Τσίπρας: Μετωπική με κυβέρνηση, αμφισβήτηση της αντιπολίτευσης, ενωτικό κάλεσμα στον προοδευτικό χώρο

Μετωπική σύγκρουση με την κυβέρνηση, αλλά και σαφή μηνύματα προς τις δυνάμεις της αντιπολίτευσης, έστειλε από την Πάτρα ο Αλέξης Τσίπρας, κατά την παρουσίαση του βιβλίου του «Ιθάκη». Η ομιλία του εξελίχθηκε και πάλι σε μια ευρεία πολιτική παρέμβαση με σαφή στόχευση στο παρόν και το αύριο του πολιτικού συστήματος, σκιαγραφώντας ταυτόχρονα το έλλειμμα κυβερνητικής αξιοπιστίας και την κρίση εκπροσώπησης στον προοδευτικό χώρο. 

Ράνια Τραγόμαλλου

Η παρέμβαση του  επιβεβαίωσε ότι επιχειρεί να επανέλθει στο πολιτικό προσκήνιο ως φορέας ενός ευρύτερου πολιτικού καλέσματος. Όπως υπογράμμισε “η πολιτική αλλαγή είναι κοινωνική και εθνική ανάγκη- Οφείλουμε συνεπώς να επιταχύνουμε”.

Ο “κοιμισμένος γίγαντας”

Με αιχμή την κυβερνητική φθορά, αλλά και με σαφή απόσταση από την υπάρχουσα αντιπολίτευση, επανέφερε στο επίκεντρο την κοινωνία ως «κοιμισμένο γίγαντα» και κατέστησε σαφές ότι, κατά την εκτίμησή του, η πολιτική αλλαγή δεν θα έρθει μέσα από ανακύκλωση προσώπων και σχημάτων, αλλά μόνο αν μετατραπεί η κοινωνική δυσαρέσκεια σε οργανωμένο πολιτικό υποκείμενο.  

Ο πρώην πρωθυπουργός περιέγραψε μια κυβέρνηση που δεν βρίσκεται απλώς σε πολιτική φθορά, αλλά σε βαθιά κρίση νομιμοποίησης. «Η κυβέρνηση καταρρέει κάτω από το βάρος της αναποτελεσματικότητάς της και της διαφθοράς. Στη συνείδηση της ελληνικής κοινωνίας έχει πια τελειώσει», ανέφερε χαρακτηριστικά, προσδίδοντας στον όρο «κατάρρευση» κοινωνικό και όχι μόνο κοινοβουλευτικό περιεχόμενο. 

Διαφθορά, θεσμοί και κοινωνική ασφυξία 

Στην καρδιά της τοποθέτησής του βρέθηκε η καταγγελία ενός συστήματος εξουσίας που, κατά την εκτίμησή του, έχει μετατρέψει τη χώρα σε πεδίο συστηματικής διασπάθισης δημόσιων πόρων. “Δεν έχουμε μια κυβέρνηση που κάνει λάθη. Έχουμε τη λάθος κυβέρνηση”, σημείωσε, χαρακτηριστικα.  

Ιδιαίτερη αναφορά έκανε στο σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ, εκφράζοντας την εκτίμηση ότι όσα έχουν δει το φως της δημοσιότητας συνιστούν μόνο ένα μικρό μέρος της πραγματικής έκτασης του προβλήματος. “Πολύ φοβάμαι ωστόσο, ότι όσα έχουμε δει από το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου”, είπε και , υπογράμμισε ότι «δεν είδαμε όμως ακόμη τα πρόσωπα των συνένοχών τους στα κυβερνητικά έδρανα», για να προσθέσει με νόημα ότι μοναδική ελπίδα διερεύνησης παραμένει η εμπλοκή της ευρωπαϊκής εισαγγελίας. 

Το πολιτικό αυτό πλαίσιο συμπληρώθηκε με μια ευρύτερη κοινωνική αποτύπωση: «Έχουν μετατρέψει τη χώρα σε έναν απέραντο βάλτο διαφθοράς. Τον βάλτο των υποκλοπών. Τον βάλτο των Τεμπών και της συγκάλυψης, Τον βάλτο του ΟΠΕΚΕΠΕ… Τον βάλτο μιας κοινωνίας των τεσσάρων πέμπτων, στην οποία το ένα πέμπτο θα ζει με άνεση αποταμιεύοντας και τα τέσσερα πέμπτα θα επιβιώνουν με όρους καθημερινής αγωνίας». 

“Φωτογραφικές” αιχμές

Ιδιαίτερη πολιτική βαρύτητα είχαν οι αναφορές του στην αντιπολίτευση, με σαφείς αιχμές προς το ΠΑΣΟΚ αλλά και τη Νέα Αριστερά, χωρίς ονομαστικές αναφορές.

