Παρασκήνιο: Αλλαγή πλάνου από Τσίπρα με επιτάχυνση των ανακοινώσεων-Εγκαταλείπεται η λογική του “‘ώριμου χρόνου”

Με φόντο τη μάχη για τον έλεγχο του προοδευτικού χώρου και τη συγκρότηση ενός αξιόπιστου εναλλακτικού πόλου διακυβέρνησης, ο Αλέξης Τσίπρας δείχνει να εγκαταλείπει τη λογική του «ώριμου χρόνου» και να περνά στη φάση των κινήσεων. Η ομιλία του στην Πάτρα  αποτέλεσε ένα καθαρό πολιτικό σήμα ότι το εγχείρημα δεν μπορεί –και δεν πρέπει– να περιμένει. 

Ράνια Τραγόμαλλου

Ο πρώην πρωθυπουργός δεν έκρυψε την πρόθεσή του. 

“Αλλαγή “ρυθμού” 

«Ο λαός, οι πολίτες, η κοινωνία, που διεκδικεί μια πολιτική αλλαγής και προόδου, είναι σήμερα ο κοιμισμένος γίγαντας που μπορεί όλα να τα αλλάξει. Η πολιτική αλλαγή είναι κοινωνική και εθνική ανάγκη», ανέφερε, δίνοντας τον τόνο μιας παρέμβασης που στόχευε ευθέως στην κοινωνία και όχι στους κομματικούς μηχανισμούς. Και συμπλήρωσε με νόημα: «Οφείλουμε συνεπώς να επιταχύνουμε. Αυτό που τους βολεύει είναι η στασιμότητα». 

Η λέξη «επιτάχυνση» δεν ήταν ρητορικό σχήμα. Ο αρχικός σχεδιασμός προέβλεπε μια δεύτερη μεγάλη δημόσια εμφάνιση μετά τις γιορτές, σε συνέχεια της παρουσίας του στο Παλλάς. Ωστόσο, η απόφαση να προηγηθεί η εκδήλωση στην Πάτρα δείχνει ότι το χρονοδιάγραμμα άλλαξε.

Στην αλλαγή αυτή φαίνεται να συνέβαλαν τα δημοσκοπικά ευρήματα  και τα ποιοτικά στοιχεία των ερευνών, τα οποία καταγράφουν ότι όσο «τραβιέται» χρονικά η πρωτοβουλία, αυξάνεται ο κίνδυνος απώλειας δυναμικής και κοινωνικού ενδιαφέροντος. 

Για τον Αλέξη Τσίπρα, το στοίχημα παραμένει ανοιχτό: η ίδια η ανταπόκριση της κοινωνίας θα καθορίσει αν το νέο εγχείρημα θα πάρει τη μορφή ενός κλασικού κομματικού φορέα ή αν, τουλάχιστον σε πρώτη φάση, θα επιλεγεί ένα πιο ευέλικτο σχήμα, ικανό να παρέμβει στις επόμενες εκλογές. Σε κάθε περίπτωση, το βήμα προς τα εμπρός έχει γίνει. 

Οι “μυστικές” συναντήσεις 

Στον ΣΥΡΙΖΑ, η κατάσταση περιγράφεται ως «αναμονή με καλυμμένη ταραχή». Η επίσημη γραμμή παραμένει προσεκτική: η συμβολή και η συμμετοχή του Αλέξη Τσίπρα σε ένα ευρύτερο προοδευτικό εγχείρημα θεωρείται σημαντική, ενώ τονίζεται ότι ΣΥΡΙΖΑ και Τσίπρας δεν είναι αντίπαλοι, παρά τις διαφορετικές οπτικές σε ορισμένα ζητήματα. Πίσω από αυτή τη ρητορική, ωστόσο, κοινοβουλευτικές πηγές παραδέχονται ότι δεν κινούνται όλοι στην ίδια κατεύθυνση. 

Εδώ και καιρό, όπως είχε καταγράψει το libre, πραγματοποιούνται άτυπες συναντήσεις ομάδας  επτά βουλευτών που σχεδόν ανοιχτά συντάσσονται με τον πρώην πρωθυπουργό. Σε αυτές τις συναντήσεις, σε μη θεσμικό αλλά σταθερό πλαίσιο, συζητείται η γραμμή που θα ακολουθήσουν τόσο στα κομματικά όργανα όσο και στις δημόσιες παρεμβάσεις τους.  

Δεν είναι λίγοι εκείνοι που αφήνουν να εννοηθεί ότι σε ένα σαφές νεύμα του Αλέξη Τσίπρα δεν θα δήλωναν απλώς «παρών», αλλά θα ήταν έτοιμοι ακόμη και να παραιτηθούν για να τον ακολουθήσουν στο νέο εγχείρημα. 

