Πρωτογενής τομέας και χριστουγεννιάτικοι “αυτοματισμοί”

“Να σωθεί ο πρωτογενής τομέας ή να κάνουμε Χριστούγεννα στο χωριό- ίσως στην Αράχωβα για κάποιους;” Σκληρό, παραπλανητικό, ή διεγερτικό κοινωνικού αυτοματισμού, το ερώτημα θα περιστρέφεται στη δημόσια σφαίρα τις επόμενες ώρες και μέρες. Κανονικά θα έπρεπε να συμβούν και τα δύο, κάποιοι, όμως, τα βάζουν αντιθετικά. Η πλειονότητα υποστηρίζει ένθερμα τις κινητοποιήσεις των αγροτών (περισσότερο από ποτέ), η συμπαράσταση και η ανοχή, όμως, υποχωρούν ενίοτε μπροστά στη βολή και τη συνήθεια. Και η κυβέρνηση –η εκάστοτε- θα ρίξει όσο μπορεί το βάρος της προς τη δεύτερη πλευρά, το κατέστησε, άλλωστε, σαφές.

Μέχρι σήμερα, οι κινητοποιήσεις αγροτών και κτηνοτρόφων έχουν χαρακτηριστικά διαφορετικά απ΄ ότι στο παρελθόν.

Πρώτον, είναι άριστα οργανωμένες και χωρίς ψήγμα κομματικής καθοδήγησης ή υποκίνησης. Το είπαν καθαρά και οι βουλευτές της Ν.Δ: “όλοι οι δικοί μας είναι στα μπλόκα”. Κι έτσι αποδείχτηκε πόσο ανόητη ήταν η τακτική του Αυγενάκη, προ διετίας, όταν έλεγε ότι πίσω από τις τότε κινητοποιήσεις ήταν το…ΚΚΕ.

Δεύτερον, το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ και οι τιμές στα ράφια αποτελούν το αδιάσειστο επιχείρημα ότι ο πρωτογενής τομέας καταστρέφεται και η απόγνωση από τα χωράφια έχει ήδη φτάσει στην Αθήνα.

Τρίτον, οι εκπρόσωποι των αγροτών και των κτηνοτρόφων δεν μοιάζουν με τις παλιές φιγούρες συνδικαλιστών και κομματαρχών της υπαίθρου. Κάποιοι από τους τελευταίους, άλλωστε, δεν έχουν λόγο να βρίσκονται στα μπλόκα, λαδώνουν τις Φεράρι και τις Τζάγκουαρ, ή ψάχνουν τυχερά λαχεία και Τζόκερ. Είναι άνθρωποι συγκροτημένοι, αγαπούν το χώμα και τη δουλειά τους, ζουν στη βιοπάλη και όχι στους προθαλάμους των υπουργικών γραφείων σαν τους “φραπέδες”.

Τέταρτον, έχουν φροντίσει να ενημερώνουν συνεχώς την κοινωνία και δεν έχουν επιτρέψει έως τώρα να εμφιλοχωρήσει η διχόνοια και ο κοινωνικός αυτοματισμός. Λιγόωροι αποκλεισμοί δρόμων, λιμανιών και τελωνείων, δίοδοι διέλευσης ασθενοφόρων, σχολικών λεωφορείων, διευκόλυνση να μην σημειωθεί γενικό μπλακ άουτ.

Κι ακόμα, έχει μάλλον καταστεί σαφές σε όλους μας ότι οι κυβερνήσεις ακούνε μόνο όταν …γκαζώνουν τα τρακτέρ και κλείσουν οι δρόμοι. Δεν θα έπρεπε να συμβαίνει, ωστόσο αυτή είναι η τακτική εδώ και πολλά χρόνια.

Το σκάνδαλο των παράνομων κοινοτικών επιδοτήσεων ήταν, δίχως άλλο, η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι, κι αυτό επειδή το κατανοεί εύκολα κάθε κάτοικος της πόλης που η μοναδική του σχέση με το χωράφι και το κοπάδι είναι η ντομάτα και το μοσχαράκι που αγοράζει στο σούπερ μάρκετ.