Ο πρώην πρωθυπουργός έθεσε σειρά ρητορικών ερωτημάτων, αμφισβητώντας την ικανότητα των υπαρχόντων σχηματισμών να αποτελέσουν πειστική εναλλακτική: 

“Αλήθεια, μπορεί να αμφισβητήσει τη σημερινή κυβέρνηση όποιος αφήνει ανοικτό να κυβερνήσει με τη Δεξιά, αρκεί να φύγει ο Μητσοτάκης; Και ποιος δε μπορεί να βρει στελέχη να τοποθετήσει σε θέσεις ευθύνης στο κόμμα του, που να μην έχουν κάποια στιγμή δημόσια θαυμάσει τον Μητσοτάκη ; “

“Ή θέλει να αμφισβητήσει τη Δεξιά, όποιος διστάζει να πάρει ουσιαστικές ενωτικές πρωτοβουλίες ανασύνθεσης της σημερινής εικόνας του κατακερματισμού, θέτοντας πάντα ως προϋπόθεση τη δική του κομματική επιβίωση ; Ή όποιος εμμένει στη κριτική του αριστερόμετρου και στα λάθη των άλλων, όταν δεν έχει τολμήσει ποτέ ούτε να ψελλίσει για τα δικά του λάθη και τις δικές του αποτυχίες ;”

“Δεν εγώ σκληρός, η πραγματικότητα είναι”

Η κριτική αυτή εντάσσεται σε μια συνολικότερη διάγνωση κρίσης εκπροσώπησης, την οποία ο ίδιος περιέγραψε με τη φράση «ζητείται ελπίς».  “Με κατηγορούνε πολλοί ότι είμαι σκληρός όχι μόνο με την κυβέρνηση αλλά και με την αντιπολίτευση. Δεν είμαι εγώ σκληρός, σκληρή είναι η πραγματικότητα που βιώνουμε. Η κραυγή «να γίνει κάτι» αντηχεί απελπισμένα. Αναζητούν όλοι ελπίδα. Και για να αναζητείται η ελπίδα, προφανώς δεν υπάρχει στους σημερινούς πολιτικούς σχηματισμούς”. 

Με αυτόν τον τρόπο, ο Αλέξης Τσίπρας κατέστησε σαφές ότι το πρόβλημα δεν εντοπίζεται μόνο στην κυβέρνηση, αλλά και στην αδυναμία της αντιπολίτευσης να αρθρώσει συνεκτικό σχέδιο εξουσίας. 

Τα “ανοιχτά πουκάμισα” και τα “κολάρα”

 Στο θετικό του πρόταγμα, μίλησε για την ανάγκη “ενός σοκ εντιμότητας” και “ενός νέου πατριωτισμού που σαν συλλογικό κύμα θα παρασύρει τη διαφθορά αλλά και την κοινωνική αδικία. Γιατί δεν είναι μόνο οι φραπέδες με τα ανοιχτά πουκάμισα. Πολλές φορές είναι και οι Εσπρέσσο με τα λευκά κολάρα και τις γραβάτες – και ίσως πολύ περισσότερο αυτοί- που λυμαίνονται τις συλλογικές δυνατότητες του τόπου μας, για να βγάζουν υπερκέρδη”. 

Η διέξοδος, σύμφωνα με τον ίδιο, περνά μέσα από τη συγκρότηση μιας νέας δυναμικής από τα κάτω: «Από τα κάτω και με τους πολίτες ενεργούς. Με πρωτοβουλίες αυτοοργάνωσης των πολιτών που μπορούν να γίνουν δυνάμεις αφύπνισης και αντίστασης (…) για μια νέα δυναμική, οργανωμένη από τα κάτω, που θα αποκρυσταλλωθεί σε πολιτικό κίνημα, ικανό και αποφασισμένο να ανατρέψει τους συσχετισμούς και να φέρει τη πολιτική αλλαγή». 

Όπως είπε ο κ. Τσίπρας οι πρωτοβουλίες για μια “προοδευτική παράταξη νίκης είναι σήμερα περισσότερο από ποτέ αναγκαίες. Χωρίς αποκλεισμούς, προαπαιτούμενα, πιστοποιητικά πολιτικών φρονημάτων, να δώσουμε περιεχόμενο στη διάθεση του προοδευτικού πολίτη να μη μείνει αδρανής. Με μια γόνιμη και δημιουργική ρήξη με το παρελθόν”.  

Η σύγκρουση για το παρελθόν 

Ο Αλέξης Τσίπρας υπερασπίστηκε ευθέως την κυβερνητική περίοδο 2015–2019, αντιπαραβάλλοντάς την τόσο με το παρόν όσο και με τις αιτίες της κρίσης. «Οι ερασιτέχνες της πολιτικής, άνθρωποι της διπλανής πόρτας, τα καταφέρανε εκεί που απέτυχαν με τραγικά αποτελέσματα οι επαγγελματίες της εξουσίας», ανέφερε, επιμένοντας ότι «οι γόνοι και τα τζάκια βύθισαν τη χώρα στην κρίση και τη χρεοκοπία, ενώ εμείς την οδηγήσαμε στην ασφάλεια και τη δημοκρατική κανονικότητα».  

Η «Ιθάκη», όπως τόνισε, δεν αφορά μόνο το χθες, αλλά λειτουργεί ως πολιτική μεταφορά για το αύριο. Σε αυτό το πλαίσιο, ερμήνευσε και την έντονη κριτική που δέχεται το βιβλίο, σημειώνοντας ότι η πολεμική δεν σχετίζεται μόνο με την αποδόμηση μύθων για το παρελθόν, αλλά κυρίως με τον φόβο για όσα προαναγγέλλει.