Μετά την ομιλία στο Παλλάς και την αντίδραση της Κουμουνδούρου, κάποιοι από αυτούς εκτίμησαν ότι η ηγεσία στρέφεται εμμέσως εναντίον του πρώην πρωθυπουργού, γεγονός που άνοιξε –τουλάχιστον σε επίπεδο συζήτησης– όλα τα ενδεχόμενα, ακόμη και αποχωρήσεις. Προς το παρόν, πάντως, δεν υπάρχει οργανωμένος τελικός σχεδιασμός ούτε δεσμεύσεις.

Όμως, όπως λένε όσοι γνωρίζουν καλά το κλίμα, «η κατάσταση είναι τόσο ρευστή που μια φράση αρκεί για να αλλάξει τους συσχετισμούς». 

Δυσαρέσκεια στην Κουμουνδούρου

Ενδεικτικές της έντασης ήταν και οι αντιδράσεις για την παρουσία βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ στην παρουσίαση του βιβλίου του Αλέξη Τσίπρα. Η δυσαρέσκεια της ηγεσίας εκδηλώθηκε πιο έντονα στην περίπτωση του Ανδρέα Παναγιωτόπουλου, βουλευτή Αχαΐας, ο οποίος απουσίασε από τη Βουλή την ημέρα της συζήτησης και ψήφισης του προϋπολογισμού, επιλέγοντας να βρεθεί στην εκδήλωση στην Πάτρα.  

Αντίθετα, η περίπτωση του Μίλτου Ζαμπάρα αντιμετωπίστηκε διαφορετικά: σύμφωνα με πηγές, δεν υπήρξε τηλεφώνημα προς τον βουλευτή, ο οποίος μίλησε στη Βουλή, παρέμεινε στην ομιλία Φάμελλου, καταψήφισε τον προϋπολογισμό και στη συνέχεια μετέβη στην Πάτρα για να παρακολουθήσει την ομιλία του πρώην πρωθυπουργού. 

“Σιωπή” από το  ΠΑΣΟΚ 

Οι αιχμές του Αλέξη Τσίπρα προς το ΠΑΣΟΚ επίσης δεν πέρασαν απαρατήρητες, αν και επισήμως η Χαριλάου Τρικούπη επέλεξε τη σιωπή.

 «Αλήθεια μπορεί να αμφισβητήσει τη σημερινή κυβέρνηση όποιος αφήνει ανοικτό να κυβερνήσει με τη Δεξιά, αρκεί να φύγει ο Μητσοτάκης; Και όποιος δε μπορεί να βρει στελέχη να τοποθετήσει σε θέσεις ευθύνης στο κόμμα του, που να μην έχουν κάποια στιγμή δημόσια θαυμάσει τον Μητσοτάκη;» διερωτήθηκε ο πρώην πρωθυπουργός, διευρύνοντας την κριτική του και προς δυνάμεις του προοδευτικού τόξου που, όπως είπε, διστάζουν να πάρουν ενωτικές πρωτοβουλίες ή εγκλωβίζονται σε έναν διαρκή «αριστερόμετρο», χωρίς αυτοκριτική για τα δικά τους λάθη. 

Η επιλογή του ΠΑΣΟΚ να μην απαντήσει επίσημα δεν ήταν τυχαία. Αποτελεί μέρος μιας στρατηγικής πολιτικής απαξίωσης χωρίς δημόσια αντιπαράθεση. Παρ’ όλα αυτά στελέχη της Χαριλάου Τρικούπη σχολίαζαν ότι η φρασεολογία Τσίπρα λειτουργεί συσπειρωτικά για τη Νέα Δημοκρατία και διχαστικά για τον ίδιο του τον χώρο. «Η δημοκρατική παράταξη δεν είναι σημαία ευκαιρίας για να την υψώνει τυχοδιωκτικά όποιος συγκυβέρνησε με τον Πάνο Καμμένο», έλεγαν δηκτικά, με στέλεχος πρώτης γραμμής να υποστηρίζει ότι ο πρώην πρωθυπουργός, άθελά του, καταλήγει να λειτουργεί ως βοηθός στην εκπλήρωση της στρατηγικής του Κυριάκου Μητσοτάκη. 

Το βέβαιο είναι ότι η «επιτάχυνση» που επικαλείται ο Αλέξης Τσίπρας έχει ήδη προκαλέσει πολιτικές δονήσεις. Και όσο το ρολόι μετρά αντίστροφα, η στασιμότητα μοιάζει πράγματι να μην είναι πλέον επιλογή για κανέναν στον προοδευτικό χώρο.