι, λοιπόν, δεν είναι απλώς μια ακόμα σύσκεψη. Είναι μια δοκιμή για το αν οι μεσολαβητές μπορούν να μετατρέψουν την εκεχειρία από εύθραυστη παύση πυρός σε διαδικασία με χρονοδιάγραμμα, επιτήρηση και πολιτικό κόστος. Και είναι ταυτόχρονα ένα τεστ για το αν η Ουάσινγκτον μπορεί να πιέσει και τις δύο πλευρές χωρίς να «σπάσει» την ισορροπία: να ζητήσει από το Ισραήλ αυτοσυγκράτηση και χάρτη αποχώρησης, και από τη Χαμάς πραγματική μετάβαση εξουσίας – ενώ η ανθρωπιστική κατάσταση στη Γάζα παραμένει ο μόνιμος επιταχυντής της κρίσης.