Τώρα, όμως, φτάνουμε σε ένα κρίσιμο σημείο. Κυβέρνηση και αγροτοκτηνοτρόφοι ισορροπούν σε τεντωμένο σχοινί, λίγο πριν τις γιορτές. Οι δεύτεροι θέλουν λύση και όχι να κάνουν Χριστούγεννα και Πρωτοχρονιά στα μπλόκα, η πρώτη γνωρίζει πώς εάν φτάσουμε στις γιορτινές μέρες με διαλυμένη την εφοδιαστική αλυσίδα και ερημωμένους τους χειμερινούς προορισμούς, η αγανάκτηση δεν θα αφορά μόνο τα μπλόκα αλλά και την ίδια. Τα περί αστυνομικής επέμβασης που ενδεχομένως “εκστασιάζει” κάποιους οπαδούς της κρατικής πυγμής, προφανώς δεν ευσταθούν. Επιχειρησιακά είναι σχεδόν αδύνατο, κοινωνικά απαράδεκτο, και, εν τέλει, θα άναβε φωτιές που κανείς δεν θα μπορούσε να σβήσει.

Τα αιτήματα των αγροτών είναι στο τραπέζι και σχετικά με αυτά πρέπει να βρεθούν λύσεις. Κάποια -κι αυτό το γνωρίζουν και οι ίδιοι οι εκπρόσωποι των μπλόκων-, όπως οι εγγυημένες κατώτατες τιμές δεν είναι εφικτά λόγω κοινοτικής νομοθεσίας. Τα αγροτοδικεία, όπως τα αποκαλούν, είναι πάλι μία λεπτή κόκκινη γραμμή: τα ΜΑΤ προκάλεσαν, αναμφίβολα, όμως οι σκηνές που είδαμε στην Κρήτη δεν νομιμοποιούνται από οποιαδήποτε πρόκληση αστυνομικών. Ακόμα και η άρνηση να υπαχθεί ο αμαρτωλός ΟΠΕΚΕΠΕ στην ΑΑΔΕ, παρότι αμφίβολης αποτελεσματικότητας, πρέπει να εξηγηθεί από τους αγρότες και τους κτηνοτρόφους: ο μηχανισμός της ανομίας στις επιδοτήσεις πρέπει να διαλυθεί, αν δεν είναι λύση η ΑΑΔΕ, πρέπει να προταθεί μία διαφορετική.

Όμως, το κόστος παραγωγής, το αφορολόγητο πετρέλαιο, η χαμηλότερη δυνατή τιμή στο ηλεκτρικό ρεύμα, η ανάγκη ενός σχεδίου που θα κρατήσει τους νέους αγρότες στην ύπαιθρο, η βελτίωση των συνθηκών παραγωγής ώστε να αναζωογονηθεί ο πρωτογενής τομέας και, εν τέλει, να φτάσουμε σε επάρκεια και φθηνότερα προϊόντα, είναι θέματα στα οποία το αγροτικό κίνημα έχει δίκιο.

Κάποιοι, τέλος, βασίζονται στην διαπίστωση ότι διαχρονικά η εκλογική συμπεριφορά των αγροτών υποκινείται από την προσδοκία και την “συναλλαγή”. Συμβαίνει κι αυτό. Πιθανώς η κυβέρνηση βλέποντας την μεγάλη εικόνα των πολιτικών εξελίξεων και χωρίς ισχυρό πολιτικό αντίπαλο ελπίζει ότι η δυσαρέσκεια θα κοπάσει όταν έρθει η ώρα της κάλπης. Κάποιοι θα σκέπτονται ότι και πριν το 2023 πολλά από τα αιτήματα των αγροτών ήταν πάλι στο τραπέζι αλλά στις εκλογές η Ν.Δ πήρε 48% στην ύπαιθρο.

Η αμετροέπεια, όμως, δεν δοξάζεται εσαεί. Κάποια στιγμή το κύμα δεν ανακόπτεται. Και σε κάθε περίπτωση το ζήτημα δεν είναι τι θα ψηφίσουν αγρότες και κτηνοτρόφοι στις επόμενες εκλογές, αλλά εάν θα σωθεί ο πρωτογενής τομέας.